این دارو فقط باید تجویز و نسخه پزشک مصرف شود.
جنتامایسین چیست؟
جنتامایسین آنتیبیوتیکی از گروه آمینوگلیکوزیدها است، برای درمان عفونتهای باکتریایی و کنترل و درمان عفونتهای ارگانهای مختلف بدن از جمله عفونت دستگاه ادراری، تنفسی، پوست و بافت نرم مورد استفاده قرار میگیرد. این دارو با مهار سنتز پروتئین در باکتریها و در نتیجه تضعیف رشد و تکثیر آنها عمل میکند.
جنتامایسین، به صورت تزریق وریدی یا عضلانی تجویز میشود. امکان بروز عوارض جانبی مانند آسیب به کلیهها و گوش داخلی وجود دارد، بنابراین مهم است که به درستی و تحت نظارت پزشک مصرف شود.
برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی، پرستاری و زیبایی در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸
نحوه عملکرد جنتامایسین و موارد مصرف جنتامایسین
این دارو یک آنتی بیوتیک بوده که باعث مرگ در میکروب ها می شود ، جنتامایسین از راه دستگاه گوارش جذب نمی شود و یا به مقدار بسیار کم جذب می شود اما اگر زخم در دستگاه گوارش وجود داشته باشد می تواند جذب گردد بنابراین مصرف خوراکی آن ها برای پروفیلاکسی جراحی و یا درمان عفونت های دستگاه گوارش است.
نفوذ این دارو به بافت های بدن به خصوص مغز کم است ولی در صورتی که فرد دچار مننژیت شده باشد نفوذ این دارو به مغز افزایش پیدا می کند.
جذب خوراکی در آن خوب نمی باشد همه آن دست نخورده از طریق کلیه ها دفع می شود . راه اصلی دفع آن ها پایش کلیوی است .
اثر کشندگی در این دارو وابسته به دوز می باشد بدین معنی که غلظت زیاد این دارو موجب کشته شدن میزان زیاد تری از میکروب ها در زمان کوتاه تری می شود و همچنین اثر ضد میکروبی این دارو پس از کاهش غلظت خونی در این نیز ادامه پیدا می کند نیمه عمر آن بین 2 تا 3 ساعت می باشد .
این دارو تمایل زیادی به تجمع در کلیه دارد و راه اصلی دفع آنها نیز از طریق کلیه ها می باشد در نتیجه نارسایی کلیه می تواند موجب افزایش غلظت خونی این دارو شده و سمیت آنها را تشدید سازد ، بنابراین تعدیل دوز در بیماران مبتلا به این نارسایی کلیوی ضروری می باشد . ساده ترین راه تعیین دوز این دارو اندازه گیری میزان کراتینین سرم است که می تواند به عنوان معیاری از میزان کار کلیه به حساب آید .
به علت سمیت زیاد این دارو و هم دسته های آن مانند استرپتومایسین و کانامایسین این دارو فقط در زمانی به کار می رود که عفونت به داروهای دیگر مقاوم باشد ؛ مصرف همزمان این دارو با پنی سیلین موجب تشدید دوز آن می شود و احتمال مسمومیت با این دارو افزایش می دهد .
موارد استفاده کلی شامل موارد زیر است:
عفونت های مقاوم نسبت به سایر داروها: مانند سوختگی های عفونی و عفونت های جدی ناشی از کلبسیلا ، انترو باکتر و… جنتامایسین به میزان 5 تا 7 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن انسان از طریق عضلانی در سه دوز منقسم برای مدت 7 تا 10 روز مصرف می شود ، البته باید بیمار از نظر کلیوی و شنوایی تحت نظر باشد .
عفونت مجرای ادراری ناشی از میکروارگانیسم هایی مانند کلبسیلا و انتروباکتر: چون این دارو و هم دسته های آن عمدتا از طریق ادرار دفع می شوند بنابراین غلظت آنها در ادرار بسیار بالا می باشد ، بنابراین می تواند موجب از بین بردن میکروب های پاتوژن در مجرای ادراری شوند . جنتامایسین به میزان 1.8 و 2 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در مدت ۱۰ روز می تواند عفونت های پیچیده مجرای ادرار را درمان نماید .
البته دوز درمانی هر فرد با توجه به علائم بالینی و آزمایشات توسط پزشک معالج تعیین می شود و با از مصرف بی دلیل و بدون تجویز هر دارویی خودداری کرد و تنها کسی که صلاحیت بالینی تجویز دارو را دارد پزشک است.
اندوکاردیت های استرپتوکوکی
مننژیت ناشی از میکروب گرام منفی: تزریق داخل نخاعی جنتامایسین به میزان 1 تا 10 میلی گرم در روز مفید است . البته دوز درمانی هر فرد با توجه به علائم بالینی و آزمایشات توسط پزشک معالج تعیین می شود و با از مصرف بی دلیل و بدون تجویز هر دارویی خودداری کرد .
مصرف موضعی: کرم و پماد و محلول جنتامایسین برای سوختگی های عفونی زخم و ضایعات پوستی مفید هستند .
لیستی از دارو هایی که مصرف می کنید را به پزشک معالج خود اطلاع دهید چرا که مصرف همزمان این دارو با برخی از دارو ها ممکن باعث ایجاد تداخل شود.
داروی جنتامایسین تنها روی رشد عفونت های باکتریایی تاثیر گذاشته است و برای درمان عفونت های ویروسی مانند سرما خوردگی و آنفولانزا استفاده نمی شود .
مکانیسم اثر جنتامایسین
فارماکوکینتیک جنتامایسین
آمپول جنتامایسین در سرماخوردگی
استفاده از آمپول جنتامایسین در صورت سرماخوردگی علت اصلی سرماخوردگیها معمولاً عفونتهای ویروسی هستند که در برابر آنتیبیوتیکها مقاوم هستند. بنابراین، استفاده از آمپول جنتامایسین برای سرماخوردگی معمولاً توصیه نمیشود مگر اینکه علائم شدید و نشاندهنده عفونت باکتریایی مانند التهاب حلق یا علائم دیگر باشند که پزشک ممکن است این دارو را تجویز کند.
مصرف جنتامایسین در شیردهی
عوارض جانبی جنتامایسین
جمله بندی این فهرست از عوارض به شکل زیر قابل انجام است:
سیستم اعصاب مرکزی:
- ادم
- افزایش فشار خون
- افت فشار خون
- فلبیت
- ترومبوفلبیت
- اختلال در راه رفتن
- آتاکسی
- بیماری مغزی
- گیجی
- افسردگی
- سرگیجه
- خواب آلودگی
- سردرد
- لتارژی
- ضعف عضلات
- کرختی
- خواب رفتگی اندام
- نوروپاتی محیطی
- تومور کاذب مغزی
- تشنج
پوستی:
- ریزش مو
- قرمزی
- خارش
- راش پوستی
- کهیر
غدد درون ریز و متابولیسم:
- کاهش کلسیم خون
- کاهش پتاسیم خون
- کاهش منیزیم خون
- کاهش سدیم خون
- کاهش وزن
گوارشی:
- بی اشتهایی
- اسهال ناشی از کلستریدیوم دیفیسیل
- کاهش اشتها
- انتروکولیت
- تهوع
- ریزش غیر ارادی بزاق (سیالوره)
- التهاب دهان
- استفراغ
ادراری تناسلی:
- کست در ادرار (شفاف، گرانولار)
- سندرم شبه فانکونی
- کم ادراری
- پروتئین در ادرار
هماتولوژی و انکولوژی:
- آگرانولوسیتوز
- آنمی
- افزایش سطح ائوزینوفیل
- گرانولوسیتوپنی
- لکوپنی
- خارش
- رتیکولوسیتوپنی
- رتیکولوسیتوز
- بزرگ شدن طحال
- ترومبوسیتوپنی
کبدی:
- بزرگ شدن کبد
- افزایش آنزیم های کبدی
ازدیاد حساسیت:
- آنافیلاکسی
- واکنش شبه آنافیلاکسی
- واکنش ازدیاد حساسیت
موضعی:
- واکنش محل تزریق
- درد محل تزریق
عصبی، عضلانی و اسکلتی:
- درد مفاصل
- کرامپ عضلانی
- خستگی عضلانی (سندرم شبه میاستنی گراویس)
- پرش عضلات
- لرزش
- ضعف
چشمی:
- اختلال بینایی
گوشی:
- اختلال شنوایی
- کاهش شنوایی
- وزوز گوش
کلیوی:
- کاهش کلیرانس کراتینین
- کاهش وزن مخصوص ادرار
- افزایش BUN
- افزایش کراتینین سرم
- پر ادراری
- نارسایی کلیه
- نکروز توبولی کلیه
تنفسی:
- تنگی نفس
- ادم حنجره
- فیبروز ریه
- دپرسیون تنفسی
متفرقه:
- تب
اشکال دارویی جنتامایسین
این دارو اشکال مختلفی مانند پماد ، آمپول و ایمپلنت است؛ آمپول های آن به صورت 20 و 40 و 80 میلی گرم است.
از جمله نام های مطرح آن می توان به جنتادیک اشاره کرد .
دوز درمانی هر فرد با توجه به علائم بالینی و آزمایشات توسط پزشک معالج تعیین می شود و با از مصرف بی دلیل و بدون تجویز هر دارویی خودداری کرد و تنها کسی که صلاحیت بالینی تجویز دارو را دارد پزشک می باشد.
از دارو های همدسته جنتامایسین می توان به آمیکاسین و کانامایسین و استرپتومایسین و توبرامایسین و نئومایسین اشاره کرد
برای استفاده از خدمات ما نظیر پزشک متخصص و پرستار در منزل به سایت آرین طب مراجعه کنید.
تداخلات دارویی جنتامایسین
منع مصرف و موارد احتیاط جنتامایسین
هشدارها جنتامایسین
- افزایش فاصله بین دفعات مصرف دارو در بیماران با عیب کار کلیه ضروری است.
- در بیماران سالخورده مبتلا به پارکینسون و نوزادان، مصرف جنتامیسین باید با احتیاط فراوان صورت گیرد.
- خودداری از مصرف طولانیمدت این دارو توصیه میشود.
دارو های هم گروه جنتامایسین
- استرپتومایسین
- آمیکاسین
- توبرامایسین
- نئومایسین
- کانامایسین
اسامی تجاری موجود در ایران
- آمپول جنتامایسین دی پی 20 میلی گرم/2میلی لیتر
- آمپول جنتامایسین البرزدارو 20 میلی گرم/2میلی لیتر
- آمپول جنتادیک 20 میلی گرم/2میلی لیتر
- آمپول جنتامایسین زهراوی 20 میلی گرم/2میلی لیتر
- آمپول جنتامایسین-اکسیر 20 میلی گرم/2میلی لیتر
- آمپول جنتکس 80 میلی گرم/2میلی لیتر
- آمپول جنتامایسین البرزدارو 80 میلی گرم/2میلی لیتر
- آمپول جنتادیک 40 میلی گرم/میلی لیتر
- آمپول جنتامایسین-اکسیر 40 میلی گرم/1میلی لیتر
- آمپول جنتامایسین زهراوی 40 میلی گرم/1میلی لیتر
- آمپول جنتادیک 80 میلی گرم/2میلی لیتر
- آمپول جنتامایسین-اکسیر 80 میلی گرم/2میلی لیتر
- آمپول جنتامایسین زهراوی 80 میلی گرم/2میلی لیتر
- آمپول جنتادیک 80 میلی گرم/2میلی لیتر
در آخر…
جنتامایسین با عبور از غشای باکتری، مانع از بیوسنتز پروتئین توسط ریبوزومها میشود. این خاصیت باعث میشود که جنتامایسین به عنوان یک آنتیبیوتیک موثر در درمان عفونتهای باکتریایی مختلف، از جمله عفونتهای دستگاه تنفسی، ادراری و غیره، استفاده شود. این دارو به عنوان یک انتخاب درمانی معمولاً برای عفونتهای جدی که مقاوم به دیگر آنتیبیوتیکها هستند، در نظر گرفته میشود
سوالات متداول
منابع سایت دارو شناسی ( https://www.drugs.com/vancomycin.html)و کتاب فارماکولوژی برای پزشکان.
شما میتوانید در آرین طب خدمات پزشکی و پرستاری در منزل دریافت کنید.
برخی از خدمات ما شامل ویزیت پزشک متخصص در منزل، سونوگرافی در منزل، رادیولوژی در منزل، طب سوزنی در منزل، مشاوره روانشاسی و تغذیه در منزل است.
برای مشاهده همه سرویس های ما به صفحه خدمات مراجعه کنید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸
منابع سایت دارو شناسی( https://www.drugs.com/mtm/gentamicin.html ) و کتاب فارماکولوژی برای پزشکان.
برای رزرو خدمات پزشکی یا پرستاری در منزل فرم زیر را پر کنید:
