هیپرتانسیون چیست؟
برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸
آرین طب ارائه ارائه‌دهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل
خدمات مرتبط
کنترل فیزیولوژیک فشار خون
هدف از برقراری فشار متوسط شریانی در حد طبیعی ایجاد برون ده قلبی کنترل شده از قلب به بافت های مختلف بدن است ؛ فشار متوسط شریانی ( MAP ) و فشار خون ( BP ) از نظر اصولی به فاکتور هایی مثل برون ده قلبی و مقاومت عروق محیطی وابسته است.
برون ده قلبی و مقاومت عروق محیطی توسط چندین مکانیزم کنترل می شود و در صورتی که یکی از مکانیزم های تنظیم کننده دچار مشکل شود ، مکانیزم های دیگر عمل آن را جبران می کنند و فشار خون را در حد طبیعی نگه می دارند .
دو مکانیزم کلی در تنظیم فشارخون عبارتند از :
- سیستمی که به سرعت وارد عمل می شود و شامل رفلکس بارورسپتوری است .
- سیستمی که در دراز مدت وارد عمل می شود و شامل مکانیزم رنین – آنژیوتانسین – آلدوسترون می باشد .
فشار خون در بیماران دارای فشار خون بالا توسط همان مکانیسم هایی که در افراد طبیعی کنترل می شود ، تنظیم می گردد ولی در این افراد مبتلا به این بیماری ، دو سیستم در سطح بالا تری از فشار خون عمل می نماید .
رفلکس بارورسپتوری:
بارورسپتور انتها های عصبی هستند که در دیواره شریان کاروتید داخلی و کمان آئورت قرار دارند ؛ این نوع گیرنده های حسی سریعا به تغییرات فشار خونی که از این عروق می گذرند ، پاسخ می دهند . هر افزایش در فشار خون باعث کشیده شدن این گیرنده ها و انتقال ایمپالس به مرکز وازوموتور موجود در بصل النخاع می شود . حاصل این اثر افزایش مهار سمپاتیک است که منجر به دو تغییر می شود:
- کاهش ضربان و قدرت انقباضی و در نهایت کاهش برون ده قلبی
- اتساع عروق که منجر به کاهش مقاومت عروق محیطی می شود
در حالت عکس ، وقتی که کاهش در فشار خون پیش می آید مهار مرکز وازوموتور کاهش پیدا می کند و با افزایش فعالیت ساختاری فشار خون به حالت طبیعی سوق داده می شود ؛ مکانیزم اخیر در موقعی که کاهش اولیه در مقاومت عروق محیطی پیدا می شود ( مانند مصرف دارو های متسع کننده عروق مانند استفاده از نیتروگلیسرین ) یا کاهش حجم داخل وریدی ( مانند خون ریزی یا دفع آب و نمک توسط کلیه ها ) به وجود آید ، فعال می شوند.
سیستم رنین – آنژیوتانسین – آلدوسترون : این سیستم با افزایش حجم خون از طریق کلیه و فشار خون را تنظیم می کند. فاکتور شروع کننده این مسیر یک آنزیم به نام رنین است که سلول های کلیوی آن را ترشح می کند ؛ با کاهش جریان خون کلیوی فشار شریان کلیه کاهش یافته که این اثر منجر به وارد شدن رنین در جریان خون می شود و رویداد های به وجود آمده که باعث ترشح آنژیوتانسین نوع 2 می شود . از آنجایی که پاسخ گویی این سیستم به کاهش جریان خون کندی انجام می پذیرد بنا بر کلیه ها اندام های مهمی در تنظیم دراز مدت فشار خون به حساب می آیند .
علت هیپرتانسیون
فشار خون بالا، که به آن پرفشاری خون یا هایپرتانسیون هم گفته می‌شود، یک بیماری مزمن است که در آن فشار خون در شریان‌ها بالا می‌رود. به دنبال این افزایش فشار، قلب باید برای حفظ گردش خون در رگ‌های خونی شدیدتر از حالت طبیعی فعالیت کند.
در بسیاری از موارد، علت فشار خون بالا ناشناخته است (فشار خون بالا اولیه). با این حال، برخی از عوامل می‌توانند خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش دهند، از جمله:
عوامل مرتبط با سبک زندگی:
- سابقه خانوادگی: اگر یکی از اعضای خانواده نزدیک شما مانند والدین یا خواهر و برادر به فشار خون بالا مبتلا باشد، شما در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستید.
- سن بالا: با افزایش سن، شریان‌ها سفت‌تر می‌شوند و این امر می‌تواند منجر به افزایش فشار خون شود.
- اضافه وزن یا چاقی: اضافه وزن یا چاقی فشار اضافی بر قلب و سیستم گردش خون شما وارد می‌کند.
- عدم فعالیت بدنی: عدم فعالیت بدنی می‌تواند خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش دهد.
- رژیم غذایی ناسالم: رژیم غذایی سرشار از نمک، چربی اشباع شده و کلسترول می‌تواند خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش دهد.
- مصرف الکل: مصرف زیاد الکل می‌تواند خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش دهد.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن به شریان‌ها آسیب می‌رساند و می‌تواند خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش دهد.
- استرس: استرس می‌تواند منجر به افزایش موقت فشار خون شود.
شرایط پزشکی:
- بیماری کلیه: بیماری کلیه می‌تواند منجر به احتباس نمک و آب در بدن شود که می‌تواند به افزایش فشار خون منجر شود.
- دیابت: دیابت می‌تواند به شریان‌ها آسیب برساند و خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش دهد.
- بیماری قلبی: بیماری قلبی می‌تواند منجر به سفت شدن شریان‌ها و افزایش فشار خون شود.
- آپنه خواب: آپنه خواب یک اختلال تنفسی است که در آن تنفس در طول خواب به طور مکرر قطع و شروع می‌شود. آپنه خواب می‌تواند خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش دهد.
- اختلالات تیروئید: پرکاری تیروئید و کم‌کاری تیروئید هر دو می‌توانند بر فشار خون تأثیر بگذارند.
- برخی از داروها: برخی از داروها مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) و کورتیکواستروئیدها می‌توانند منجر به افزایش فشار خون شوند.
علائم هیپرتانسیون
فشار خون بالا، که به آن پرفشاری خون یا هایپرتانسیون هم گفته می‌شود، یک بیماری مزمن است که در آن فشار خون در شریان‌ها بالا می‌رود. به دنبال این افزایش فشار، قلب باید برای حفظ گردش خون در رگ‌های خونی شدیدتر از حالت طبیعی فعالیت کند.
مشهورترین علامت فشار خون بالا، عدم وجود هرگونه علامت است. به همین دلیل به آن قاتل خاموش می‌گویند.
با این حال، برخی از افراد ممکن است دچار علائمی مانند:
- سردرد، به خصوص سردردی که در ناحیه پس سر یا گیجگاه‌ها رخ می‌دهد و صبح‌ها بیشتر است.
- سرگیجه یا احساس سبکی سر
- خستگی
- تاری دید
- زنگ زدن در گوش
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- خونریزی بینی
در موارد فشار خون بسیار بالا (فشار سیستولی 180 یا بالاتر یا فشار دیاستولی 110 یا بالاتر)، ممکن است علائم جدی‌تری مانند:
- تشنج
- مشکلات بینایی
- از دست دادن هوشیاری
ایجاد شود.
مهم است که به خاطر داشته باشید که همه افراد مبتلا به فشار خون بالا این علائم را تجربه نمی‌کنند.
بهترین راه برای تشخیص و کنترل فشار خون بالا، مراجعه منظم به پزشک و اندازه‌گیری فشار خون است.
تقسیم بندی دارو های ضد هیپرتانسیون
دارو های ضد هیپرتانسیون اثر خودشان را یک یا چند روش اعمال می کند ؛ این دارو ها با دخالت در مکانیزم های طبیعی فشارخون موجب کاهش و کنترل فشار خون در بیمار مبتلا به هیپرتانسیون می شود .
تقسیم بندی دارو های ضد هیپرتانسیون به شرح زیر است :
- دیورتیک : این دارو ها موجب از دست رفتن نمک و آب بدن از طریق کلیه ها می شوند و به دنبال آن برون ده قلبی را کاهش می دهند؛ دارو های این دسته شامل: هيدروكلروتيازيد ، فورزماید
- مهار کننده سیستم سمپاتیک: این دارو ها باعث مهار جریان سمپاتیک مرکزی و موجب کاهش فشار خون می شوند؛ عوارض آن ها شامل آرامش ، افسردگی ، کابوس های شبانه ، ضعف و سرگیجه می باشند . از دارو های این دسته می توان به متیل دوپا و کلونیدین و تریمتافان اشاره کرد.
- متسع کننده های عروق : دارو های متسع کننده را به طور مستقیم بر روی عضله صاف عروق اثر می کند، این دارو ها از طریق کاهش فشار خون موجب تحریک بارورسپتور ها شده و در نتیجه ضربان قلب و هم چنین فشار خون را افزایش می دهند . از دارو های این دستگاه می توان به هیدرالازین، دیازوکساید و نیتروپرسید اشاره کرد .
- مهار کننده های سنتز و یا عمل آنژیوتانسین: از دارو های این دسته می توان به کاپتوپریل اشاره کرد که با مهار تبدیل آنژیوتانسین عمل خود را بر روی کاهش فشار خون باعث می شود ، از همدسته های آن می توان به اینالاپریل و لیزینوپریل و لوزارتان اشاره کرد.
هیپرتانسیون (فشار خون بالا) یک بیماری است که تنها می توان آنرا کنترل کرد؛ با استفاده از دارو درمانی ، رژیم غذایی مناسب و داشتن فعالیت بدنی مستمر آنرا کنترل کرد.
تشخیص هیپرتانسیون
فشار خون بالا، که به آن پرفشاری خون یا هایپرتانسیون هم گفته می‌شود، یک بیماری مزمن است که در آن فشار خون در شریان‌ها بالا می‌رود. به دنبال این افزایش فشار، قلب باید برای حفظ گردش خون در رگ‌های خونی شدیدتر از حالت طبیعی فعالیت کند.
تشخیص فشار خون بالا به طور معمول با اندازه‌گیری فشار خون انجام می‌شود.
فشار خون با دو عدد اندازه‌گیری می‌شود:
- فشار سیستولی: که به آن “عدد بالا” نیز می‌گویند، این فشار زمانی است که قلب شما منقبض می‌شود و خون را به داخل شریان‌ها پمپ می‌کند.
- فشار دیاستولی: که به آن “عدد پایین” نیز می‌گویند، این فشار زمانی است که قلب شما بین ضربان‌ها شل می‌شود.
طبقه‌بندی فشار خون بر اساس اعداد سیستولی و دیاستولی به شرح زیر است:
- طبیعی: کمتر از 120/80 میلی‌متر جیوه
- پیش فشار خون: 120-129/80-84 میلی‌متر جیوه
- مرحله 1 فشار خون بالا: 130-139/85-89 میلی‌متر جیوه
- مرحله 2 فشار خون بالا: 140/90 میلی‌متر جیوه یا بالاتر
برای تشخیص فشار خون بالا، پزشک شما معمولاً چندین بار در طول چندین ویزیت فشار خون شما را اندازه‌گیری می‌کند.
ممکن است پزشک شما برای تأیید تشخیص یا بررسی سایر شرایط پزشکی، آزمایش‌های دیگری را نیز تجویز کند، مانند:
- آزمایش خون: برای بررسی سطح کلسترول، تری گلیسیرید، قند خون و سایر عوامل خطر فشار خون بالا
- آزمایش ادرار: برای بررسی بیماری کلیوی
- نوار قلب (ECG): برای بررسی سلامت قلب شما
- اکوکاردیوگرافی: برای بررسی ساختار و عملکرد قلب شما
اگر فشار خون بالا دارید، پزشک شما یک برنامه درمانی برای کمک به کنترل فشار خون و کاهش خطر عوارض ایجاد می‌کند.
درمان هیپرتانسیون
در برخی موارد، ممکن است برای کنترل فشار خون بالا به دارو نیاز داشته باشید.
انواع مختلفی از داروهای فشار خون وجود دارد و پزشک شما می‌تواند داروی مناسب شما را تجویز کند.
داروهای فشار خون بالا ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مهارکننده‌های ACE: این داروها با گشاد کردن رگ‌های خونی و کاهش فشار خون عمل می‌کنند.
- مسدودکننده‌های گیرنده‌های آنژیوتانسین II (ARBs): این داروها با مسدود کردن اثرات آنژیوتانسین II، هورمونی که باعث باریک شدن رگ‌های خونی می‌شود، عمل می‌کنند.
- دیورتیک‌ها: این داروها با دفع نمک و آب اضافی از بدن به کاهش فشار خون کمک می‌کنند.
- مسدودکننده‌های کانال کلسیم: این داروها با شل شدن عضلات رگ‌های خونی به کاهش فشار خون کمک می‌کنند.
- بتا بلاکرها: این داروها با کند کردن ضربان قلب و کاهش فشار خون عمل می‌کنند.
مهم است که به طور منظم با پزشک خود ملاقات کنید تا فشار خون خود را بررسی کنید و در صورت نیاز داروهای خود را تنظیم کنید.
همچنین مهم است که از تمام تغییرات در سبک زندگی که پزشک شما توصیه می‌کند پیروی کنید.
با درمان مناسب، اکثر افراد مبتلا به فشار خون بالا می‌توانند این بیماری را کنترل کرده و از عوارض جدی آن جلوگیری کنند.
درمان هیپرتانسیون در منزل
برای درمان هیپرتانسیون در خانه می‌توانید از موارده زیر استفاده کنید:
- میوه‌ها و سبزیجات: میوه‌ها و سبزیجات سرشار از فیبر، پتاسیم، منیزیم و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند که همگی می‌توانند به کاهش فشار خون کمک کنند. هدف این است که روزانه 5 تا 8 سهم میوه و سبزیجات مصرف کنید.
- غلات کامل: غلات کامل سرشار از فیبر هستند که می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند. سعی کنید روزانه حداقل 3 تا 5 سهم غلات کامل مانند نان گندم کامل، جو دوسر یا برنج قهوه‌ای مصرف کنید.
- لبنیات کم‌چرب: لبنیات کم‌چرب منبع خوبی از کلسیم و پتاسیم هستند که می‌توانند به کاهش فشار خون کمک کنند. سعی کنید روزانه 2 تا 3 سهم لبنیات کم‌چرب مانند شیر کم‌چرب، ماست کم‌چرب یا پنیر کم‌چرب مصرف کنید.
- گوشت بدون چربی، مرغ و ماهی: گوشت بدون چربی، مرغ و ماهی منابع خوبی از پروتئین هستند و چربی اشباع شده کمی دارند. سعی کنید روزانه 2 تا 3 سهم گوشت بدون چربی، مرغ یا ماهی مصرف کنید.
- حبوبات و آجیل: حبوبات و آجیل منابع خوبی از فیبر، پروتاسیم، منیزیم و چربی‌های سالم هستند. سعی کنید هفته‌ای 4 تا 5 بار حبوبات و آجیل مصرف کنید.
- چربی‌های سالم: چربی‌های سالم مانند روغن زیتون، آووکادو و آجیل می‌توانند به کاهش کلسترول و فشار خون کمک کنند. سعی کنید از چربی‌های سالم به جای چربی‌های اشباع شده و چربی‌های ترانس استفاده کنید.
برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸
آرین طب ارائه ارائه‌دهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل
پیشگیری از هیپرتانسیون
فشار خون بالا، که به آن پرفشاری خون یا هایپرتانسیون هم گفته می‌شود، یک بیماری مزمن است که در آن فشار خون در شریان‌ها بالا می‌رود. به دنبال این افزایش فشار، قلب باید برای حفظ گردش خون در رگ‌های خونی شدیدتر از حالت طبیعی فعالیت کند.
خبر خوب این است که شما می‌توانید با ایجاد تغییرات در سبک زندگی خود به پیشگیری و کنترل فشار خون بالا کمک کنید.
اقدامات زیر می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به فشار خون بالا یا کمک به کنترل آن در صورت ابتلا به این بیماری کمک کند:
تغییرات در سبک زندگی:
- کاهش وزن: اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، حتی کاهش اندکی در وزن می‌تواند به کاهش فشار خون شما کمک کند.
- فعالیت بدنی منظم: حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی متوسط در بیشتر روزهای هفته را هدف قرار دهید.
- رژیم غذایی سالم: رژیم غذایی DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) برای کمک به کاهش فشار خون بالا طراحی شده است. این رژیم غذایی سرشار از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و لبنیات کم‌چرب و کم‌سدیم است.
- کاهش مصرف نمک: مصرف کمتر از 2300 میلی‌گرم سدیم در روز را هدف قرار دهید.
- محدود کردن مصرف الکل: اگر الکل می‌نوشید، آن را در حد اعتدال مصرف کنید. برای زنان، این به معنای حداکثر یک نوشیدنی در روز و برای مردان، حداکثر دو نوشیدنی در روز است.
- ترک سیگار: سیگار کشیدن به شریان‌ها آسیب می‌رساند و می‌تواند خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش دهد.
- مدیریت استرس: یافتن راه‌هایی برای مدیریت استرس مانند ورزش، یوگا یا مدیتیشن می‌تواند به کاهش فشار خون شما کمک کند.
در برخی موارد، ممکن است برای کنترل فشار خون بالا به دارو نیاز داشته باشید.
پزشک شما می‌تواند در مورد اینکه آیا دارو برای شما مناسب است یا خیر و در صورت نیاز چه نوع دارویی باید مصرف کنید، صحبت کند.
عوارض هیپرتانسیون
فشار خون بالا، که به آن پرفشاری خون یا هایپرتانسیون هم گفته می‌شود، یک بیماری مزمن است که در آن فشار خون در شریان‌ها بالا می‌رود. به دنبال این افزایش فشار، قلب باید برای حفظ گردش خون در رگ‌های خونی شدیدتر از حالت طبیعی فعالیت کند.
اگر فشار خون بالا درمان نشود، می‌تواند به مرور زمان به قلب، رگ‌ها و سایر اندام‌های بدن آسیب برساند و منجر به عوارض جدی و حتی تهدید کننده زندگی شود.
برخی از عوارض فشار خون بالا عبارتند از:
- بیماری قلبی: فشار خون بالا می‌تواند به بطن چپ قلب آسیب برساند و منجر به نارسایی قلبی، هایپرتروفی بطن چپ و حمله قلبی شود.
- سکته مغزی: فشار خون بالا می‌تواند به شریان‌های مغز آسیب برساند و منجر به سکته مغزی ایسکمیک (ناشی از انسداد جریان خون) یا سکته هموراژیک (ناشی از خونریزی) شود.
- بیماری کلیوی: فشار خون بالا می‌تواند به رگ‌های کلیه آسیب برساند و منجر به نارسایی کلیه شود.
- آسیب چشم: فشار خون بالا می‌تواند به رگ‌های چشم آسیب برساند و منجر به رتینوپاتی فشار خون بالا، دژنراسیون ماکولا و آب مروارید شود.
- بیماری عروق محیطی: فشار خون بالا می‌تواند به شریان‌های پاها آسیب برساند و منجر به درد پا هنگام راه رفتن (لنگیدن متناوب) و در موارد شدید، انسداد شریان‌ها و حتی از دست دادن اندام شود.
- زوال عقل: فشار خون بالا می‌تواند به رگ‌های مغز آسیب برساند و خطر ابتلا به زوال عقل و بیماری آلزایمر را افزایش دهد.
در آخر…
سوالات متداول
آیا هیپرتانسیون خطرناک است؟
چگونه از بروز هیپرتانسیون جلوگیری کنیم؟
شما می‌توانید در آرین طب خدمات پزشکی و پرستاری در منزل دریافت کنید.
برخی از خدمات ما شامل ویزیت پزشک متخصص در منزل، سونوگرافی در منزل، رادیولوژی در منزل، طب سوزنی در منزل، مشاوره روانشاسی و تغذیه در منزل است.
برای مشاهده همه سرویس های ما به صفحه خدمات مراجعه کنید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸
برای رزرو خدمات پزشکی یا پرستاری در منزل فرم زیر را پر کنید:
