آنوریسم آئورت | علایم و نشانه ها

آنوریسم آئورت ( Aortic aneurysm ) به بزرگ شدن غیر طبیعی  قطر آئورت گفته می شود، آنوریسم به معنای بزرگ شدن قطر دیواره و یا بیرون‌ زدگی دیواره شریان در اثر ضعفی که در دیواره آن وجود دارد که عوامل مختلفی باعث آن می شوند.

زمانی که قطر قسمتی از شریان یا تمام آن 1.5 برابر مقدار طبیعی و یا بیشتر باشد، به آن آنوریسم گفته می شود..

شریان آئورت

آئورت بزرگ ترین رگ هدایت کننده در سیستم عروقی می باشد که خون را از قلب به اندام بدن می رساند. آئورت صعودی 5 تا 6 سانتی متر طول دارد و به قوس آئورت منتهی می شود و از آن سه شریان به نام های براکو سفالیک و کاروتید چپ و ساب کلاوین چپ منشعب شده و بعد از قوس آئورت، این شریان با نام آئورت نزولی ادامه می یابد، در افراد بزر گسال قطرآن برابر با 2 تا 2.5 سانتی متر می باشد. بعد از عبور دیافراگم آئورت شکمی، شاخه هایی به احشاء شکمی مانند کلیه و کبد و معده و روده می دهد. سپس به 2 شاخه ایلیاک مشترک راست و چپ تقسیم می شود.

شریان آئورت از 3 لایه تشکیل شده است :

1. سطح داخلی :  شامل سلول های آندو تلیال که بر روی لایه الاستیک داخلی قرار گرفته اند.

2. سطح میانی : شامل سلول های عضلانی صاف و شبکه ای از رشته های کلاژن و الاستیک می باشد، الیاف کلاژن مسئول ایجاد قدرت و قوام در برابر کشش می باشند. این امر به عروق  امکان می دهد در برابر فشار های بالا مقاومت باشد

3. سطح خارجی : شامل الیاف کلاژن، اعصاب احاطه کنند عروق و رگ های تغذیه کننده عروق می باشد.

 

 

برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی، پرستاری و زیبایی در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.

رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸

 

آنوریسم آئورت

به اتساع موضعی و غیر طبیعی شریان، آنوریسم گفته می شود. لفظ آنوریسم هنگامی استفاد می شود که قطر قسمتی از آئورت، 50 درصد یا بیش تر افزایش یافته باشد.

انواع آنوریسم :

1. آنوریسم حقیقی ( True aneurysms ) : هر 3 لایه جدار آئورت اتساع یافته اند و گشاد می شوند و برآمدگی بزرگی در جدار رگ ایجاد شده است. این نوع از آنوریسم شامل دو مدل کیسه ای و دوکی می باشد :

_آنوریسم حقیقی کیسه ای که شایع تر بوده و در آن تنها قسمتی از محیط آئورت برجسته می شود.

_آنوریسم حقیقی دوکی شکل که شایع نمی باشد و بیرون زدگی از تمامی قسمت ها و دور تا دور شریان رخ می‌ دهد و ناحیه برجسته می شود.

2. آنوریسم کاذب ( pseudo aneurysm ) : شامل یک پارگی در دیوار رگ است که ممکن است ظاهری شیه به آنوریسم حقیقی داشته باشد. آنوریسم کاذب زمانی ایجاد می شود که خون از طریق سوراخ موجود در سطح داخلی و میانی رگ وارد لایه خارجی شود و به لخته تبدیل شود.

ممکن است درمحل آسیب عروقی ناشی از عفونت یا تروما روی دهد.

محل بروز آنوریسم در بیشتر مواقع ( 74 درصد ) در ناحیه آئورت شکمی می باشد و 23 درصد امکان بروز آئورت سینه ای وجود دارد. از آنوریسم در هر دو ناحیه رخ دهد به آن آنوریسم‌ های آئورت توراکوابدومینال می گویند.

علل ایجاد آنوریسم آئورت

ناشی از چند عامل می باشد و با توجه به محل ضایعه عوامل مختلفی در ایجاد آن دخیل می باشد.

مهمترین عامل آیجاد آن آترواستکلروز ( سفتی و ضخیم‌ شدن دیواره شریان ) می باشد که تقریبا در 90 درصد از آنوریسم های آئورت شکمی وجود دارد.

این عارضه به ندرت در افراد کمتر از 50 سال رخ می دهد و در مردان شایع تر باشد.

عفونت آئورت ناشی از جراحی آن و اندوکاردیت ( عفونت دیواره داخلی قلب )  ممکن است باعث آن شود.

پیدایش آن ها با دیگر ریسک فاکتور های افزایند آترواستکلروز مانند کلسترول بالا و میزان HDL پایین و مصرف سیگار و دخانیات و برخی از بیماری ها مانند دیابت و هیپرتانسیون ( پر فشاری خون ) و سابقه خانوادگی بیماری قلبی عروقی افزایش می یابد.

علایم آنوریسم آئورت

آنوریسم های آئورتی اغلب به کندی رشد می کنند و معمولا بدون علامت هستند و همه آن ها به مرحله پاره شدن نمی رسند.

با بزرگ شدن آنوریسم برخی افراد متوجه علائمی می شوند.

در آنوریسم آئورت صعودی به علت گشاد شدن ریشه آئورت سبب نارسائی دریچه آئورت و نارسائی احتقانی قلب می شود. فشار آنوریسم بر بافت های مجاور ممکن است موجب علائمی نظیر درد قفسه سینه، تنفس های کوتاه و سرفه و خشونت صدا  و دیس فاژی ( دشواری در بلع ) شود. فشار بر بزرگ سیاهرگ زبرین ممکن است باعث احتقتان سر و گردن و ادم در اندام فوقانی شود.

اغلب کسانی که به آنوریسم آئورت شکمی دچار هستند از آن بی خبر می باشد. اگر کسی دارای اندام لاغری باشد متوجه می شود که در شکمش چیزی مثل قلب می تپد و اگر به همین صورت ادامه پیدا کند، ناگهان آنوریسم پاره می شود و فرد دچار سنکوپ آنی می شود.

علائم پاره شدن آنوریستم آئورت که منجر به خونریزی داخلی می شود شامل درد ناگهانی شکم و قفسه سینه و پشت و درد منتشره به سمت کمر و پا، تعریق، سر گیجه، هیپوتانسیون ( افت فشار خون )، تبش قلب، تنگی نفس و کاهش هوشیاری است.

پیامد دیگر آنوریسم آئورت، احتمال لخته شدن خون است. اگر لخته خون از دیوار داخلی رگ دچار آنوریسم جدا شده و عروق دیگری را مسدود کند، باعث درد یا انسداد جریان خون به پا ها، انگشتان یا اندام های شکمی ( مانند کلیه و معده و روده و طحال ) می شود.

تشخیص آن به وسیله انجام اعمالی مانند سی تی اسکن و سونو گرافی و MRI ناحیه ی شکم و قفسه سینه می باشد.

 

 

پیشگیری

هیچ دارویی وجود ندارد که با مصرف آن از ایجاد آنوریسم آئورت بتوان جلوگیری کرد. به طور کلی بهترین روش برای جلوگیری از این بیماری سالم نگه داشتن عروق خونی است.

کنترل فشار خون و عدم مصرف سیگار و دخانیات و داشتن رژیم غذایی سالم و مناسب و کم چربی و انجام ورزش روزانه و کنترل وزن می تواند از بروز آن جلوگیری کند.

خوردن ميوه می تواند خطر ابتلا را کاهش دهد ( آنتي اکسيدان و مواد مغذی موجود در ميوه می تواند با کاهش التهاب بدن را در برابر آنوريسم آئورت محافظت کند )

درمان

درمان این بیماری به سه صورت جراحی باز و روش اندو واسكولار ( استنت گرافت ) و روش ترکیبی ( هیبرید ) می باشد.

1. روش اندو واسكولار ( استنت گرافت ) : یک قطعه مصنوعی پوشانده شده با یک توری فلزی را به انتهای کاتتر متصل کرده و آن را از طریق رگ کشاله ران وارد بدن می کنند و سپس آن را به محل آنوریسم آئورت می رسانند. این قطعه از پاره شدن آنوریسم در قسمت ضعیف شده جلوگیری می کند.

2. روش جراحی باز : در این روش برش های بزرگ جراحی در قسمت هایی از آئورت که بزرگ شده است ایجاد می کنند و آن ناحیه از آئورت را برداشته شده و به جای آن از گرافت و رگ های مصنوعی استفاده می کنند. اکثر موارد بیماری های قوس آئورت و آئورت صعودی به این شیوه ترمیم می شوند.

3. روش ترکیبی ( هیبرید ) : در این روش قسمتی از آن را استنت گذاری کرده و قسمتی دیگر را به روش جراحی باز ترمیم می کند.

از دارو های رقیق کننده خون مانند وارفارین و کلوپیدوگرل برای جلوگیری از ایجاد لخته خون و داروی ضد درد پس از جراحی تجویز می شود.

قطر طبیعی آئورت شکمی در حدود 20 تا 25 میلی متر می باشد. افزایش قطر به میزان بیشتر از 50 تا 55 میلی متر خطرناک بوده و احتیاج به تصویر برداری و درمان می باشد. افزایش قطر به بالاتر از 55 میلی متر احتمال عوارض شدید به آئورت وجود دارد و باید سریع تر درمان صورت گیرد.

نکات مهم

افرادی که سابقه فامیلی و خانوادگی از نظر بروز آنوریسم آئورت دارند باید مورد بررسی و غربالگری بیشتری قرار بگیرند.

قبل از اینکه رگ آئورت پاره بشود، باید آنوریسم آئورت را ترمیم کرد. تعیین این زمان به موارد زیادی مانند بیماری زمینه ای ( افرادی که دچار پر فشاری خون و یا بیماری سندروم مارفان هستند مستعد تر از بقیه افراد می باشند ) و سابقه خانوادگی و زمینه ژنتیکی ( افرادی که بستگان آن ها مبتلا به این بیماری می باشند مستعد تر از بقیه می باشند ) بستگی دارد.

محل آنوریسم در تعیین زمان و نحوه درمان آن موثر می باشد برای مثال آنوریسم‌ های آئورت صعودی با توجه به اینکه در نزدیکی قلب قرار دارند و میزان عوارض بیشتر را باعث می شوند باید سریع تر درمان شوند. از سوی دیگر  آنوریسم هایی ککه در ناحیه آئورت شکمی می باشند قابلیت تشخیص و درمان بهتری دارند.

کاهش استرس و اضطراب و کنترل منظم فشار خون باید در بیماران مبتلا به این آنوریسم آئورت صورت گیرد.

از مصرف الکل خودداری کنید.

برای استفاده از خدمات ما نظیر پزشک عمومی و پزشک متخصص و پرستار در منزل به سایت آرین طب مراجعه کنید.

 

برای رزرو خدمات پزشکی یا پرستاری در منزل فرم زیر را پر کنید:

Loading...