سفتریاکسون (دارتریاکسون، سفتریانا، سفتراکس) | موارد مصرف و عوارض

سفتریاکسون، (ceftriaxone) یکی از داروهای آنتی بیوتیک است که به طور گسترده برای درمان عفونت‌های باکتریایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو از خانواده سفالوسپورین‌ها نسل سوم است و اثرات ضد باکتریایی خود را با مهار سنتز دیواره سلولی باکتری‌ها اعمال می‌کند. با توجه به طیف گسترده‌ای از فعالیت ضد باکتریایی که دارد، سفتریاکسون برای درمان عفونت‌های مختلف از جمله عفونت‌های دستگاه تنفسی، عفونت‌های پوستی، عفونت‌های مجاری ادرار، مننژیت و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو به صورت تزریق داخل وریدی و عضلانی تجویز می‌شود و معمولاً توسط پزشکان در محیط بیمارستان یا درمانگاه‌ها تجویز می‌شود. اما مصرف آن باید تحت نظر و دستور پزشک باشد، زیرا ممکن است باعث ایجاد تداخلات و عوارض جانبی مختلف شود.

سفتریاکسون توسط پزشک عمومی و پزشک متخصص تجویز می شود.

این دارو فقط باید با تجویز و نسخه پزشک مصرف شود.

سفتریاکسون چیست؟

برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی، پرستاری و زیبایی در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.

رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸

آمپول سفتریاکسون

نحوه عملکرد دارو و موارد مصرف

سفتریاکسون یکی از آنتی‌ بیوتیک‌ های است که در عفونت های مختلف به بیماران داده می شود ؛ این دارو از دسته دارو های سفالوسپورین های نسل سوم می باشد ، از دیگر دارو های این دسته می توان به سفوتاکسیم و سفتی زوکسیم و سفتتازیدیم اشاره کرد .

این دارو در درمان عفونت های مانند سالمونلوز ( علائم اسهال ، استفراغ ، تب ، کرامپ شکمی است ) ، اندوکاردیت ( التهاب بافت قلب ) ، سوزاک و مننژیت ( علائم آن شامل خواب آلودگی و سفتی گردن و تب و سردرد و حساس شدن به نور ) موثر می باشد .

منشا این دارو و همدسته های آن از قارچی به نام سفالوسپورینوم می باشد . این دارو موجب در مرگ میکروب ها می شود ؛ این دارو وارد سیستم اعصاب مرکزی ( CNS ) می شود ، بنابراین برای درمان عفونت هایی که داخل سیستم عصبی مرکزی هستند مانند مننژیت مناسب است.

همچنین این دارو برای درمان عفونت در خون یا همان سپتی سمی ( علائم آن شامل تب و لرز و تنفس خیلی سریع و تپش قلب ) مناسب است .

این دارو در کسانی مصرف می‌ شود که در مقابل پنی سیلین مقاوم می باشند . این دارو به صورت منحصرا تزریقی می باشد و به علت این که وارد سیستم عصبی مرکزی می شود برای درمان مننژیت ناشی از میکروب های مختلف مصرف می شود .

دوز درمانی هر فرد با توجه به علائم بالینی و آزمایشات توسط پزشک معالج تعیین می شود و با از مصرف بی دلیل و بدون تجویز هر دارویی خودداری کرد و تنها کسی که صلاحیت بالینی تجویز دارو را دارد پزشک می باشد.

لیستی از دارو هایی که مصرف می کنید را به پزشک معالج خود اطلاع دهید چرا که مصرف همزمان این دارو با برخی از دارو ها ممکن باعث ایجاد تداخل شود.

مکانیسم اثر سفتریاکسون

عوارض جانبی سفتریاکسون و مسمومیت

عوارض نامطلوب آن شامل آلرژی ، حساسیت به این دارو ، واکنش های آلرژیکی شامل تب ، کهیر ، آنمی ( کم خونی ) را باعث می شود به دلیل اینکه از لحاظ ساختاری این دارو با پنی سیلین متفاوت است ممکن است کسانی که به پنی سیلین حساس هستند به این دارو حساس نباشند و آن را تحمل کنند .

تزریق این دارو در نوزادان باید با احتیاط و به آرامی مصرف شود .

برای تزریق این دارو با استفاده از سرم نرمال سالین باید بعد از رقیق سازی این دارو در میکروست با 100 میلی لیتر سرم رقیق کرده و سپس برای بیمار به طور آهسته انفوزیون شود .

از مخلوط کردن این دارو با دارو های دیگر به خصوص آمینوگلیکوزید در یک سرم خودداری کنید .

از مصرف این دارو در دوران بارداری و شیردهی خودداری کنید و در این باره با پزشک خود صحبت کنید .

یکی دیگر از عوارض مصرف این دارو سمیت کلیوی آن می باشد. اگر این دارو را همراه با دارو هایی مانند جنتامایسین و استرپتومایسین داده شود سمیت کلیوی آن ها را تشدید می کند.

از عوارض دیگر آن می توان اسهال تهوع و استفراغ باشد ؛ عفونت اضافی هنگامی رخ می دهد که از این دارو برای استفاده بر علیه یک میکروب و عفونت در بدن استفاده می شود ممکن است میکروب ها مقاوم شده و باعث بروز عفونت بیشتر و اضافه شود.

این دارو ممکن است باعث پیدایش عوارضی وجود گلوکز در ادرار ( در حالت طبیعی گلوکزی در ادرار وجود ندارد ) و خون در ادرار ( هماچوری ) شود.

سفتریاکسون تداخلی با غذا نداشته و می توان آن را قبل یا بعد از غذا مصرف کرد.

این دارو باعث تشدید اثرات ضد انقادی دارو هایی مانند هپارین و وارفارین می شود.

مصرف توام این دارو با آنتی بیوتیک های آمینوگلیکوزیدی مانند استرپتومایسین و جنتامایسین و کانامایسین باعث کاهش اثرات آن ها می شود.

در صورتی که بیمار دارای سابقه بیماری گوارشی مانند کولیت اولسراتیو ( علائم آن شامل زخم های خونریزی دهنده در روده و اسهال و وجود خون در مدفوع و کاهش وزن ) می باشد ؛ مصرف این دارو با احتیاط می باشد و حتما به پزشک معالج خود اطلاع دهید.

در بیمارانی که دارای اختلالات کلیوی و کبدی می باشند، باید به پزشک معالج خود اطلاع دهند تا تعدیل دوز دارو برای آن ها صورت گیرد.

لیستی از دارو هایی که مصرف می کنید را به پزشک معالج خود اطلاع دهید چرا که مصرف همزمان این دارو با برخی از دارو ها ممکن باعث ایجاد تداخل شود.

سفتریاکسون باعث افزایش اثرات دارو هایی مانند آمینوگلیکوزید ها و آنتاگونیست های ویتامین K ( مانند وارفارین ) می شود.

سفتریاکسون 500 باعث کاهش اثرات دارو هایی مانند آمینوگلیکوزید ها و واکسن ب.ث.ژ ( B.C.G ) و واکسن وبا و واکسن حصبه می شود.

نمک‌ های کلسیم ( به صورت وریدی ) و پروبنسید و سرم رینگر لاکتات تزریقی باعث افزایش اثرات سفتریاکسون ١٠٠٠ حقن می شود.

اشکال دارویی سفتریاکسون

این دارو به صورت ویال های 250 و 500 میلی گرم و 1 و 2 گرمی می باشد.

این دارو فقط به صورت تزریقی در سرم می باشد و فقط باید در بیمارستان تزریق شود .

دوز درمانی هر فرد با توجه به علائم بالینی و آزمایشات توسط پزشک معالج تعیین می شود و با از مصرف بی دلیل و بدون تجویز هر دارویی خودداری کرد و تنها کسی که صلاحیت بالینی تجویز دارو را دارد پزشک می باشد.

از جمله نام های تجاری مطرح سفتریاکسون می توان به دارتریاکسون و سفتریانا و سفتراکس و آفاکسون و روسفین اشاره کرد.

از دارو های همدسته سفتریاکسون می توان به سفکسیم و سفوتاکسیم و سفاتازیدیم و سفتی زوکسیم اشاره کرد

 

مصرف سفتریاکسون در بارداری

قبلا در نظر گرفته شده است که سفتریاکسون برای استفاده در دوران بارداری بی خطر است. این دارو در دسته‌بندی داروهای حاملگی به عنوان یک داروی دسته B قرار می‌گیرد. این به این معنی است که در مطالعات حیوانی هیچ تأثیر مضری بر روی جنین مشاهده نشده است، اما اطلاعات انسانی محدودی در دسترس است. با این حال، توصیه می‌شود قبل از استفاده از سفتریاکسون در دوران بارداری، با یک متخصص مشورت کنید تا مزایا و معایب احتمالی را ارزیابی کنید.

مصرف سفتریاکسون در شیردهی

استفاده از سفتریاکسون در زمان شیردهی باعث افزایش مقادیر کمی از این دارو در شیر مادر می‌شود. هرچند هیچ عارضه جانبی در نوزادان گزارش نشده است، اما برای ایمنی بیشتر، توصیه می‌شود که زنان شیرده قبل از استفاده از این دارو با یک متخصص مشورت کنند تا مزایا و مخاطرات احتمالی را بررسی کنند.

 

مقدار مصرف داروی سفتریاکسون

این دارو معمولاً به دستور پزشک یک یا دو بار در روز از طریق تزریق در عضله یا ورید تجویز می‌شود، و دوز آن بستگی به وضعیت پزشکی شما و پاسخ به درمان دارد. هنگام استفاده از این دارو، توصیه می‌شود که مقدار زیادی مایعات مانند آب بنوشید، مگر اینکه پزشک شما دستور دیگری دهد. همچنین، اجتناب از مخلوط کردن سفتریاکسون با مایعات IV که دارای کلسیم هستند (مانند محلول رینگر، محلول هارتمن، تغذیه تزریقی-TPN/PPN) توصیه می‌شود. برای اطلاعات بیشتر درباره استفاده ایمن از محصولات کلسیم IV در نوزادان، کودکان و بزرگسالان، با داروساز خود مشورت کنید.

 

زمان مصرف داروی سفتریاکسون در بزرگسالان

• برای درمان عفونت‌های داخل شکمی پیچیده، خفیف تا متوسط، ۱-۲ گرم به صورت تزریق داخل وریدی در دوز تک روزانه یا تقسیم در ۱۲ ساعت به مدت ۴-۷ روز، همراه با مترونیدازول استفاده کنید.
• بیماری التهابی لگن، ۲۵۰ میلی گرم به صورت تزریق ماهیچه‌ای به صورت تک دوز با داکسی سایکلین با یا بدون مترونیدازول به مدت ۱۴ روز تجویز شود.
• عفونت مفصل مصنوعی، ۲ گرم در ۲۴ ساعت به صورت تزریق داخل وریدی به مدت ۲-۶ هفته تا زمانی که بهبود بالینی مشاهده شود و بیمار به مدت ۴۸ تا ۷۲ ساعت دچار تب شود.
• داروی سفتریاکسون برای مننژیت، ۲ گرم در ۱۲ ساعت به صورت تزریق داخل وریدی به مدت ۷-۱۴ روز استفاده می‌شود.
• داروی سفتریاکسون برای عفونت گنوکوکی بدون عارضه حلق، دهانه رحم، مجرای ادرار یا رکتوم مناسب است. دوز مصرفی برای وزن کمتر از ۱۵۰ کیلوگرم ۵۰۰ میلی گرم روزانه به صورت تزریق ماهیچه‌ای و وزن بیشتر از ۱۵۰ کیلوگرم ۱۰۰۰ میلی گرم روزانه به صورت تزریق ماهیچه‌ای مصرف می‌شود.
• لازم بذکر است، اگر عفونت کلامیدیا را رد نکردید، داکسی سایکلین 100 میلی گرم BID در 7 روز اضافه کنید، یا اگر باردار هستید، آزیترومایسین 1000 میلی گرم بدهید.
• عفونت نکروزان پوست و نرم (به دلیل هیدروفیلی آئروموناس)، 1-2 گرم به صورت تزریق داخل وریدی در روز در ترکیب با داکسی سایکلین و به دلیل Vibrio vulnificus؛ 1 گرم به صورت تزریق داخل وریدی در ترکیب با داکسی سایکلین استفاده کنید.
• درمان را تا زمانی ادامه دهید که نیازی به دبریدمان بیشتر نباشد، همچنین بهبود بالینی مشاهده شود و بیمار به مدت ۴۸ تا ۷۲ ساعت دچار تب شود.

 

 

طریقه مصرف داروی سفتریاکسون در کودکان

• دوز مصرفی برای اوتیت میانی حاد باکتریایی، ۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم به صورت تزریق ماهیچه‌ای می‌باشد که نباید از ۱ گرم در روز تجاوز کند.
• برای درمان اپی گلوت (خارج از برچسب)، در روز اول ۱۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم، روز دوم ۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم، روز سوم ۷۵ میلی گرم بر کیلوگرم به صورت تزریق داخل وریدی در روز به مدت ۱۴-۱۰ روز ادامه دهید.
• برای درمان مننژیت، ۱۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم روزانه تک دوز به صورت تزریق داخل وریدی در ۱۲ ساعت برای ۷-۱۴ روز استفاده می‌شود.
• عفونت‌های جدی غیر از مننژیت، ۵۰ الی ۷۵ میلی گرم بر کیلوگرم به صورت تزریق داخل وریدی و ماهیچه‌ای در ۱۲ ساعت به مدت ۷-۱۴ روز مصرف می‌شود.
• برای درمان عفونت‌های پوست یا ساختار پوست در افراد بیشتر ۱۲ سال، ۱-۲ گرم روزانه به صورت تزریق داخل وریدی و ماهیچه‌ای در دوز روزانه تک دوز یا ۱۲ ساعت تقسیم شده برای ۷-۱۴ روز استفاده می‌شود.

 

تداخلات دارویی با سفتریاکسون

مشخصات کلی تداخلات:

• تغییر در فلور نرمال دستگاه گوارش
• تشدید اثرات ضد انعقادی
• کاهش اثرات باکتریوسیدی وابسته به رشد باکتری
• اختلال در پاسخ ایمنی در برابر عوامل باکتریایی

تداخلات رده X (پرهیز): ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، واکسن وبا

کاهش اثرات داروها توسط سفتریاکسون: آمینوگلیکوزیدها، ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، واکسن ب.ث.ژ (ایمنی‌زا)، واکسن وبا، لاکتوباسیلوس و استریول، سدیم پیکوسولفات، واکسن حصبه

کاهش اثرات سفتریاکسون توسط داروها: تداخل قابل‌توجهی مشخص نشده است.

افزایش اثرات داروها توسط سفتریاکسون: آمینوگلیکوزیدها، آنتاگونیست های ویتامین کا

افزایش اثرات سفتریاکسون توسط داروها: نمک‌های کلسیم (وریدی)، پروبنسید، رینگر تزریقی (لاکتات شده)

تداخل با غذا: موردی ذکر نشده است.

 

موارد احتیاط

• پیش از مصرف داروی سفتریاکسون، در صورت حساسیت به این دارو یا آنتی‌بیوتیک‌های دیگر (مانند پنی‌سیلین‌ها و سفالوسپورین‌ها)، از استفاده خودداری کنید. داروی سفتریاکسون ممکن است شامل مواد غیرفعالی باشد که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگری شود. همچنین در صورت داشتن سوابق پزشکی مانند بیماری کیسه صفرا، بیماری کلیوی، بیماری کبد، بیماری‌های معده یا روده و غیره، با پزشک خود مشورت کنید.
• گزارش‌ها نشان می‌دهد که در برخی موارد، مصرف سفتریاکسون ممکن است باعث کم‌خونی همولیتیک شده و در موارد شدید، این مسئله می‌تواند منجر به مشکلات جدی از جمله مرگ و میر گردد. در صورت بروز کم‌خونی همولیتیک، بهتر است مصرف دارو را متوقف و تا تعیین دقیق علت، اقدام به دریافت دارو نفرمایید.
• سفتریاکسون ممکن است باعث افزایش INR شود، به ویژه در بیماران مبتلا به کمبود تغذیه، بیماری کبدی یا کلیوی. در نتیجه، درمان طولانی‌مدت با این دارو نیازمند احتیاط است.
• گزارش‌ها نشان می‌دهند که استفاده طولانی‌مدت یا درمان مکرر با سفتریاکسون می‌تواند منجر به سوپرعفونت‌ها و ترویج ارگانیسم‌های غیر حساس شود.
• در برخی موارد، سونوگرافی غیرطبیعی کیسه صفرا گزارش شده است که ممکن است ناشی از رسوبات سفتریاکسون-کلسیم باشد. اگر علائم بیماری کیسه صفرا را تجربه می‌کنید، بهتر است مصرف دارو را قطع نمایید.
• رسوب سفتریاکسون-کلسیم در دستگاه ادراری مشاهده شده است که ممکن است باعث ناهنجاری‌های سونوگرافی شود. این مسئله می‌تواند به مشکلاتی مانند سنگ کلیه، انسداد حالب و حتی نارسایی حاد کلیه منجر شود.
• پانکراتیت ثانویه به انسداد صفراوی به ندرت گزارش شده است، بنابراین در بیماران مبتلا به بیماری‌های کیسه صفرا، مجاری صفراوی، کبد یا پانکراس و همچنین بیمارانی که سابقه حساسیت به پنی‌سیلین را دارند، استفاده از سفتریاکسون با احتیاط انجام شود.
• اسهال مرتبط با کلستریدیوم دیفیسیل (CDAD) با استفاده از تقریب

 

شرایط نگهداری داروی سفتریاکسون

داروی سفتریاکسون برای حفظ کیفیت و اثربخشی خود باید در دمای اتاق (کمتر از ۳۰ درجه سانتی‌گراد) و دور از تمامی منابع نور نگهداری گردد. حتماً از جایی برای نگهداری داروها استفاده کنید که برای حیوانات خانگی و کودکان دسترسی نداشته باشد.

دارو های هم گروه سفتریاکسون

• سفوتاکسیم
• سفتازیدیم+آویباکتام
• سفدیتورن پیوکسیل
• سفدی نیر
• سفپودوکسیم پروکستیل
• سفتی زوکسیم
• سفتازیدیم
• سفکسیم
• سفتی بوتن

 

اسامی تجاری موجود در ایران

• ویال سفتریاکسون 1 گرم
• پودر قابل تزریق وریدی روسفین 500 میلی گرم
• ویال سفتریاکسون البرزدارو 500 میلی گرم
• ویال سفتریاکسون-اکسیر 500 میلی گرم
• ویال سفتریاکسون لقمان 500 میلی گرم
• ویال دارتریاکسون 1 گرم
• پودر قابل تزریق وریدی روسفین 1 گرمی
• ویال سفتریانا 2 گرم
• ویال سفتراکس 2 گرم
• پودر قابل تزریق روسفین 2 گرم
• ویال آفاکسون 500 میلی گرم
• ویال سفتریانا 250 میلی گرم
• ویال سفتریاژن 500 میلی گرم
• ویال سفتراکس 500 میلی گرم
• ویال سفتریاکسون آفا شیمی 2 گرم
• ویال سفتریانا 500 میلی گرم
• ویال سفتریاژن 500 میلی گرم
• پودر قابل تزریق عضلانی روسه فین 1 گرم
• پودر قابل تزریق عضلانی روسه فین 500 میلی گرم
• ویال سفتریاکسون-اکسیر 1 گرم
• ویال سفتریاکسون لقمان 1 گرم
• ویال آفاکسون 1 گرم
• ویال سفتریاکسون البرزدارو 1 گرم
• ویال سفتراکس 1 گرم
• آمپول سفتریاکسون 1 گرم
• آمپول سفتریاکسون 2 گرم
• آمپول سفتریاکسون ۵۰۰ میلی گرم
• آمپول سفتریانا 250 میلی گرم

 

 

در آخر…

سفتریاکسون به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، از جمله کینتیک غیرخطی و توزیع گسترده در بافت‌ها و مایعات بدن، اثرات بسیار متنوعی در درمان عفونت‌های باکتریایی ایجاد می‌کند. این نتیجه نشان می‌دهد که این دارو یک ابزار بسیار مؤثر و کارآمد در مبارزه با عفونت‌های باکتریایی است و می‌تواند در درمان بسیاری از بیماری‌ها تأثیرگذار باشد.

 

سوالات متداول

تزریق سفتریاکسون در سرم برای چیست؟

مصارف تزریق سفتریاکسون در سرم شامل درمان عفونت‌های مختلفی است که شامل عفونت‌های دستگاه تنفسی مانند ذات الریه، سینوزیت و برونشیت، عفونت‌های دستگاه ادراری از قبیل عفونت مثانه، عفونت کلیه و عفونت پروستات، عفونت‌های پوستی از جمله عفونت زخم، عفونت استخوان و عفونت مفصل و … می‌شود.

 

آمپول سفتریاکسون برای سرماخوردگی کاربرد دارد؟

آمپول سفتریاکسون برای سرماخوردگی کاربردی ندارد زیرا سرماخوردگی به عنوان یک بیماری ویروسی شناخته می‌شود و آنتی بیوتیک‌ها فقط برای درمان عفونت‌های باکتریایی مؤثر هستند. سرماخوردگی معمولاً به وسیله ویروس‌های سرماخوردگی ایجاد می‌شود و به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود.

 

جایگزین آمپول سفتریاکسون چیست؟

جایگزینی آمپول سفتریاکسون برای درمان عفونت، به وابستگی به نوع عفونت، شدت آن، سن بیمار و شرایط پزشکی او متغیر است. برخی از جایگزین‌های ممکن برای آمپول سفتریاکسون شامل سفالکسین، سفازولین، سفوتاکسیم، آمپول آموکسی سیلین، سفپیم و … هستند.

 

آمپول سفتریاکسون برای عفونت واژن استفاده می‌شود؟

آمپول سفتریاکسون (ceftriaxone) برای عفونت واژن استفاده نمی‌شود؛ این دارو یک آنتی بیوتیک از دسته سفالوسپورین‌های نسل سوم است. سفتریاکسون برای درمان طیف وسیعی از عفونت‌ها مانند عفونت‌های شدید دستگاه تنفسی، عفونت‌های خونی، و عفونت‌های استخوانی و مفصلی استفاده می‌شود.

 

آیا آمپول سفتریاکسون باعث مرگ می‌شود؟

بله، آمپول سفتریاکسون ممکن است در برخی موارد کشنده باشد، اما این اتفاق بسیار نادر است و عمدتاً ناشی از واکنش‌های آلرژیک شدید به دارو است. در صورتی که این دارو طبق نسخه و دستور پزشک مصرف شود، بیمار را تهدید نمی‌کند.

• پزشک متخصص در منزل
• پزشک متخصص عفونی در منزل
• پزشک متخصص داخلی در منزل

 

منابع سایت دارو شناسی ( https://www.drugs.com/mtm/ceftriaxone-injection.html ) و کتاب فارماکولوژی برای پزشکان

شما می‌توانید در آرین طب خدمات پزشکی و پرستاری در منزل دریافت کنید.

برخی از خدمات ما شامل ویزیت پزشک متخصص در منزل، سونوگرافی در منزل، رادیولوژی در منزل، طب سوزنی در منزل، مشاوره روانشاسی و تغذیه در منزل است.

برای مشاهده همه سرویس های ما به صفحه خدمات مراجعه کنید.

رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸

 

برای رزرو خدمات پزشکی یا پرستاری در منزل فرم زیر را پر کنید: