واکسن پنوموکوکال (پنومووکس، سیفلوریکس، پنوموسیل) (تزریق در منزل)

واکسن پنوموکوکال(Pneumococcal vaccine) به‌عنوان یکی از ابزارهای حیاتی در پیشگیری از بیماری‌های ناشی از باکتری Streptococcus pneumoniae شناخته می‌شود. این واکسن نقش بسیار مهمی در کاهش ابتلا به عفونت‌های مختلف از جمله ذات‌الریه و عفونت‌های دیگری که ممکن است عوارض جدی برای سلامتی فرد داشته باشند، دارد. در ادامه مقاله، با کاربردها، نحوه مصرف، شرایط نگهداری و عوارض احتمالی این واکسن آشنا خواهیم شد.

واکسن پنوموکوکال: حفاظت فعال در برابر عفونت های پنومونی و باکتریمی

واکسن پنوموکوکال برای ایجاد ایمنی فعال بر علیه عفونت‌های ناشی از باکتری پنوموکوک (استرپتوکوک پنومونیه) مورداستفاده قرار می‌گیرد. این فرآورده برای ایجاد ایمنی فعال در برابر عفونت‌های پنومونی و باکتریمی، ناشی از انواع مختلف باکتری Pneumoniae Streptococcus، مورداستفاده قرار می‌گیرد.

این واکسن به طور خاص برای افراد در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های پنوموکوکی، از جمله بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن و بدخیم، افراد با سن بالای ۶۵ سال و در بیماران دارای سلامتی ضعیف، نارسائی کبدی، کلیوی، ریوی و قلبی توصیه می‌شود.

افرادی که فاقد طحال فعال هستند، بیماران مبتلا به عفونت HIV، بیماران تحت درمان طولانی‌مدت با کورتیکوستروئیدها و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف که مستعد ابتلای به پنومونی هستند، نیز از این واکسن بهره می‌برند.

این فرآورده با داشتن آنتی‌ژن‌های پلی‌ساکارید کپسولی ۲۳ نوع مختلف پنوموکوک، در برابر ۲۳ نوع بیماری‌زا و شایع پنوموکوک مصونیت ایجاد می‌کند. ایمنی‌زایی پس از تزریق این واکسن در بازه زمانی ۱۴ روز تا ۳ هفته و در ۶۰-۸۰ درصد افراد رخ می‌دهد و برای بیش از ۵ سال ادامه دارد.

مکانیسم عمل واکسن پنوموکوکال بر اساس واردکردن مقادیر بسیار کمی از اجزای باکتری غیرزنده به جریان خون، ایمنی بدن را در برابر عفونت با باکتری‌های پنوموکوک تقویت می‌کند. این واکسن با تحریک تولید آنتی‌بادی‌های بدن، بدن را برای مقابله با هرگونه باکتری مشابه که ممکن است در آینده منجر به عفونت شود، آماده می‌کند. همچنین یکی از نام‌های تجاری واکسن پنوموکوکال، پنومووکس ۲۳ است.

برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.

رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸

آرین طب ارائه ارائه‌دهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل

خدمات مرتبط

موارد مصرف واکسن پنوموکوک

این واکسن برای ایجاد ایمنی فعال در برابر عفونت‌های پنومونی و باکتریمی ناشی از انواع مختلف باکتری استرپتوکوک پنومونیه (Pneumococcus) موجود در واکسن مصرف می‌شود. افرادی که در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های پنوموکوکی هستند، مانند بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن و بدخیم، افراد با سن بیشتر از ۶۵ سال و در بیماران دارای نارسائی کبدی، کلیوی، ریوی و قلبی، به‌شدت توصیه می‌شود از این واکسن استفاده کنند. همچنین، افرادی که فاقد طحال فعال هستند، بیماران مبتلا به عفونت HIV (با یا بدون علائم بالینی)، بیماران تحت درمان طولانی‌مدت با کورتیکوستروئیدها و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف که مستعد ابتلای به پنومونی هستند، نیز باید این واکسن را دریافت کنند. واکسیناسیون مجدد بعد از ۳ سال فقط برای کلیه افراد فوق توصیه می‌شود، به‌ویژه اگر هنوز احتمال ابتلای آن‌‎ها به بیماری‌های پنوموکوکی بسیار بالا باشد.

اسامی تجاری موجود در ایران

• سرنگ تک‌دوز پنومو ۲۳ – تولید شرکت کی بی سی
• واکسن پرونار ۱۳ – تولید شرکت بهستان دارو
• آمپول سیفلوریکس ۱۰ والان ۲ میلی‌لیتر – تولید شرکت کوبل دارو
• آمپول پنوموسیل ۱۰ والان ۰.۵ میلی‌لیتر – تولید شرکت اوین دارو
• واکسن پنومووکس ۲۳ – تولید شرکت بهستان دارو
• واکسن سینفلوریکس
• آمپول سینفلوریکس (امپول سینفلوریکس)
• واکسن سینفلوریکس

مکانیسم اثر واکسن پنوموکوکال

واکسن پنوموکوکال یکی از واکسن‌های مهم برای پیشگیری از عفونت‌های ناشی از باکتری پنوموکوک است. این باکتری می‌تواند باعث بیماری‌های جدی مانند پنومونی (ذات‌الریه)، مننژیت و عفونت خون شود.

چگونه واکسن پنوموکوکال عمل می‌کند؟

• تحریک سیستم ایمنی: واکسن پنوموکوکال حاوی قطعاتی از باکتری پنوموکوک (آنتی‌ژن‌ها) است که بدون آنکه باعث بیماری شوند، سیستم ایمنی بدن را تحریک می‌کنند.
• تولید آنتی‌بادی: پس از تزریق واکسن، سیستم ایمنی بدن آنتی‌بادی‌هایی علیه این آنتی‌ژن‌ها تولید می‌کند. این آنتی‌بادی‌ها مانند سربازانی آماده به جنگ هستند که در صورت مواجهه با باکتری پنوموکوک واقعی، آن را شناسایی کرده و نابود می‌کنند.
• ایجاد ایمنی: با تولید آنتی‌بادی، بدن در برابر عفونت‌های ناشی از انواع مختلف باکتری پنوموکوک موجود در واکسن، مصونیت پیدا می‌کند.

فارماکوکینتیک واکسن پنوموکوکال

فارماکوکینتیک شاخه‌ای از داروشناسی است که به مطالعه تغییرات مقدار دارو در بدن در طول زمان می‌پردازد. این تغییرات شامل جذب، توزیع، متابولیسم و دفع دارو می‌شود. با این حال، در مورد واکسن‌ها، به‌ویژه واکسن‌های پنوموکوکال، مفهوم فارماکوکینتیک به شکلی متفاوت به کار می‌رود.

چرا فارماکوکینتیک واکسن‌ها متفاوت است؟

واکسن‌ها برخلاف داروها، به‌طور مستقیم اثرات درمانی خود را بر روی عامل بیماری‌زا اعمال نمی‌کنند. بلکه با تحریک سیستم ایمنی بدن، به آن یاد می‌دهند که چگونه با عامل بیماری‌زا مبارزه کند. بنابراین، فرآیندهایی که در فارماکوکینتیک داروها بررسی می‌شود (مانند جذب، توزیع، متابولیسم و دفع) به‌طور مستقیم در مورد واکسن‌ها صدق نمی‌کند.

فارماکوکینتیک واکسن پنوموکوکال

• جذب: واکسن پنوموکوکال معمولاً به‌صورت تزریق عضلانی یا زیر جلدی تجویز می‌شود. پس از تزریق، آنتی‌ژن‌های موجود در واکسن به‌آرامی وارد جریان خون می‌شوند.
• توزیع: آنتی‌ژن‌ها پس از ورود به جریان خون، به اندام‌های مختلف بدن از جمله طحال، گره‌های لنفاوی و مغز استخوان منتقل می‌شوند. این اندام‌ها نقش مهمی در پاسخ ایمنی بدن دارند.
• متابولیسم: آنتی‌ژن‌های واکسن معمولاً متابولیزه نمی‌شوند، بلکه توسط سلول‌های سیستم ایمنی شناسایی و پردازش می‌شوند.
• دفع: آنتی‌ژن‌ها و آنتی‌بادی‌های تولید شده در پاسخ به واکسن، به‌تدریج از بدن دفع می‌شوند.

پاسخ ایمنی و حافظه ایمنی

هدف اصلی واکسن پنوموکوکال، تحریک سیستم ایمنی بدن برای تولید آنتی‌بادی علیه آنتی‌ژن‌های باکتری پنوموکوک است. این آنتی‌بادی‌ها در صورت مواجهه با باکتری واقعی، آن را شناسایی کرده و نابود می‌کنند. همچنین، بخشی از سلول‌های سیستم ایمنی (سلول‌های حافظه) اطلاعاتی در مورد این آنتی‌ژن‌ها را در حافظه خود ذخیره می‌کنند. در صورت مواجهه مجدد با باکتری، این سلول‌های حافظه به سرعت پاسخ داده و از بدن در برابر بیماری محافظت می‌کنند.

عوامل موثر بر پاسخ ایمنی به واکسن پنوموکوکال

• سن: نوزادان، کودکان خردسال و افراد مسن معمولاً پاسخ ایمنی کمتری به واکسن‌ها می‌دهند.
• وضعیت سلامت: افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن، نقص ایمنی و افرادی که تحت درمان با داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی هستند، ممکن است پاسخ ایمنی ضعیف‌تری داشته باشند.
• نوع واکسن: واکسن‌های کونژوگه پنوموکوکال معمولاً پاسخ ایمنی قوی‌تری نسبت به واکسن‌های پلی‌ساکاریدی ایجاد می‌کنند.
• دوز و تعداد دفعات تزریق: طبق دستورالعمل‌های واکسیناسیون، تزریق دوزهای کامل و به موقع واکسن اهمیت زیادی دارد.

در کل، فارماکوکینتیک واکسن پنوموکوکال بیشتر بر روی ایجاد پاسخ ایمنی موثر و پایدار در بدن متمرکز است. هدف از مطالعه فارماکوکینتیک واکسن‌ها، بهبود طراحی و تولید واکسن‌ها و افزایش اثربخشی آن‌ها است.

نحوه مصرف واکسن پنوموکوکال

واکسن پنوموکوکال برای محافظت در برابر عفونت ناشی از باکتری استرپتوکوک پنومونیه استفاده می‌شود. این باکتری می‌تواند منجر به عفونت‌های جدی مانند ذات‌الریه، مننژیت و عفونت‌های گوش شود. مارک‌های مختلفی از این واکسن وجود دارد که برخی تأیید شده برای استفاده در کودکان و برخی دیگر در کودکان و بزرگسالان قابل‌استفاده هستند. قبل از دریافت واکسن، باید بروشور اطلاعات آن را مطالعه کرده و در صورت وجود سؤال، از پزشک مشاوره بگیرید.

واکسن پنوموکوکال توسط متخصص مراقبت‌های بهداشتی به عضله تزریق می‌شود، معمولاً در نوزادان و کودکان تزریق به داخل ران و در بزرگ‌ترها به بالای بازو انجام می‌شود. تعداد تزریق‌ها بستگی به سن کودک دارد، اما معمولاً شامل چهار تزریق می‌شود.

اگر قبل از جراحی طحال یا شیمی‌درمانی سرطان یا دیگر داروهایی که سیستم ایمنی را تضعیف می‌کنند، واکسن پنوموکوکال را دریافت می‌کنید، باید حداقل دو هفته قبل از آن‌ها تزریق شود تا بهترین تأثیر را داشته باشد. برای اطلاعات بیشتر، با پزشک خود مشاوره کنید.

مقدار لازم برای مصونیت، ۰.۵ میلی‌لیتر از واکسن تزریق می‌شود. این واکسن باید از راه زیرجلدی یا داخل عضلانی (بهتر است در عضله دلتوئید یا ران) تزریق شود و از تزریق داخل وریدی و داخل پوستی آن باید خودداری کرد. هر واکسن ۰.۵ میلی‌لیتری حاوی ۲۵ میکروگرم از هر نوع آنتی‌ژن‌های پلی‌ساکارید کپسولی ۲۳ نوع پنوموکوک است.

پنوموکوک: باکتری عامل بیماری‌های تنفسی

پنوموکوک یا علمی‌تر استرپتوکوک پنومونیه، یکی از باکتری‌های مهم در بیماری‌های تنفسی است. این باکتری دارای کپسولی پلی‌ساکاریدی است که انواع مختلفی از آن را می‌توان با آنتی‌بادی‌های خاص در سرم تشخیص داد. پنوموکوک از انواع کربوهیدرات تغذیه می‌کند و به‌عنوان محصول نهایی اسیدلاکتیک تولید می‌کند.

این باکتری برای رشد و تکثیر خود نیازمند محیط غنی و مناسب است، با دمای بهینه بین ۲۵ تا ۴۲ درجه سانتی‌گراد، این باکتری به دلیل عدم توانایی در تولید کاتالاز و پراکسیداز، حساسیت به پراکسید هیدروژن دارد که می‌تواند باعث کشتن آن شود.

پنوموکوک به‌عنوان عامل اصلی در بیماری‌های تنفسی مانند پنومونیا (عفونت ریه) و مننژیت (عفونت مغزی) شناخته می‌شود و اهمیت زیادی در سلامتی عمومی دارد.

واکسن پنوموکوکی و اهمیت آن در پیشگیری از بیماری ذات‌الریه

بیماری ذات‌الریه ناشی از یک نوع خاص از باکتری به نام استرپتوکوک پنومونیه ایجاد می‌شود. این بیماری اغلب در کودکان دیده می‌شود، اما می‌تواند در افراد مسن یا دارای بیماری‌های مزمن نیز رخ دهد و مشکلات جدی برای آن‌ها ایجاد کند.

باکتری پنوموکوک متعدد و تنوع زیادی دارد و ممکن است به شکل‌های مختلفی ظاهر شود، حتی برخی از آن‌ها می‌توانند وضعیت زندگی را تهدید کنند. عفونت‌های پنوموکوکی می‌توانند عبارت باشند از:

• ذات‌الریه
• مننژیت
• عفونت‌های سینوسی
• عفونت گوش میانی
• عفونت‌های جریان خون (باکتری)

واکسیناسیون علیه بیماری پنوموکوکی برای بسیاری از افراد حائز اهمیت است.

مانند سایر واکسن‌ها، واکسن پنوموکوکی هم ممکن است عوارض جانبی داشته باشد که معمولاً در عرض چند روز خفیف و موقت است و به‌طورکلی برطرف می‌شود.

مطابق گفته‌های مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، واکسن‌های پنوموکوکی می‌توانند از انواع عفونت‌هایی که توسط باکتری پنوموکوک ایجاد می‌شوند، محافظت کنند. این عفونت‌ها می‌توانند شامل بیماری‌هایی مانند ذات‌الریه، عفونت خون (باکتریمی و گندخونی)، عفونت گوش میانی (اوتیت میانی) و مننژیت باکتریایی باشند.

باتوجه‌به اهمیت این واکسن‌ها، پیشگیری از این بیماری‌ها بسیار حیاتی است، به‌خصوص برای کودکان و نوزادان کمتر از ۵ سال که ممکن است در معرض خطر جدی قرار بگیرند. یکی از واکسن‌های مؤثر برای پیشگیری از این بیماری واکسن پنوموکوک ۱۳ است که توسط محققان به‌عنوان یکی از مؤثرترین واکسن‌ها برای پیشگیری از بیماری پنوموکوکی شناخته شده است.

نکات مهم در مورد واکسن پنوموکوکال

استفاده در بیماران مبتلا به عفونت‌های پنوموکوکی: برای افرادی که قبلاً عفونت پنوموکوکی داشته‌اند یا در حال حاضر به عفونت پنوموکوکی مبتلا هستند، از واکسن پنوموکوکال خودداری شود.

واکسیناسیون مجدد و تزریق یادآوری: به دلیل مشاهده واکنش‌های آرتوس و سیستمیک پس از تزریق نوبت دوم واکسن، از واکسیناسیون مجدد و تزریق یادآوری باید خودداری شود.

تداخل با درمان‌های پیشگیری از عفونت پنوموکوکی: در افرادی که درمان پیشگیری از عفونت پنوموکوکی دریافت می‌کنند، درمان پروفیلاکسی با آنتی‌بیوتیک باید پس از واکسیناسیون ادامه یابد.

تداخل با واکسن آنفلوانزا: مصرف هم‌زمان واکسن آنفلوانزا با واکسن پنوموکوکال، بدون افزایش عوارض جانبی، پاسخ ایمنی مطلوبی را ایجاد می‌کند.

شرایط نگهداری واکسن پنوموکوکال: واکسن باید در دمای ۲-۸ درجه سانتی‌گراد نگهداری شود. استفاده از واکسن باید به همان شکلی که عرضه شده، انجام شود و نیازی به آماده‌سازی یا رقیق کردن ندارد. برای نگهداری، واکسن پنوموکوکال را در یخچال قرار داده و از اینکه به یخ بزند، جلوگیری کنید. همچنین، حتماً این واکسن را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.

واکسن پنوموکوکال در کودکان

واکسن پنوموکوکال برای کودکان بسیار حیاتی است، زیرا کودکان از مواردی مانند عفونت‌های تنفسی و آنفلوانزا بسیار حساس هستند. این واکسن به طور معمول از سن نوزادی شروع و در چند دوره واکسیناسیون ادامه می‌یابد. واکسن پنوموکوکال در کودکان نه‌تنها به‌عنوان یک روش پیشگیری از عفونت‌های ناشی از باکتری Streptococcus pneumoniae، مانند آنفلوانزا و عفونت‌های گوش، بلکه به‌عنوان یک اقدام ضروری برای حفظ سلامتی کودکان نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد. برای اطمینان از پوشش کامل واکسن، توصیه می‌شود که والدین با پزشک خود مشورت کرده و برنامه واکسیناسیون مناسب را برای کودک خود تعیین کنند.

واکسن پنوموکوکال در بزرگسالان

در بزرگسالان، واکسن پنوموکوکال نیز بااهمیت بالایی همراه است، به‌ویژه برای افرادی که در معرض خطر عفونت‌های ناشی از باکتری Streptococcus pneumoniae قرار دارند. این شامل افرادی است که سیستم ایمنی ضعیف دارند یا بیماری‌های مزمنی مانند بیماری‌های قلبی، ریه‌ای یا دیابت دارند. واکسن پنوموکوکال در بزرگسالان نقش مهمی در پیشگیری از عفونت‌های تنفسی و دیگر بیماری‌های ناشی از این باکتری دارد. برنامه واکسیناسیون بزرگسالان ممکن است بسته به وضعیت سلامتی و سن افراد متغیر باشد، بنابراین، بهتر است هر فرد با پزشک خود در موردنیازهای خود به واکسن مشورت کند و برنامه واکسیناسیون مناسب را برای خود تعیین کند.

مصرف واکسن پنوموکوکال در بارداری

در دوران بارداری، مصرف واکسن پنوموکوکال باید تنها در موارد ضروری و با مشورت متخصص مراقبت‌های بهداشتی انجام شود. این واکسن از طریق مطالعات کافی در دوران بارداری مورد آزمایش قرار نگرفته است، بنابراین اثرات آن بر باروری و سلامت جنین ممکن است مشخص نباشد. برای اطمینان از خطرات و فواید مصرف واکسن در این دوره، بهتر است با پزشک مراقبت‌های بهداشتی خود مشورت کنید.

مصرف واکسن پنوموکوکال در شیردهی

مشخص نیست که آیا واکسن پنوموکوکال از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می‌شود یا خیر. به همین دلیل، در صورت نیاز به تزریق این واکسن در دوران شیردهی، بهتر است با متخصص مراقبت‌های بهداشتی مشورت کنید تا موضوع را بادقت بررسی کنید و تصمیم مناسبی اتخاذ شود.

مصرف واکسن پنوموکوکال در باروری

تاکنون اطلاعات کافی در مورد اثر واکسن پنوموکوکال بر باروری فرد موجود نیست؛ بنابراین، درصورتی‌که نیاز به تزریق این واکسن در دوران باروری وجود دارد، مشورت با پزشک مراقبت‌های بهداشتی ضروری است تا مزایا و معایب مصرف واکسن در این دوره به‌دقت بررسی شود و تصمیم مناسبی اتخاذ شود.

توصیه‌های دارویی برای واکسن پنوموکوکال

توصیه‌هایی که باید رعایت شود شامل موارد زیر است:

• از تزریق واکسن به بیماران مبتلا به عفونت‌های پنوموکوکی و افرادی که سابقه پنومونی پنوموکوکی دارند، به دلیل سطح بالای پادتن پنوموکوکی و احتمال افزایش واکنش نسبت به واکسن، بهتر است خودداری شود.
• به دلیل اینکه واکنش‌های آرتوس و سیستمیک با تزریق نوبت دوم واکسن مشاهده شده است و نوبت یادآوری باعث افزایش سطح پادتن‌ها نمی‌شود، از واکسیناسیون مجدد و تزریق نوبت یادآوری باید خودداری شود.
• در افرادی که تحت درمان پیشگیری از عفونت پنوموکوکی قرار دارند، درمان پروفیلاکسی با آنتی‌بیوتیک بعد از واکسیناسیون نباید قطع شود.
• مصرف هم‌زمان واکسن آنفلوانزا با واکسن پنوموکوکال، بدون افزایش عوارض جانبی، پاسخ ایمنی مطلوبی را ایجاد می‌کند.
• در صورت نیاز به برداشت طحال و شیمی‌درمانی یا موارد دیگری که می‌توانند سطح ایمنی را کاهش دهند، حداقل ۲ هفته قبل از انجام روش درمانی، واکسن باید تزریق شود. در صورت جراحی اورژانس، واکسن باید بلافاصله پس از عمل تزریق شود.
• برای افرادی که به طور مداوم در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های پنوموکوکی هستند، مانند بیماران بدون طحال، سندرم نفروتیک و افراد بالای ۶۵ سال، بعد از ۵ سال باید واکسیناسیون مجدد انجام شود.
• واکسن را باید در دمای ۲-۸ درجه سانتیگراد نگهداری کرد. واکسن را همان‌طور که عرضه شده باشد باید مصرف کرد و نیازی به آماده‌سازی و رقیق کردن ندارد. از انجماد واکسن جلوگیری شود.

یادآوری اهمیت دوز فراموش شده

همیشه حایز اهمیت است که هر دوز واکسن را طبق برنامه‌ مشخص دریافت کنید. برنامه‌ زمانی هر دوز را به‌دقت پیگیری کنید و در صورت لزوم یادداشت کنید تا از دوزهایی که نباید ازدست‌رفته باشند، مطمئن شوید.

موارد احتیاط قبل از دریافت واکسن پنوموکوکال

واکسن پنوموکوکال یکی از واکسن‌های مهم برای پیشگیری از بیماری‌های جدی ناشی از باکتری پنوموکوک است. با این حال، مانند هر واکسن دیگری، قبل از تزریق آن باید برخی موارد احتیاط را رعایت کنید. در ادامه به برخی از مهم‌ترین موارد احتیاط و دلایل آن‌ها می‌پردازیم:

چرا باید قبل از تزریق واکسن پنوموکوکال با پزشک مشورت کنیم؟

• آلرژی‌ها: برخی افراد ممکن است به مواد تشکیل‌دهنده واکسن پنوموکوکال آلرژی داشته باشند. این آلرژی می‌تواند منجر به واکنش‌های شدید و خطرناکی شود. بنابراین، اطلاع دادن به پزشک در مورد هرگونه آلرژی قبلی بسیار مهم است.
• بیماری‌های زمینه‌ای: برخی بیماری‌های زمینه‌ای مانند بیماری‌های قلبی، ریوی، کلیوی، کبدی، دیابت و اختلالات سیستم ایمنی می‌توانند بر پاسخ بدن به واکسن تاثیر بگذارند. بنابراین، پزشک باید از تمام بیماری‌های زمینه‌ای شما آگاه باشد.
• داروهای مصرفی: برخی داروها ممکن است با واکسن تداخل داشته باشند و بر اثربخشی آن تاثیر بگذارند. به همین دلیل، لیستی از تمام داروهایی که مصرف می‌کنید، از جمله داروهای بدون نسخه، مکمل‌ها و داروهای گیاهی، تهیه کنید و به پزشک خود بدهید.
• حاملگی و شیردهی: در دوران بارداری و شیردهی، سیستم ایمنی بدن تغییراتی می‌کند. بنابراین، تزریق برخی واکسن‌ها ممکن است در این دوران توصیه نشود.
• سیستم ایمنی ضعیف: افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند بیماران مبتلا به ایدز یا افرادی که تحت شیمی‌درمانی هستند، ممکن است پاسخ مناسبی به واکسن ندهند.

چه زمانی نباید واکسن پنوموکوکال تزریق شود؟

• واکنش آلرژیک شدید به دوز قبلی: اگر پس از دریافت دوز قبلی واکسن پنوموکوکال، واکنش آلرژیک شدیدی مانند کهیر، تورم صورت یا مشکل در تنفس را تجربه کردید، نباید دوز بعدی را دریافت کنید.
• بیماری شدید: اگر به بیماری شدیدی مبتلا هستید، ممکن است تزریق واکسن تا زمان بهبودی کامل به تعویق بیفتد.

نکات مهم دیگر:

• ثبت اطلاعات: پزشک شما اطلاعات مربوط به واکسن‌های قبلی که دریافت کرده‌اید را در پرونده پزشکی شما ثبت می‌کند.
• استراحت پس از تزریق: پس از تزریق واکسن، ممکن است در محل تزریق قرمزی، تورم یا درد خفیف احساس کنید. برای کاهش این عوارض، می‌توانید از کمپرس سرد استفاده کنید.

چرا اینقدر احتیاط لازم است؟

هدف از این احتیاط‌ها، اطمینان از ایمنی و اثربخشی واکسن است. با اطلاع دادن به پزشک در مورد تمام شرایط پزشکی خود، پزشک می‌تواند بهترین تصمیم را برای شما بگیرد.

عوارض واکسن پنوموکوکال

عوارض جانبی واکسن پنوموکوکال شامل تب پایین که به‌ندرت می‌تواند به تب حاد تبدیل شود، سردرد، درد عضلانی، سندرم Guillain-Barre، واکنش‌های آنافیلاکتوئید، جوش پوستی، درد و التهاب مفاصل، تهوع و استفراغ می‌شود. واکنش‌های موضعی همچون درد، قرمزی و تورم در ناحیه تزریق معمولاً ۲ تا ۳ روز بعد از واکسیناسیون ظاهر می‌شوند. بیشترین این عوارض معمولاً ملایم بوده و به طور معمول به طور خودکار پس از چند روز بهبود می‌یابند.

در زمان مصرف واکسن پنوموکوکال، برخی افراد به‌ندرت ممکن است علائمی مانند غش، سرگیجه، تغییرات بینایی یا صدای زنگ در گوش تجربه کنند. در صورت بروز هر یک از این علائم، بهتر است فوراً به پزشک مراجعه کنند تا این علائم مورد ارزیابی و درمان قرار بگیرند.

همچنین، در صورت بروز هر گونه عارضه جانبی جدی، مانند تشنج، به پزشک خود اطلاع دهید. اگر در هنگام مصرف این واکسن به واکنش‌های آلرژیک شدیدی مبتلا شدید، همچون بثورات پوستی، خارش/تورم (مخصوصاً در دهان، زبان یا گلو)، سرگیجه شدید یا مشکلات تنفسی، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید تا این عوارض ارزیابی و درمان شوند.

عوارض واکسن پنوموکوکال در بارداری و شیردهی

بر اساس تحقیقات و مطالعات انجام شده، واکسن پنوموکوکال در طول دوره‌های بارداری و شیردهی به‌طورکلی ایمن تلقی می‌شود. اما همواره توصیه می‌شود که هرگونه تصمیم در مورد واکسیناسیون در این دوره‌ها توسط پزشک حاذقی انجام شود.

عوارض واکسن پنوموکوکال در بارداری:

درباره بارداری، تحقیقات نشان داده است که واکسن پنوموکوکال در طول بارداری به‌عنوان یک روش ایمن برای حفظ سلامتی مادر و جنین مورداستفاده قرار می‌گیرد. بااین‌حال، تصمیم در مورد واکسیناسیون در این دوره باید باتوجه‌به شرایط خاص هر باردار و با مشورت پزشک انجام شود.

عوارض واکسن پنوموکوکال در شیردهی:

در مورد شیردهی، واکسن پنوموکوکال به‌طورکلی ایمن تلقی می‌شود و ممکن است به مادران شیردهی توصیه شود. اطلاعات موجود نشان می‌دهد که عوارض جانبی جدی از این واکسن بر روی نوزاد از طریق شیر مادر انتقال نمی‌یابد. اما همچنان، بهتر است هر گونه تصمیم در مورد واکسیناسیون توسط پزشک معالج و باتوجه‌به شرایط فردی هر مادر متخصص انجام شود.

برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.

رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸

آرین طب ارائه ارائه‌دهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل

تداخلات واکسن پنوموکوکال

واکسن پنوموکوکال مانند هر داروی دیگری ممکن است با برخی داروها و شرایط پزشکی تداخل داشته باشد. این تداخلات می‌توانند بر اثربخشی واکسن یا افزایش عوارض جانبی آن تاثیر بگذارند.

دلایل اهمیت شناخت تداخلات دارویی با واکسن پنوموکوکال:

• اثربخشی واکسن: برخی داروها ممکن است سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و در نتیجه پاسخ بدن به واکسن را کاهش دهند. این امر می‌تواند باعث شود که فرد به اندازه کافی در برابر بیماری محافظت نشود.
• عوارض جانبی: برخی داروها ممکن است عوارض جانبی واکسن را تشدید کنند یا عوارض جانبی جدیدی ایجاد کنند.

مهم‌ترین داروهایی که ممکن است با واکسن پنوموکوکال تداخل داشته باشند:

• داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی: این داروها، مانند کورتیکواستروئیدها، داروهای شیمی درمانی و داروهای ضد پیوند، با تضعیف سیستم ایمنی، پاسخ بدن به واکسن را کاهش می‌دهند.
• داروهای ضد ویروسی: برخی داروهای ضد ویروسی، مانند داروهای درمان HIV، ممکن است با مکانیسم عمل واکسن تداخل داشته باشند.
• داروهای بیولوژیک: این داروها، مانند اینفلیکسیماب و آدالیموماب که برای درمان بیماری‌های خود ایمنی استفاده می‌شوند، می‌توانند بر پاسخ سیستم ایمنی به واکسن تاثیر بگذارند.
• داروهای ضد تشنج: برخی داروهای ضد تشنج ممکن است با کاهش جذب یا متابولیسم واکسن، اثربخشی آن را کاهش دهند.

عوامل دیگری که می‌توانند بر تداخلات دارویی با واکسن پنوموکوکال تاثیر بگذارند:

• دوز دارو: دوز داروهای مصرفی می‌تواند بر شدت تداخل دارویی تاثیر بگذارد.
• مدت زمان مصرف دارو: مدت زمان مصرف دارو نیز می‌تواند بر شدت تداخل دارویی تاثیر بگذارد.
• وضعیت سلامت فرد: بیماری‌های زمینه‌ای، مانند بیماری‌های کلیوی یا کبدی، می‌توانند بر متابولیسم داروها و واکسن تاثیر بگذارند و احتمال تداخل دارویی را افزایش دهند.

چگونه از تداخلات دارویی با واکسن پنوموکوکال جلوگیری کنیم؟

• مشاوره با پزشک: قبل از تزریق هر واکسنی، حتما لیستی از تمام داروهایی که مصرف می‌کنید، از جمله داروهای بدون نسخه، مکمل‌ها و داروهای گیاهی، تهیه کنید و به پزشک خود بدهید.
• بررسی منابع پزشکی: پزشک شما با استفاده از منابع پزشکی معتبر، اطلاعات لازم در مورد تداخلات دارویی واکسن پنوموکوکال را بررسی می‌کند.
• اطلاع از تغییرات در داروهای مصرفی: اگر در طول درمان با دارویی جدید شروع کردید یا دوز داروی خود را تغییر دادید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.

موارد منع واکسن پنوموکوکال

مصرف واکسن پنوموکوکال در موارد زیر منع می‌شود:

• حساسیت به هر یک از اجزاهای واکسن
• کودکان زیر ۲ سال
• سابقه قبلی واکسیناسیون با هر نوع واکسن پلی‌والنت پنوموکوکی
• بیماران درمان‌شده با داروهای کاهنده سیستم ایمنی
• عفونت‌های حاد ریوی

مصرف در این شرایط توصیه نمی‌شود به جز اگر عدم تزریق واکسن عواقب وخیم‌تری داشته باشد.

هشدارهای واکسن پنوموکوکال

هشدارهای مربوط به واکسن پنوموکوکال عبارت‌اند از:

• در بیماران با ضعف پاسخ‌های ایمنی هومورال (ناشی از آگاماگلوبولینمی، مولتیپل میلوم، بیماری‌های لنفوپرولیفراتیو یا استفاده از داروهای کاهنده سیستم ایمنی)، این واکسن ممکن است قادر به ایجاد مصونیت نباشد.
• به دلیل عدم ایجاد مصونیت مطلوب، توصیه نمی‌شود که کودکان با سن کمتر از ۲ سال این واکسن را دریافت کنند.
• زمان واکسیناسیون بسیار حیاتی است؛ به‌عنوان‌مثال، واکسن پنوموکوک باید حداقل دو هفته قبل از اقدامات درمانی؛ مانند جراحی برداشت طحال، شیمی‌درمانی سرطان، استفاده از داروهای کاهنده سیستم ایمنی و پیوند مغز استخوان تزریق شود. افراد مبتلا به عفونت HIV (با یا بدون علائم بالینی) نیز باید دراسرع‌وقت پس از تأیید تشخیص واکسینه شوند.
• تزریق داخل پوستی واکسن ممکن است عوارض موضعی شدیدی را به همراه داشته باشد.

این هشدارها را جدی بگیرید و همواره با پزشک خود مشورت کنید.

خرید واکسن پنوموکوکال

برای خرید واکسن پنوموکوکال، ابتدا بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا نوع مناسب واکسن برای شما تعیین شود. سپس می‌توانید به داروخانه یا فروشگاه‌های دارویی معتبر مراجعه کنید و با ارائه نسخه پزشکی، واکسن موردنیاز را تهیه کنید. همچنین، برای اطمینان از کیفیت و اعتبار واکسن، بهتر است از منابع رسمی و معتبر خریداری کنید.

جمع بندی

واکسن پنوموکوکال، به‌عنوان یک ابزار حیاتی برای پیشگیری از عفونت‌های ناشی از استرپتوکوک پنومونیه، اهمیت بسیاری دارد. قبل از استفاده از آن، بهتر است با پزشک مشورت کنید و در صورت حساسیت یا آلرژی، اقدام به تزریق ننمایید. همچنین، رعایت زمان‌بندی مناسب برای تزریق واکسن و نگهداری بهینه آن، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

داروهای هم گروه

• واکسن خوراکی فلج اطفال
• واکسن حصبه
• واکسن زونا
• واکسن تب زرد
• واکسن ایدز
• واکسن سیاه‌زخم
• واکسن بروسلوز
• واکسن وبا
• واکسن تب دنگو
• واکسن دیفتری

سؤالات متداول

آیا واکسن پنوموکوکال عوارض دارد؟

پاسخ:

بله واکسن پنوموکوکال همانند دیگر واکسن‌ها ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. این عوارض شامل تب پایین، سردرد، درد عضلانی، سندرم Guillain-Barre، واکنش‌های آنافیلاکتوئید، جوش پوستی، درد و التهاب مفاصل، تهوع و استفراغ است. همچنین، در موارد نادر، ممکن است علائمی مانند غش، سرگیجه، تغییرات بینایی یا صدای زنگ در گوش نیز رخ دهد. در صورت بروز هر گونه عارضه جانبی جدی یا واکنش‌های آلرژیک شدید، بهتر است فوراً به پزشک مراجعه کنید تا این عوارض ارزیابی و درمان شوند.

واکسن پنوموکوکال برای چی خوبه؟

پاسخ:

واکسن پنوموکوکال برای پیشگیری از عفونت‌های ناشی از باکتری Streptococcus pneumoniae یا پنوموکوکی استفاده می‌شود. این واکسن می‌تواند از بروز عفونت‌های مختلف مانند التهاب‌های ریه (پنومونی)، عفونت‌های گوش و سینوس، عفونت‌های خونی و مغزی (مانند مغزهای‌هاپلیتیس) و حتی تبولا (عفونت‌های مرتبط با خون) جلوگیری کند. این واکسن به‌ویژه برای افرادی که در معرض خطر عفونت‌های پنوموکوکال هستند، از جمله کودکان کوچک، سالمندان و افرادی که دارای بیماری‌های ایمنی ضعیف هستند، بسیار حیاتی است.

واکسن پنوموکوکال از کجا بخرم؟

پاسخ:

قبل از خرید واکسن پنوموکوکال، بهتر است ابتدا با پزشک خود مشورت کنید تا نوع مناسب واکسن برای شما تعیین شود. سپس می‌توانید به داروخانه یا فروشگاه‌های دارویی معتبر مراجعه کنید و با ارائه نسخه پزشکی، واکسن موردنیاز را تهیه کنید. همچنین، برای اطمینان از کیفیت و اعتبار واکسن، بهتر است از منابع رسمی و معتبر خریداری کنید.

شما می‌توانید در آرین طب خدمات پزشکی و پرستاری در منزل دریافت کنید.

برخی از خدمات ما شامل ویزیت پزشک متخصص در منزل، سونوگرافی در منزل، رادیولوژی در منزل، طب سوزنی در منزل، مشاوره روانشاسی و تغذیه در منزل است.

برای مشاهده همه سرویس های ما به صفحه خدمات مراجعه کنید.

رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸

برای رزرو خدمات پزشکی یا پرستاری در منزل فرم زیر را پر کنید: