مننژیت | علایم و نشانه ها

مننژیت ( Meningitis ) یا عفونت و التهاب ناحیه مننژ که پرده های محافظتی مغز است یکی از خطرناک ترین عفونت ها می باشد.

مننژ یک سیستم که متشکل از سه لایه می باشد و این سیستم بر روی سیستم اعصاب مرکزی ( CNS ) پوشیده است و وظیفه آن کاهش شدت ضربه های ورودی که به مغز و نخاع و ایجاد یک سد شیمیایی برای کنترل ورود و خروج مواد به سیستم اعصاب مرکزی ( CNS ) و محافظت می باشد.

این سیستم دارای سه لایه از خارج از داخل شامل موارد زیر است :

1. دورا ماتر ( سخت شامه )  2. آراکنوئید ( عنکبوتیه )   3. پیا ماتر ( نرم شامه )

انواع مننژیت

مننژیت به دلایل مختلفی از جمله عفونی و دلایل غیر از عفونت ایجاد می شود ، انواع مختلف آن شامل موارد زیر می باشد :

1. مننژیت قارچی : آلوده شدن این سیستم به عفونت قارچی باعث این نوع عفونت می شود ، افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند ممکن به این اختلال دچار شوند.

2. مننژیت باکتریایی : ورود باکتری به این سیستم باعث بروز این نوع می شود ، میزان بروز در کسانی بیمار های زمنیه ای و سیستم ایمنی ضعیفی و یا مشکلاتی مانند شکستگی استخوان جمجمه بیشتر می شود. بهترین مقابله و پیشگیری از آن واکسیناسیون می باشد.

پیش آگهی مننژیت های باکتریایی به ارگانیسم های به وجود آورنده آن ( مانند لیستریا مونوسیتوژنز ، استافیلوکوکوس اورئوس ، نایسریا مننژیتیدیس ، استرپتوکوکوس پنومونیه ) ، شدت عفونت و بیماری و نیز درمان به موقع بستگی دارد.

3. مننژیت انگلی : انگل هایی که در خاک و بدن برخی از حیوانات وجود دارند می توانند باعث بروز این بیماری شوند ولی احتمال بروز آن مانند مننژیت قارچی خیلی کم می باشد.

4. مننژیت ویروسی : انواع مختلفی از ویروس ها مانند ویروس­ های هرپس سیمپلکس 1 و 2  ، ویروس اوریون ، ویروس اچ آی وی ، ویروس زونا می توانند باعث عفونت شوند .

برای پیشگیری از این نوع مننژیت بهتر است در مقابل سرخک ، اوریون ، سرخجه و آبله مرغان واکسیناسیون صورت گیرد.

5. مننژیت غیر عفونی : عامل بروز این بیماری میکروب ها ، ویروس ها ، انگل ها و قارج ها نمی باشد بلکه عوامل مانند بیماری سارکوئیدوز ( تشکیل سلول‌های التهابی در اندام‌ های مختلف بدن ) ، یرخی از سرطان ها و لوپوس ( سیستم دفاعی بدن ، علیه ارگان‌ ها و بافت‌ های پیوندی خودی عمل کرده و به‌آن‌ ها آسیب می‌رساند ) می باشند.

برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی، پرستاری و زیبایی در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.

رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸

عفونت های مننژی از طریق جریان خون و به دنبال بروز یک عفونت دیگر یا گسترش مستقیم پس از بروز آسیب های تروماتیک یا روش های تهاجمی منتقل می شوند.

نحوه ایجاد مننژیت به شکل زیر است :

ورود میکروارگانیسم به خون سپس عبور از سد خونی – مغزی بعد از آن آزاد شدن لیپوپلی ساکارید ها و قطعات دیواره سلولی به عنوان پاسخ ایمنی سپس الهتاب و در نهایت افزایش فشار داخل جمجمه ( ICP )

فقط مننژیت باکتریایی و ویروسی در بین تمامی انواع مننژیت ها واگیر دار هستند و انواع دیگر آنها مسری نمی باشد.

تظاهرات بالینی

سر درد و تب جزو نشانه های آغازین است. از علائم دیگر آن شامل سفتی گردن ( یکی از شایع ترین علامت ها ) ، فتو فوبی ( حساسیت به نور ) ، بثورات جلدی ( پتشی ، پورپورا و اکیموز در نایسریا مننژیدیتیس ) ، اختلال حافظه ، خواب آلودگی و عدم هوشیاری ، تشنج و تنگی نفس می باشد .

علائم مننژیت با توجه به سن ممکن است متفاوت باشد .

در بررسی و معانیات بالینی بیماران مبتلا به مننژیت به دو علامت بالینی اشاره می کنیم که شامل موارد زیر می باشد :

1. علامت کرنینگ : عدم توانایی صاف کردن پا بعد از خم کردن هیپ و زانو

2. علامت برودزینسکی : خم شدن زانو و هیپ پس از خم کردن گردن

روش های تشخیصی

سی تی اسکن ( CT Scan ) ، پونکسیون کمری ( وارد کردن یک سوزن ، به ناحیه ستون فقرات و خروج مایع مغزی- نخاعی آنالیز به آزمایشگاه فرستاده می‌­شود ) ، کشت باکتریایی ، آزمایشات خون ، معاینات فیزیکی ( مانند علامت کرنیگ و برودزینسکی ) از روش های تشخیصی در بررسی این بیماری می باشد .

درمان

درمان آنتی بیوتیکی با غلظت مناسب ( برای کاهش عفونت ) و دگزامتازون ( کورتیکواستروئید ها برای کاهش التهاب ) و استفاده از دارو های ضد تشنج ( مانند فنی توئین و کاربامازپین و والپروئیک اسید ) و افزایش حجم مایعات و …

برای پیشگیری از این بیماری می تواند از واکسن کونژوگه مننگو کوکی برای نوجوانان 11 تا 12 ساله ، 16 ساله و دانشجویان و سربازان استفاده کرد . همچنین درمان آنتی باکتریال پروفیلاکسی ( پیشگیری ) برای افراد در تماس نزدیک با بیماران مبتلا استفاده کرد .

نکات مهم

سینوزیت با مننژیت فرق دارد علائمی که در مننژیت وحود دارد مانند سفتی گردن و تشنج و کاهش سطح هوشیاری که در سینوزیت وجود ندارد ، در عوض سینوزیت دارای علائمی مانند احتقان بینی ( گرفتگی بینی ) ، سرفه و گلودرد می باشد .

رعایت بهداشت شخصی ( برای مثال شستن دست ها و عدم استفاده از آب آلوده ) در جلوگیری از ابتلا به این بیماری عفونی و همه انواع بیماری عفونی موثر می باشد.

نوزادان ، کودکان زیر سن ۵ سال ، افراد مسن و کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند .

تدابیری که در برای مبتلایان به این بیماری صورت می گیرد شامل موارد زیر است :

کنترل درد ، فراهم کردن فضای راحت و آرام ، کنترل کردن تب ، کنترل وضعیت عصبی و علائم حیاتی ، کنترل علائم شوک ، اقدامات احتیاطی کنترل عفونت ، کنترل تشنج ، پایش وضعیت آب و الکترولیتی ، پیشگیری از زخم فشاری ، آموزش به بیمار

برای استفاده از خدمات ما نظیر پزشک عمومی و پزشک متخصص و پرستار در منزل به سایت آرین طب مراجعه کنید.

برای رزرو خدمات پزشکی یا پرستاری در منزل فرم زیر را پر کنید: