پونه کوهی، (oregano) گیاهی از خانواده نعناع با نام علمی Origanum Vulgare، در دنیای گیاهان دارویی بااهمیت بسیاری شناخته می‌شود. این گیاه وحشی، با نام‌های متعددی همچون مرغوبیت، مرزنجوش یا آویشن کوهی شناخته می‌شود و ازآنجایی‌که برخی اطلاعات مهم در مورد خواص آن برای سلامتی انسان معرفی شده است، ارزش آن در حوزه پزشکی به‌وضوح ظاهر است. در این مقاله، به بررسی گسترده‌تر خواص این گیاه خواهیم پرداخت.
پونه کوهی چیست؟
پونه کوهی یا اورگانوست، عضوی از خانواده نعناع است که به طور گسترده در نواحی مدیترانه و بسیاری از نقاط نیمکره شمالی رشد می‌کند. اسم این گیاه از دوکلمه یونانی (oros) به معنی کوهستان و(ganos) به معنی روشنایی یا لذت گرفته شده، اشاره به رشد در دامنه‌های کوهستانی با نور فراوان خورشید دارد.
آشپزها از برگ‌های تازه یا خشک این گیاه در آشپزی استفاده می‌کنند. این گیاه در مناطق گرم و سردسیر، به‌ویژه در زمستان‌های ملایم، به‌خوبی رشد می‌کند. در ایتالیا جنوبی، اورگانو به‌عنوان چاشنی اصلی در غذاهای مدیترانه‌ای شناخته می‌شود.
طبع پونه
پونه کوهی که یکی از گیاهان دارویی است، دارای طبع گرم و خشک است. مصلح پونه و متعادل‌کننده آن، کتیرا است.
انواع پونه کوهی
پونه کوهی با انواع متنوع خود، از جمله مرزنجوش یا مرزنجوش وحشی، سوریه، طلایی، یونانی، ایتالیایی، کوبایی و مکزیکی، به‌عنوان یک چاشنی حیاتی در آشپزخانه‌ها محسوب می‌شود. این گیاهان نه‌تنها به غذاها طعم و آرایش می‌دهند، بلکه خواص سلامتی متنوعی از جمله ضدالتهابی، آرام‌بخش و ضد استرس را نیز ارائه می‌دهند.
برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی یا پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸
خواص درمانی پونه کوهی
پونه کوهی به‌عنوان یک گیاه دارویی، دارای خواص درمانی فراوانی برای حفظ سلامت بدن است. در زیر، به برخی از خواص این گیاه مفید اشاره می‌شود:
خواص پونه کوهی برای سلامت ریه:
این گیاه با غنی‌بودن از ویتامین‌ها و مواد مغذی، اساسی و مفید برای سیستم ایمنی بدن محسوب می‌شود. حاوی کارواکرل و رزمارینیک اسید، این گیاه به‌عنوان یک کاهندة هیستامین و ضد احتقان طبیعی شناخته می‌شود.
پونه کوهی نه‌تنها به بهبود سلامت ریه کمک می‌کند؛ بلکه به‌عنوان جایگزینی مؤثر برای آنتی‌بیوتیک‌ها عمل می‌کند. استفاده از دم‌کرده پونه به‌جای دارو‌های شیمیایی برای ضدعفونی‌کردن ریه، اثربخشی بالایی دارد. برای تهیه دمنوش، یک قاشق چای‌خوری پونه را با یک لیوان آب جوش ترکیب کرده و پس از دم‌کشیدن، از صافی رد کنید.
با افزودن کمی عسل به دمنوش پونه کوهی، می‌توانید لذت مصرف را افزایش دهید. به‌منظور بهره‌مندی از خواص ضدعفونی‌کننده این گیاه برای سلامت ریه، توصیه می‌شود روزانه سه فنجان از این دمنوش را مصرف نمایید.
خواص پونه کوهی برای مقابله با عفونت‌ها:
این گیاه به‌عنوان یک ضدعفونی‌کننده قوی در مقابل قارچ‌ها و میکروب‌ها شناخته می‌شود. با حاوی بودن ترکیبات تیمول و کارواکرول، پونه کوهی توانایی محافظت از بدن را در برابر انواع باکتری‌ها و عفونت‌ها دارد. افراد مبتلا به عفونت‌های قارچی در گوش یا ناخن و خانم‌های دارای عفونت قارچی در ناحیه تناسلی می‌توانند از خاصیت این گیاه بهره‌مند شوند.
استفاده از دم کرده و استفاده از ضماد این گیاه می‌تواند به حل مشکلات مرتبط با عفونت‌ها کمک کند. همچنین، پونه کوهی به‌عنوان یکی از راه‌های مؤثر در درمان عفونت‌های ادراری محسوب می‌شود. تحریک گلبول‌های سفید خون توسط پونه کوهی، منجر به افزایش آن‌ها شده و فرایند بهبودی را تسریع می‌بخشد.
خواص پونه کوهی برای زنان:
یکی از خصوصیات بارز پونه کوهی این است که به‌عنوان درمانی مؤثر برای عفونت‌های زنانه یا رحم شناخته می‌شود. خواص آنتی‌بیوتیکی قوی این گیاه باعث می‌شود تا در مقابل عفونت‌ها، تأثیرگذار واقع شود.
استفاده از این گیاه به‌عنوان یک گزینه طبیعی و مؤثر در درمان عفونت‌های زنانه توصیه می‌شود. این گیاه با توانایی ضدعفونی و تسکینی خود می‌تواند به بهبود و تسکین مشکلات مرتبط با عفونت‌های زنانه کمک کند.
خواص پونه کوهی برای اختلالات گوارشی:
استفاده از دمنوش پونه کوهی به‌عنوان یک راهکار طبیعی مؤثر برای درمان اختلالات گوارشی نقش مهمی دارد. این گیاه با ترکیبات مختلف خود به تسکین و بهبود مشکلات مختلف گوارشی کمک می‌کند. دمنوش این گیاه به‌ویژه در درمان درد معده، نفخ معده، کرم معده، نفخ معده و ترش‌کردن معده مؤثر است.
دمنوش پونه کوهی با فیبر غنی، به درمان درد معده، نفخ معده، کرم معده و ترش‌کردن معده کمک می‌کند. همچنین، این گیاه مؤثر در درمان اختلالات روده و اسهال است و سبب بهبود عملکرد گوارش می‌شود.
خواص پونه کوهی برای پاک‌سازی کبد:
پونه کوهی به‌عنوان یک پاک‌سازی طبیعی برای کبد شناخته می‌شود که از سموم و مواد زائد جلوگیری می‌کند.
پونه کوهی برای کمک به کنترل دیابت:
این گیاه به کاهش دیابت نوع ۲ با تنظیم ترشح انسولین و کاهش قند خون کمک می‌کند.
پونه کوهی برای حفاظت از قلب:
حاوی اسید چرب امگا ۳ که کلسترول خون را کاهش می‌دهد و فشارخون را تنظیم می‌کند، موجب پیشگیری از حمله قلبی و سکته مغزی می‌شود.
پونه کوهی برای تنظیم چرخه قاعدگی:
پونه برای تنظیم چرخه قاعدگی و تسکین دردهای قاعدگی در خانم‌ها مؤثر است.
خواص روغن پونه کوهی
خواص ضد سرطانی: روغن پونه کوهی دارای خواص ضد سرطانی است که به‌سلامتی سلول‌ها کمک می‌کند.
کاهش علائم پیری: استفاده از روغن پونه می‌تواند به کاهش علائم پیری و حفظ جوانی پوست کمک کند.
درمان تب‌خال و تسکین سرفه: این روغن می‌تواند در درمان تب‌خال و تسکین سرفه مؤثر باشد.
درمان‌عفونت ریشه مو: ترکیب روغن پونه کوهی با روغن بادام شیرین می‌تواند در درمان عفونت ریشه مو مفید باشد.
درمان‌برونشیت و آنفولانزا: خواص ضدباکتری و ضدمیکروبی روغن پونه به درمان برونشیت و آنفولانزا کمک می‌کند.
تسکین درد قفسه سینه و درمان سلولیت: این روغن می‌تواند در تسکین درد قفسه سینه و درمان سلولیت نقش داشته باشد.
تنظیم قاعدگی: خواص تنظیمی روغن پونه برای چرخه قاعدگی زنانه مفید است.
درمان آکنه: استفاده موضعی از روغن پونه بر روی پوست می‌تواند به درمان آکنه کمک کند.
کنترل دیابت و حملات عصبی: خواص کنترلی این روغن ممکن است در مدیریت دیابت و حملات عصبی مؤثر باشد.
مصرف روغن پونه کوهی به‌صورت موضعی و گیاهی می‌تواند به بهبود مشکلات و حفظ سلامت بدن کمک کند.
خواص عرق پونه
پونه، معروف به نام‌های دیگری مانند پودنه، فودنج، حبق و فلیحا، دارای اسانس روغنی فرار یا روغن منتول است. این اسانس حاوی ماده پولگون به نام راسمیک منتول است. این گیاه دارای موادی نظیر تانن، مواد رزینی، قند و روغن منتول است.
خواص پونه به‌عنوان یک گیاه دم کننده با طبیعت گرم و خشک شناخته می‌شود. این گیاه به‌خوبی اخلاط سینه را پاک‌کرده، سیاه‌سرفه را کنترل کرده و سوزش خراش سینه را تسکین می‌دهد. همچنین، جلوگیری از سکسکه، آشفتگی و دل‌به‌هم‌خوردگی را تسهیل می‌کند.
این گیاه به‌عنوان بادشکن و ضد نفخ شناخته شده و در درمان استسقا، یرقان و خروج مشیمه مؤثر است. این گیاه به‌عنوان مدر و قاعده‌آور عمل کرده و به‌عنوان تریاق و ضد سم برای جانوران گزنده سمی نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد.
خواص دمنوش پونه
دمنوش پونه کوهی، یکی از برترین دمنوشهای استفاده شده در طب سنتی است. این دمنوش، ساخته شده از برگ‌های گیاه پونه کوهی، دارای خواص زیادی است که برای حفظ سلامت بسیار مفید است.
یکی از خصوصیات برجسته این دمنوش، تسکین درد و التیام زخم‌ها است. با خواص ضدالتهابی و ضدعفونی‌کننده، می‌تواند در بهبود زخم‌های پوستی و درمان التهاب‌های مختلف اثربخش باشد. همچنین، مصرف این دمنوش می‌تواند در کاهش دردهای عضلانی و مفصلی نیز مؤثر باشد.
دمنوش این گیاه از خواص آرام‌بخش و ضد استرس نیز برخوردار است. مصرف این دمنوش به کاهش اضطراب و استرس کمک کرده و بهبود خواب را تسهیل می‌دهد. تحقیقات نیز نشان می‌دهد که مصرف این دمنوش می‌تواند عملکرد مغز را بهبود بخشد و تمرکز را افزایش دهد.
باتوجه‌به خاصیت دمنوش پونه کوهی، آن را می‌توان به‌عنوان یکی از دمنوشهای برتر در طب سنتی در نظر گرفت.
خواص پونه خشک در آشپزی
حتی غیر از خواص پزشکی، پونه کوهی به‌عنوان چاشنی بی‌نظیری برای غذاها شناخته می‌شود. در آشپزی، انتخاب بین پونه خشک و تازه نکته مهمی است.
- پونه خشک: به دلیل بافت متراکم‌تر، طعم بیشتری به غذاها می‌دهد. اگر دستور آشپزی ۱ قاشق چای‌خوری اورگانو خشک دارد، می‌توانید از ۱/۳ قاشق غذاخوری پونه کوهی خشک استفاده کنید.
- پونه تازه: برای استفاده از گیاه تازه، مقدار آن را سه برابر کنید. به‌عنوان‌مثال، اگر دستور ۱ قاشق چای‌خوری اورگانو خشک دارد، می‌توانید از ۱ قاشق غذاخوری برگ پونه کوهی تازه استفاده کنید.
به علت ازدست‌دادن برخی مواد مغذی در خشک‌شدن، پونه خشک‌شده مقدار کمتری از ویتامین A و ویتامین C را دارد. اما شما می‌توانید این گیاه را به‌صورت خود خشک کنید تا از خواص آن بهره‌مند شوید.
مضرات پونه کوهی
استفاده زیاد از پونه برای زنان باردار منجر به انقباضات رحم، افزایش جریان قاعدگی و افزایش خطر سقط‌جنین می‌شود. همچنین، مصرف زیاد ممکن است سبب سردرد، افزایش فشارخون و افزایش شدت پمپاژ قلب گردد. مسمومیت نیز از جمله عوارض جانبی است که در صورت مصرف بیش از حد این گیاه احتمالی است. افراز دوغن موجود در پونه نقش ضدعفونی‌کننده دارد، اما مصرف زیاد ممکن است به مسمومیت منجر شود. افرادی که به صرع یا تشنج دچار هستند، باید از مصرف این گیاه خودداری کنند.
پونه به‌عنوان یک گیاه دارویی با خواص آنتی‌اکسیدانی شناخته می‌شود که می‌تواند در مقابل عوامل مختلفی مانند باکتری‌ها و ویروس‌ها مؤثر باشد. آنتی‌اکسیدان‌ها موادی هستند که از اکسایش سلول‌ها جلوگیری می‌کنند و در نتیجه، ممکن است به پیشگیری از برخی بیماری‌ها کمک کنند. همچنین، تحقیقات حاکی از این است که مصرف این گیاه ممکن است به کاهش رشد سلول‌های سرطانی و کاهش التهابات در بدن کمک کند. این ویژگی‌ها اغلب در مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی مشاهده شده‌اند و نیاز به تحقیقات بیشتر در انسان‌ها دارد.
به‌طورکلی، افزودن پونه به رژیم غذایی می‌تواند به‌عنوان یک منبع سلامتی مفید با خواص چندگانه نقش داشته باشد.
برای رزرو خدمات پزشکی یا پرستاری در منزل فرم زیر را پر کنید:
