افتادگی دریچه میترال | علت، علائم، تشخیص، پیشگیری و درمان در منزل

زمان تخمینی مطالعه: 18 دقیقه

افتادگی دریچه میترال (Mitral Valve Prolapse) یکی از مشکلات قلبی است که در آن دریچه میترال بین دهلیز و بطن چپ قلب به‌طور غیرطبیعی دچار ضعف یا جابجایی می‌شود. این وضعیت ممکن است در ابتدا بدون علامت باشد، اما با گذر زمان می‌تواند باعث بروز مشکلاتی در عملکرد قلب و گردش خون شود. شناخت دقیق این بیماری، علائم، روش‌های تشخیص و درمان آن اهمیت زیادی دارد تا بتوان به موقع از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشید.

افتادگی دریچه میترال چیست؟

افتادگی دریچه میترال یا پرولاپس دریچه میترال حالتی است که در آن یکی یا هر دو لَت دریچه میترال (دریچه‌ای که بین دهلیز چپ و بطن چپ قرار دارد) به‌طور غیرطبیعی به سمت دهلیز چپ برمی‌گردند، به‌خصوص در هنگام انقباض قلب. در حالت طبیعی، این دریچه باید هنگام پمپاژ خون توسط بطن چپ کاملاً بسته شود تا از برگشت خون جلوگیری کند، اما در افراد مبتلا به افتادگی این دریچه، بسته شدن کامل اتفاق نمی‌افتد و ممکن است مقداری از خون دوباره به دهلیز چپ برگردد که به آن نارسایی میترال گفته می‌شود.

این عارضه معمولاً خوش‌خیم است و بسیاری از مبتلایان بدون علامت هستند، اما برخی ممکن است دچار علائمی مانند ضربان قلب نامنظم، درد قفسه سینه، خستگی یا تپش قلب شوند. علت آن می‌تواند زمینه ارثی، بیماری‌های بافت همبند مانند سندرم مارفان یا تغییرات ساختاری در خود دریچه باشد. تشخیص آن از طریق اکوکاردیوگرافی انجام می‌شود و بسته به شدت نارسایی، درمان می‌تواند شامل پیگیری ساده، مصرف دارو یا در موارد شدید، جراحی باشد.

برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.

رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸

آرین طب ارائه ارائه‌دهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل

خدمات مرتبط

علت افتادگی دریچه میترال

افتادگی دریچه میترال حالتی است که در آن یکی از لت‌های دریچه میترال (که بین دهلیز چپ و بطن چپ قرار دارد) در هنگام انقباض قلب به‌جای بسته شدن کامل، به‌سمت بالا و داخل دهلیز برمی‌گردد. این برگشت غیرطبیعی ممکن است باعث نشت خفیف تا شدید خون به عقب شود. گرچه بسیاری از افراد با این مشکل هیچ علامتی ندارند، اما در برخی می‌تواند منجر به مشکلات قلبی شود. دلایل متنوعی در ایجاد این اختلال نقش دارند که اغلب ترکیبی از ژنتیک، بیماری‌های زمینه‌ای و تغییرات ساختاری قلب هستند.

علت های افتادگی دریچه میترال

ساختار غیرعادی و نرم‌شدگی بافت دریچه یکی از مهم‌ترین دلایل بروز افتادگی است. در این حالت، لت‌های دریچه به‌جای سفت بودن، حالتی کشسان و انعطاف‌پذیر پیدا می‌کنند و نمی‌توانند در زمان لازم کاملاً بسته شوند.

در بسیاری از افراد، این نرمی بافت ناشی از ویژگی‌های ژنتیکی است. اگر یکی از اعضای خانواده به این مشکل دچار باشد، احتمال اینکه دیگران هم دچار شوند بیشتر است. این زمینه ارثی معمولاً از بدو تولد وجود دارد اما ممکن است تا سال‌ها تشخیص داده نشود.

بیماری‌هایی که بافت همبند بدن را درگیر می‌کنند، مانند سندرم مارفان یا اهلرز-دانلوس، به‌طور مستقیم بر کیفیت بافت دریچه تأثیر می‌گذارند. این بیماری‌ها می‌توانند باعث کشیده شدن و نازک شدن دریچه شوند و آن را مستعد افتادگی کنند.

تغییرات مربوط به بالا رفتن سن نیز در بسیاری از موارد دیده می‌شود. با افزایش سن، بافت‌ها خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهند و ممکن است عملکرد طبیعی دریچه مختل شود.

در بعضی موارد نادر، مشکلات التهابی مانند تب روماتیسمی یا التهاب‌های مزمن دریچه‌ای در گذشته باعث آسیب به ساختار دریچه شده و در درازمدت منجر به افتادگی آن می‌شوند.

برخی از بیماری‌های قلبی مانند کاردیومیوپاتی یا نارسایی‌های بطن چپ می‌توانند فشار داخلی قلب را افزایش دهند. این فشار ممکن است موجب کشش غیرطبیعی روی دریچه شده و باعث افتادگی شود.

علائم افتادگی دریچه میترال

افتادگی دریچه میترال در بسیاری از افراد بدون علامت باقی می‌ماند و ممکن است تنها در یک معاینه معمولی قلب یا اکوکاردیوگرافی کشف شود. با این حال، برخی افراد دچار نشانه‌هایی می‌شوند که به‌ویژه در مواقع استرس، اضطراب یا فعالیت‌های شدیدتر، شدت بیشتری پیدا می‌کند. این علائم ممکن است گاهی مبهم و غیر اختصاصی باشند، اما توجه به آن‌ها برای پیگیری و درمان به‌موقع اهمیت دارد.

علائم رایج افتادگی دریچه میترال

احساس تپش قلب یا ضربان نامنظم یکی از شایع‌ترین شکایات افرادی است که دچار افتادگی دریچه میترال هستند. ممکن است فرد احساس کند قلبش پرش دارد یا ضربان‌ها خیلی سریع یا کند شده‌اند.

درد مبهم یا تیرکشنده در ناحیه قفسه سینه، به‌خصوص سمت چپ یا ناحیه میانی، نیز از علائم نسبتاً رایج است. این درد معمولاً مرتبط با فعالیت نیست و با استراحت هم به‌طور کامل برطرف نمی‌شود، که آن را از دردهای قلبی ناشی از گرفتگی عروق متمایز می‌کند.

احساس اضطراب، بی‌قراری یا حملات پانیک نیز می‌تواند با پرولاپس دریچه میترال و استرس همراه باشد. برخی از افراد دچار احساس ترس یا نگرانی شدید بدون دلیل مشخص می‌شوند.

احساس خستگی مفرط یا کاهش توان در انجام فعالیت‌های روزمره یکی دیگر از نشانه‌هاست. حتی در نبود مشکلات قلبی زمینه‌ای، برخی افراد با افتادگی دریچه از کاهش انرژی شکایت دارند.

در مواردی که نارسایی دریچه یا نشت خون به عقب شدید باشد، ممکن است تنگی نفس به‌ویژه هنگام دراز کشیدن یا فعالیت شدید بروز کند. این حالت نشان می‌دهد که ممکن است مشکل به مراحل پیشرفته‌تری رسیده باشد.

سرگیجه، سبکی سر یا حتی بی‌هوشی‌های گذرا از دیگر علائم نادری هستند که در موارد خاص ممکن است دیده شوند، به‌ویژه اگر ریتم قلب نیز تحت تأثیر قرار گرفته باشد.

افتادگی دریچه میترال همیشه به درمان نیاز ندارد، اما اگر علائم آزاردهنده یا نارسایی دریچه وجود داشته باشد، پیگیری پزشکی ضروری است.

تشخیص افتادگی دریچه میترال

تشخیص افتادگی دریچه میترال معمولاً زمانی صورت می‌گیرد که پزشک در حین معاینه یا بررسی‌های معمول قلبی به صدای غیرطبیعی یا علائمی مشکوک شود. اگرچه بسیاری از موارد بدون علامت هستند، اما ابزارهای دقیق و غیرتهاجمی به پزشک کمک می‌کنند تا وجود این ناهنجاری را با دقت بالا مشخص کند. روش‌های تشخیصی نه تنها وجود افتادگی را نشان می‌دهند، بلکه میزان نشت خون و تأثیر آن بر عملکرد قلب را هم ارزیابی می‌کنند.

روش های تشخیص افتادگی دریچه میترال

شنیدن صدای کلیک میدسیستولیک یا سوفل قلبی در هنگام معاینه با گوشی پزشکی، یکی از اولین نشانه‌هایی است که می‌تواند شک به افتادگی دریچه میترال را ایجاد کند. این صدا معمولاً به‌صورت ناگهانی و در میانه ضربان قلب شنیده می‌شود.

اکوکاردیوگرافی یا سونوگرافی قلب، دقیق‌ترین و رایج‌ترین روش برای تأیید تشخیص است. این تست، تصویر زنده‌ای از ساختار و عملکرد دریچه‌ها ارائه می‌دهد و پزشک می‌تواند به‌وضوح ببیند که آیا لت دریچه به‌سمت بالا و داخل دهلیز برمی‌گردد یا خیر. همچنین میزان نشت خون و عملکرد کلی بطن چپ نیز قابل بررسی است.

اکوکاردیوگرافی از طریق مری (TEE) در برخی موارد خاص که اکو معمولی از سطح قفسه سینه دقت کافی ندارد، استفاده می‌شود. در این روش، پروب سونوگرافی به‌صورت کنترل‌شده از راه مری وارد می‌شود تا تصویر دقیق‌تری از دریچه فراهم کند.

نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام (ECG) ممکن است ریتم‌های غیر طبیعی قلبی یا تغییرات جزئی در الگوهای الکتریکی را نشان دهد، به‌ویژه اگر بیمار علائمی مثل تپش قلب یا سرگیجه داشته باشد.

در صورت وجود علائم شدید یا مشکوک به نارسایی قلبی، ممکن است تست ورزش یا مانیتورینگ ۲۴ ساعته ضربان قلب (هولتر مانیتورینگ) نیز انجام شود تا ارتباط علائم با فعالیت‌های روزمره مشخص شود.

درمان افتادگی دریچه میترال

درمان افتادگی دریچه میترال بستگی به شدت مشکل و علائم فرد دارد. بسیاری از کسانی که افتادگی دریچه میترال دارند، ممکن است اصلاً نیازی به درمان خاصی نداشته باشند و تنها تحت نظر منظم پزشک باشند. اما در مواردی که علائم قابل توجهی ایجاد می‌شود یا نارسایی دریچه پیشرفت می‌کند، نیاز به مداخلات پزشکی است.

درمان های افتادگی دریچه میترال

اولین قدم در درمان، کنترل علائم و پیشگیری از عوارض است. اگر بیمار دچار تپش قلب یا اختلالات ریتم باشد، ممکن است داروهایی مثل بتابلوکرها یا ضد آریتمی‌ها تجویز شود تا ضربان قلب تنظیم شود و علائم کاهش یابد.

در صورت وجود نارسایی قلبی یا فشار اضافی بر بطن چپ، داروهایی مانند داروهای مدر (برای کاهش احتباس مایعات)، مهارکننده‌های ACE یا داروهای کاهش‌دهنده فشار خون می‌توانند به بهبود عملکرد قلب کمک کنند.

اگر خطر لخته شدن خون یا آریتمی‌های خطرناک وجود داشته باشد، ممکن است داروهای ضدانعقاد یا داروهای ضد آریتمی قوی‌تر تجویز شود تا از بروز سکته یا مشکلات جدی‌تر جلوگیری شود.

گاهی اوقات نیاز است بیمار تحت پایش دقیق قرار گیرد تا در صورت پیشرفت نارسایی دریچه یا علائم شدیدتر، اقدامات جراحی به موقع انجام شود.

در کنار دارودرمانی، اصلاح سبک زندگی مانند پرهیز از استرس‌های شدید، کنترل وزن، ورزش متعادل و ترک سیگار نیز اهمیت زیادی دارد.

در نهایت، تصمیم نهایی درباره نوع درمان با توجه به معاینات بالینی، نتایج آزمایشات و وضعیت کلی بیمار توسط پزشک قلب گرفته می‌شود تا بهترین نتیجه برای هر فرد فراهم شود.

درمان افتادگی دریچه میترال در منزل

درمان افتادگی دریچه میترال در منزل بیشتر به مدیریت و کنترل علائم همراه با مراقبت‌های پیشگیرانه و حمایتی تمرکز دارد. وقتی بیماری در مراحل اولیه یا خفیف است، رعایت سبک زندگی مناسب و پیگیری پزشکی منظم نقش بسیار مهمی در جلوگیری از پیشرفت بیماری و کاهش عوارض دارد. همچنین بهره‌مندی از خدمات تخصصی مراقبت در منزل می‌تواند کمک بزرگی به حفظ سلامت قلب و آرامش بیمار باشد.

مراقبت ها و درمان افتادگی دریچه میترال در منزل

اولین و مهم‌ترین اقدام، رعایت رژیم غذایی سالم با محدود کردن مصرف نمک و چربی‌های ناسالم است. این کار به کنترل فشار خون و کاهش بار کاری قلب کمک می‌کند و از تجمع مایعات اضافی جلوگیری می‌کند. مصرف میوه، سبزیجات تازه و مواد غذایی سرشار از پتاسیم نیز توصیه می‌شود.

فعالیت بدنی متعادل و منظم مثل پیاده‌روی سبک یا تمرینات کششی به تقویت عضله قلب و بهبود گردش خون کمک می‌کند، البته باید از ورزش‌های سنگین یا پر فشار خودداری شود تا به دریچه میترال فشار وارد نشود.

کنترل استرس و اضطراب از دیگر نکات مهم در مدیریت افتادگی دریچه است. انجام تمرینات آرام‌سازی مانند تنفس عمیق، مدیتیشن یا یوگا می‌تواند تپش قلب و اضطراب را کاهش دهد و به بهبود کیفیت خواب کمک کند.

یکی از نکات کلیدی، انجام چکاپ‌های دوره‌ای و استفاده از خدمات تخصصی مراقبت در منزل است. در این زمینه، مجموعه‌ آرین طب خدمات حرفه‌ای و جامع برای بیماران قلبی ارائه می‌دهند. آرین طب با ارائه خدماتی مانند ویزیت پزشک متخصص در منزل، انجام اکوکاردیوگرافی و نوار قلب در منزل، تزریقات دارویی، پایش علائم حیاتی و مشاوره‌های تخصصی، امکان مراقبت مستمر و راحت را برای بیماران فراهم می‌کند.

همچنین اگر بیمار به دلیل نارسایی دریچه نیاز به داروهای تزریقی یا مراقبت‌های تخصصی‌تر داشته باشد، آرین طب خدمات تزریق در منزل و پرستاری تخصصی را ارائه می‌دهد که از رفت‌وآمدهای مکرر به بیمارستان جلوگیری کرده و آرامش بیشتری برای بیمار و خانواده فراهم می‌کند.

برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.

رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸

آرین طب ارائه ارائه‌دهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل

پیشگیری از افتادگی دریچه میترال

پیشگیری از افتادگی دریچه میترال به طور کامل همیشه ممکن نیست، زیرا در بسیاری از موارد این مشکل به عوامل ژنتیکی یا ساختاری قلب برمی‌گردد. اما با رعایت برخی نکات و سبک زندگی سالم می‌توان ریسک بروز علائم و پیشرفت بیماری را کاهش داد و سلامت قلب را حفظ کرد. پیشگیری یعنی مراقبت مستمر از قلب و جلوگیری از عواملی که می‌توانند به دریچه‌ها و عملکرد قلب آسیب بزنند.

راهکار های پیشگیری از افتادگی دریچه میترال

حفظ وزن مناسب و کنترل فشار خون اهمیت زیادی دارد. فشار خون بالا باعث می‌شود قلب برای پمپ کردن خون بیشتر تلاش کند و این فشار اضافی می‌تواند به دریچه‌ها آسیب برساند.

رعایت رژیم غذایی سالم سرشار از میوه، سبزیجات، غلات کامل و کاهش مصرف نمک، چربی‌های ناسالم و قند، به حفظ سلامت عروق و کاهش التهاب کمک می‌کند.

ورزش منظم و متعادل مثل پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری یا شنا به تقویت عضله قلب و بهبود عملکرد دریچه‌ها کمک می‌کند، البته بهتر است ورزش‌های خیلی سنگین زیر نظر پزشک انجام شود.

کنترل استرس و اضطراب با استفاده از روش‌های آرام‌سازی، خواب کافی و مدیریت فشارهای روزانه به کاهش تپش قلب و کاهش خطر بروز مشکلات دریچه‌ای کمک می‌کند.

پرهیز از مصرف دخانیات و مواد مخدر که آسیب جدی به عروق و عملکرد قلب می‌رسانند، یکی از مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه است.

مراجعه منظم به پزشک و انجام چکاپ‌های دوره‌ای، به ویژه اگر سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی وجود دارد، به شناسایی زودهنگام هرگونه مشکل کمک می‌کند.

در نهایت، اگر فرد دچار عفونت‌های مکرر قلبی یا بیماری‌هایی است که ممکن است دریچه‌ها را تحت تأثیر قرار دهند، باید تحت درمان مناسب قرار گیرد تا خطر افتادگی دریچه کاهش یابد.

رعایت این نکات ساده اما مؤثر می‌تواند به حفظ سلامت دریچه‌های قلبی کمک کند و احتمال بروز مشکلات جدی‌تر را به طور چشمگیری کاهش دهد.

عوارض افتادگی دریچه میترال

افتادگی دریچه میترال در بسیاری از موارد ممکن است بدون علامت باشد و مشکلات جدی ایجاد نکند، اما اگر این اختلال پیشرفت کند یا نارسایی دریچه ایجاد شود، می‌تواند عوارض مختلف و گاهی جدی به همراه داشته باشد. شناخت این عوارض به فرد کمک می‌کند تا مراقبت‌های لازم را جدی‌تر بگیرد و در صورت بروز هر علامتی به سرعت به پزشک مراجعه کند.

عوارض مهم افتادگی دریچه میترال

یکی از شایع‌ترین عوارض، نارسایی دریچه میترال است که در آن خون به‌جای جریان طبیعی از بطن چپ به دهلیز چپ بازمی‌گردد. این نارسایی می‌تواند باعث افزایش فشار در قلب و ریه‌ها شود و در نتیجه تنگی نفس و خستگی مفرط ایجاد کند.

تپش قلب و آریتمی‌ها از دیگر عوارض مهم هستند. به‌خصوص فیبریلاسیون دهلیزی که نوعی ریتم نامنظم قلب است، در افراد مبتلا به استرس و افتادگی دریچه میترال شایع‌تر است و می‌تواند خطر تشکیل لخته و سکته مغزی را افزایش دهد.

ورم در پاها و شکم ناشی از نارسایی قلبی ممکن است در مراحل پیشرفته‌تر دیده شود، زیرا قلب نمی‌تواند خون را به‌خوبی پمپ کند و مایعات در بدن تجمع می‌یابد.

خستگی شدید و کاهش توانایی انجام فعالیت‌های روزمره نیز از عوارضی است که کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

در موارد نادر، افتادگی شدید دریچه می‌تواند منجر به عفونت دریچه قلب یا اندوکاردیت شود که نیاز به درمان فوری دارد.

اگر بیماری کنترل نشود، ممکن است عملکرد کلی قلب مختل شود و در نهایت به نارسایی قلبی پیشرفته منجر گردد که نیازمند مراقبت‌های ویژه و گاهی جراحی است.

با پیگیری منظم و درمان به موقع، بسیاری از این عوارض قابل پیشگیری یا کنترل هستند. در صورت نیاز، خدمات تخصصی مراقبت در منزل مثل خدمات آرین طب می‌توانند به مدیریت بهتر بیماری و کاهش عوارض کمک کنند.

آیا افتادگی دریچه میترال خطرناک است؟

افتادگی دریچه میترال در بیشتر موارد به‌صورت خفیف و بدون علامت باقی می‌ماند و برای بسیاری از افراد خطر جدی ایجاد نمی‌کند. با این حال، اهمیت این بیماری بستگی به شدت افتادگی و وجود یا عدم وجود عوارض همراه دارد. بنابراین نمی‌توان به‌صورت کلی گفت که افتادگی دریچه میترال همیشه خطرناک است، اما در برخی شرایط می‌تواند مشکلات جدی برای سلامت فرد به وجود آورد.

شرایطی که افتادگی دریچه میترال می‌تواند خطرناک باشد

اگر افتادگی باعث نارسایی قابل توجه دریچه شود، خون به‌صورت غیرطبیعی به عقب بازمی‌گردد و قلب باید برای جبران این مشکل بیشتر کار کند. این وضعیت می‌تواند منجر به بزرگ شدن قلب، کاهش کارایی آن و در نهایت نارسایی قلبی شود که بیماری جدی و تهدیدکننده است.

وقتی نارسایی دریچه همراه با آریتمی‌های قلبی مثل فیبریلاسیون دهلیزی باشد، خطر تشکیل لخته خون و سکته مغزی افزایش می‌یابد که می‌تواند عواقب بسیار جدی و حتی کشنده داشته باشد.

اگر بیمار علائمی مثل تنگی نفس شدید، درد قفسه سینه، غش یا ورم ناگهانی در پاها و شکم داشته باشد، این می‌تواند نشان‌دهنده وضعیت خطرناک باشد که نیاز به مداخله فوری پزشکی دارد.

در صورت عدم پیگیری و درمان مناسب، افتادگی دریچه میترال و فشار خون می‌تواند به کاهش کیفیت زندگی، محدودیت فعالیت‌های روزمره و بروز مشکلات قلبی جدی منجر شود.

اما خوشبختانه با مراقبت منظم و بهره‌مندی از خدمات تخصصی خدمات مراقبت در منزل آرین طب، می‌توان این بیماری را کنترل کرد و ریسک خطرات را به میزان زیادی کاهش داد.

جمع بندی

با مراقبت‌های مناسب، پیگیری منظم پزشکی و رعایت سبک زندگی سالم، افراد مبتلا به افتادگی دریچه میترال می‌توانند زندگی نسبتاً عادی و بدون مشکل داشته باشند. بهره‌گیری از خدمات تخصصی مراقبت در منزل مانند آرین طب نیز به تسهیل روند درمان و افزایش آرامش بیماران کمک شایانی می‌کند. مهم‌ترین نکته در کنترل این بیماری، تشخیص به موقع و اقدام به موقع برای جلوگیری از عوارض جدی است.

سوالات متداول

شما می‌توانید در آرین طب خدمات پزشکی و پرستاری در منزل دریافت کنید.

برخی از خدمات ما شامل ویزیت پزشک متخصص در منزل، سونوگرافی در منزل، رادیولوژی در منزل، طب سوزنی در منزل، مشاوره روانشاسی و تغذیه در منزل است.

برای مشاهده همه سرویس های ما به صفحه خدمات مراجعه کنید.

رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸

برای رزرو خدمات پزشکی یا پرستاری در منزل فرم زیر را پر کنید: