وسواس | انواع، علائم، علت، تشخیص، پیشگیری و درمان + [تظاهرات]

وسواس، یکی از اختلالات روانی رایج است که با تکراری و ناخودآگاه بودن فعالیت‌ها یا داشتن افکار ناخواسته همراه است. افراد مبتلا به وسواس ممکن است به طور مکرر و با تکرار عملیاتی را انجام دهند، مثلاً دست‌شویی یا چک‌کردن درب منزل برای اطمینان از ایمنی آن یا به‌شدت مشغول تکرار خاطرات یا تصاویر ناخواسته شوند.

اگرچه علت دقیق وسواس هنوز کاملاً مشخص نیست، اما عوامل ژنتیکی، شیمیایی مغزی و عوامل محیطی ممکن است در ایجاد آن نقش داشته باشند. وسواس می‌تواند تأثیرات جدی بر زندگی روزمره فرد داشته باشد و در صورت عدم درمان، به‌مرورزمان بدتر شود. در ادامه مقاله با انواع بیماری وسواس(Obsessive-compulsive disorder)، علائم، درمان و راه‌های پیشگیری آن آشنا می‌شویم.

بیماری وسواس چیست؟

بیماری ocd یک نوع اختلال روانی است که ذهن و رفتار فرد را به‌گونه‌ای درگیر می‌کند که او را از انجام کارهای روزانه و رسیدگی به آن‌ها باز می‌دارد. افراد مبتلا به وسواس، ممکن است به طور مکرر و به‌شدت به فکرها و ایده‌های ناخواسته یا ترس‌های خود گرفتار شوند و عملیاتی را که معمولاً در زندگی روزمره انجام می‌دهند را به طور تکراری و بی‌انتها انجام دهند. به‌عنوان‌مثال، فرد ممکن است به‌شدت مشغول شستشوی دست‌های خود شود تا از هرگونه آلودگی و انتقال عوامل بیماری‌زایی به خود و دیگران جلوگیری کند.

هرچند بسیاری از افراد در زندگی خود احساساتی مشابه بیماری وسواس را تجربه می‌کنند، اما زمانی که وسواس به‌گونه‌ای شدید و مزاحمت آور شود که بر زندگی روزمره فرد تأثیرگذار شود، به‌عنوان یک اختلال روانی شناخته می‌شود. وسواس می‌تواند به شکل‌های مختلفی ظاهر شود از جمله ترس‌های مرتبط با آلودگی، ترتیب و تنظیمات، شمارش، چک‌کردن و… باشد و در صورت عدم مدیریت و درمان، می‌تواند به‌مرورزمان بدتر شود و کیفیت زندگی روزمره فرد را تحت‌تأثیر قرار دهد.

برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.

رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸

آرین طب ارائه ارائه‌دهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل

خدمات مرتبط

انواع وسواس

بیماری وسواس به دو صورت عمده، یعنی وسواس فکری و وسواس عملی یا وسواس فکری عملی، ظاهر می‌شود که عدم انجام آن‌ها باعث ایجاد اضطراب در فرد می‌شود.

وسواس فکری:

اختلال وسواس فکری مربوط به ذهن است و آن را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. این فکر مدام به سراغ فرد می‌آید و مانع از انجام کارهای روزانه او می‌شود. در این نوع از وسواس، فرد دچار افکار ناخواسته و تکراری می‌شود که به‌شدت او را مختل می‌کند.

انواع وسواس فکری:

وسواس به آلودگی:

افراد نسبت به آلودگی خود و اطرافیان همیشه دچار نوعی نگرانی خاص هستند. این افراد پس از تماس با اشیا مختلف، ذهنشان درگیر این موضوع می‌شود و آن‌ها را از انجام ادامه کارها باز می‌دارد. افراد به طور مداوم در حال تمیزکردن و شستشوی دست و بدن خود هستند و اطرافیان را هم به این کار مجبور می‌کنند. با ظهور بیماری‌های مانند کرونا، وسواس به آلودگی افزایش‌یافته و حتی افراد سالم نیز به آن دچار شده‌اند.

وسواس آسیب‌زدن به دیگران:

گاهی افراد هنگام صحبت دائماً نگران هستند که اطرافیان را از خود برنجانند یا ناخواسته به آن‌ها توهین کنند. افراد ممکن است خود را مسئول هر گونه دعوا یا ناراحتی در یک گروه ببینند.

وسواس جنسی:

افراد با این نوع اختلال وسواس، حتی هنگام برقراری روابط جنسی با همسر خود نیز دچار مشکل می‌شوند و مدام افکار وسواسی به ذهنشان خطور می‌کند.

وسواس مذهبی:

برخی از افراد نسبت به موضوعات دینی بسیار نگران هستند و دائماً ترس دارند که کاری که انجام می‌دهند باورهای دینی‌شان را نقض کند. این افراد به‌نوعی افراط در دین دچار هستند.

وسواس کمال‌گرایی:

این نوع وسواس باعث می‌شود که فرد فقط به دنبال کمال بودن باشد و با شکست به‌شدت ناامید شود که این ناامیدی گاهی باعث افسردگی در فرد می‌شود.

وسواس بیماری:

در افراد مبتلا به وسواس بیماری، نگرانی از بیمار بودن خود یا افراد اطراف وجود دارد و وجود شرایطی مانند شیوع کرونا این نگرانی‌ها را تشدید می‌کند.

بیماری وسواس فکری یکی از انواع اختلالات وسواسی است که ذهن فرد را به‌شدت مشغول می‌کند و از انجام کارهای روزمره او باز می‌دارد.

وسواس عملی:

اختلال وسواس عملی مربوط به کارهایی است که فرد خود را موظف به تکرار آن‌ها می‌داند و اگر تکرار نکند، دچار نگرانی شدید می‌شود.

انواع وسواس عملی:

• وسواس تقارن:

این وسواس مرتبط با وسایل است. فرد دائماً در حال تغییر مکان وسایل بوده و گاهی بر روی صاف قرارداشتن وسایل دچار اختلال وسواس می‌شود. به‌عنوان‌مثال، اگر تابلویی روی دیوار کج نصب شود، برای او قابل‌تحمل نخواهد بود.

• وسواس کمال‌گرایی:

این نوع اختلال وسواس باعث می‌شود فرد فقط به دنبال کمال بودن باشد و با شکست به‌شدت ناامید شود که این ناامیدی گاهی باعث افسردگی در فرد می‌شود.

• وسواس نظم و ترتیب:

افراد درگیر با این اختلال وسواس، دائماً در حال تمیزکردن و قراردادن وسایل در جای مخصوص خود هستند و از نامرتبی بیزارند. این افراد نه‌تنها وسایل را می‌شویند؛ بلکه خود نیز به تکرار در حال استحمام هستند و حمام‌کردنشان طولانی می‌شود.

• وسواس بررسی‌کردن:

این افراد بعد از هر کاری چند بار آن را چک می‌کنند. به‌عنوان‌مثال، اگر برای سفر گاز یا آب را قطع کنند، تا زمان رفتن چند بار آن‌ها را چک می‌کنند. این افراد به‌شدت استرسی هستند و از اتفاق‌افتادن حوادث هراس دارند.

بیماری وسواس عملی باعث می‌شود فرد درگیر با کارهای تکراری شود و نمی‌تواند از این الگوی تکراری خارج شود که در نتیجه باعث می‌شود زندگی روزمره او را تحت‌تأثیر قرار دهد.

علائم وسواس

تظاهرات وسواسی می‌تواند با علائم و نشانه‌های مختلفی همراه باشد، علایم وسواس شامل:

تکرار عمل: افراد مبتلا به وسواس چندین بار یک کار را انجام می‌دهند و کنترلی بر این احساس خود ندارند. به‌عنوان‌مثال، تکراری و مکرر شستشوی دست‌ها یا بررسی موارد خاص.

احساس عدم قطعیت: معمولاً احساس می‌کنند کاری خلاف آن چه که درست است در حال انجام شدن است. به‎عنوان‌مثال، افراد ممکن است احساس کنند که درستی وسواسی‌شان را نتوانسته‌اند بررسی کنند.

اختلال در زندگی روزمره: علائم بیماری وسواس می‌تواند در حدی باشد که فعالیت‌های روزانه و یا روابط اجتماعی فرد را مختل کند. به‌عنوان‌مثال، ممکن است به دلیل وسواس‌های خود، فرد نتواند به وقت مناسب به مدرسه یا محل کار برود یا حتی از خانه بیرون برود.

تلاش در پنهان کردن علائم: بعضی افراد مبتلا به وسواس فکری، سعی می‌کنند علائم خود را پنهان کنند. اما اطرافیان آن‌ها متوجه برخی علائم فیزیکی مانند استرس، عصبانیت یا افسردگی می‌شوند.

شدت وسواس با گذشت زمان: وسواس معمولاً با بالارفتن سن شدت می‌یابد و می‌تواند در طول زمان بهبود یا بدتر شود.

این علائم و نشانه‌های تظاهر به وسواس می‌توانند زندگی روزمره فرد را تحت‌تأثیر قرار دهند و نیاز به مشاوره و درمان دارند.

علت اختلال وسواس

علت دقیق اختلال وسواس (OCD) هنوز به طور کامل شناخته نشده است. اما تحقیقات نشان می‌دهد که ترکیبی پیچیده از عوامل زیستی، روانی و محیطی در بروز این اختلال نقش دارند. در ادامه به هر یک از این عوامل به طور مفصل‌تری می‌پردازیم:

عوامل زیستی

• اختلال در عملکرد نوروترانسمیترها: سروتونین، دوپامین و گلوتامات، برخی از نوروترانسمیترهایی هستند که نقش مهمی در تنظیم خلق و خو، اضطراب و رفتارهای اجباری دارند. اختلال در تعادل این مواد شیمیایی در مغز می‌تواند به بروز وسواس کمک کند.
• فعالیت بیش از حد برخی نواحی مغز: مطالعات تصویربرداری مغز نشان می‌دهند که در افراد مبتلا به وسواس، فعالیت برخی نواحی مغز مانند قشر جلوی مغز و گانگلیاهای قاعده ای بیشتر از افراد سالم است. این نواحی در کنترل افکار، احساسات و رفتارهای اجباری نقش دارند.
• ژنتیک: مطالعات نشان داده‌اند که ژن‌ها نیز می‌توانند در ابتلا به وسواس نقش داشته باشند. افرادی که اعضای خانواده مبتلا به وسواس دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این اختلال هستند.

علل روانی

• افکار منفی و نگرانی بیش از حد: افرادی که به طور کلی تمایل به نگرانی بیش از حد دارند و افکار منفی را در ذهن خود پرورش می‌دهند، بیشتر در معرض ابتلا به وسواس هستند.
• کمال‌گرایی: افراد کمال‌گرا اغلب به دنبال نظم و ترتیب کامل هستند و هرگونه بی‌نظمی آن‌ها را آزار می‌دهد. این ویژگی شخصیتی می‌تواند خطر ابتلا به وسواس را افزایش دهد.
• تلاش برای کنترل همه چیز: افراد مبتلا به وسواس اغلب تلاش می‌کنند تا همه چیز را تحت کنترل خود داشته باشند. این تلاش برای کنترل، زمانی که فرد نمی‌تواند به طور کامل به این هدف دست یابد، می‌تواند منجر به اضطراب و وسواس شود.

عوامل محیطی

• رویدادهای استرس‌زا: رویدادهای زندگی مانند مرگ عزیزان، طلاق، از دست دادن شغل یا تروما می‌توانند به عنوان محرک بروز وسواس عمل کنند.
• عفونت‌ها: برخی مطالعات نشان داده‌اند که عفونت‌های استرپتوکوکی ممکن است در برخی افراد به عنوان محرک بروز وسواس عمل کنند.
• فرهنگ و تربیت: فرهنگ و تربیت نیز می‌توانند بر بروز وسواس تأثیرگذار باشند. برای مثال، در فرهنگ‌هایی که بر پاکیزگی و نظم بسیار تأکید می‌شود، افراد بیشتر در معرض خطر ابتلا به وسواس هستند.

توجه: مهم است بدانید که وسواس یک بیماری پیچیده است و عوامل مختلفی در ایجاد آن نقش دارند. ترکیبی از عوامل زیستی، روانی و محیطی می‌تواند به بروز این اختلال کمک کند. همچنین، شدت و نوع علائم وسواس در افراد مختلف متفاوت است.

تشخیص وسواس

تشخیص اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) بر اساس معیارهای مشخصی صورت می‌گیرد. هر چند که هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص OCD وجود ندارد، اما ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی پس از بررسی علائم و شرایط فرد، از معیارهای تشخیصی استاندارد مانند راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ویرایش پنجم (DSM-V) استفاده می‌کنند.

در تشخیص بیماری وسواس، این نکات مورد توجه قرار می‌گیرد:

• فرد باید دارای وسواس، اجبار یا هر دو باشد.
• وسواس یا اجبار باید زمان زیادی را اشغال کند، به طوری که بیش از یک ساعت در روز باشد.
• وسواس یا اجبار باید باعث ناراحتی یا مختل شدن در زندگی روزمره شخص شود، مثلاً بر مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی یا انجام وظایف کاری اثرگذار باشد.
• علائم مورد نظر نباید ناشی از مصرف مواد مخدر، الکل، داروها یا مشکلات پزشکی دیگر باشند.
• علائم نباید با علائم اختلال روانی دیگر مانند اختلال اضطراب فراگیر، اختلال خوردن یا اختلال تصویر بدن توضیح داده شوند.

با استفاده از این معیارها، ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی می‌توانند اختلال وسواس فکری-عملی را تشخیص دهند و راه‌های مناسبی برای درمان و مدیریت بیماری وسواس ارائه کنند.

درمان وسواس

بهبود بیماری وسواس عموماً با استفاده از روش‌های مختلفی امکان‌پذیر است که شامل موارد زیر می‌شود:

درمان شناختی-رفتاری (CBT):

درمان شناختی-رفتاری یکی از روش‌های مؤثر در درمان وسواس است. در این روش، بیمار با کمک درمانگر به بررسی و تغییر الگوهای فکری و رفتاری خود می‌پردازد. این روش به کمک تکنیک‌های مختلفی از جمله مدیریت استرس، تکنیک‌های آرام‌سازی و تغییر اندیشه‌های منفی، به بیمار کمک می‌کند تا با وسواس خود مقابله کند و رفتارهای غیرمنطقی و نامناسب خود را کنترل کند.

درمان روان‌پویشی:

درمان روان‌پویشی به بیمار کمک می‌کند تا با شناخت انگیزه‌ها، باورها و الگوهای رفتاری خود، بهبود یابد. در این روش، درمانگر با بررسی عمیق ترین عواملی که باعث وسواس می‌شود، به بیمار کمک می‌کند تا مشکلاتش را مدیریت کند و بهبود یابد.

داروهای درمانی:

درمان وسواس ممکن است با استفاده از داروهای مختلفی صورت گیرد، از جمله داروهای ضدافسردگی، ضداضطراب و یا دیگر داروهایی که برای کنترل علائم وسواس مؤثر هستند. اما تجویز داروها تنها در صلاحیت روانپزشکان است و باید تحت نظر و راهنمایی آن‌ها مصرف شوند.

شوک درمانی:

در موارد شدید وسواس که با سایر روش‌های درمانی کنترل نشود، ممکن است از روش شوک درمانی یا ECT (الکتروشوک مغزی) استفاده شود. این روش معمولاً برای کاهش شدت علائم وسواس و کنترل آن‌‎ها استفاده می‌شود و توسط پزشکان و تخصص‌های مرتبط انجام می‌شود.

هر کدام از این روش‌ها ممکن است به تنهایی یا به صورت ترکیبی برای درمان وسواس استفاده شوند، ولی برای انتخاب بهترین روش درمانی، بهتر است با یک روانشناس مشاوره کنید.

درمان انواع مختلف وسواس

روش‌های درمان مختلفی برای انواع مختلف وسواس وجود دارد. در ادامه به برخی از این روش‌های درمان انواع بیماری وسواس می‌پردازیم:

درمان وسواس شستشو: درمان وسواس شستشو معمولاً با استفاده از تکنیک‌های شناختی-رفتاری، به ویژه حساسیت‌زدایی تدریجی انجام می‌شود. در این تکنیک، فرد مبتلا به آرامی و به تدریج با عواملی که وسواس را ایجاد می‌کنند، مواجه می‌شود و با آموزش تکنیک‌هایی که به او داده می‌شود، می‌آموزد که چگونه با وسواس خود مقابله کند و آن را کنترل کند.

وسواس فکری: برای درمان بیماری وسواس فکری، از تکنیک‌هایی مانند حساسیت‌زدایی تدریجی، غرقه‌سازی، آموزش آرامش و ERP استفاده می‌شود. این روش‌ها به بیمار کمک می‌کنند تا با فکرهای وسواس‌آمیز خود مقابله کند و آن‌ها را کنترل کند.

درمان وسواس موکنی: درمان وسواس موکنی شامل استفاده از داروهای ضدافسردگی و ضد روان‌پریشی، آموزش تکنیک‌های وارونه‌سازی عادت و همچنین درمان‌های روان‌شناختی مانند ERP است. در این روش‌ها، بیمار با یادگیری تکنیک‌هایی به خود آموزش داده می‌شود که به وسواس موکنی او مقاومت کند و عادات نامطلوب خود را کنترل کند.

وسواس ترس از مرگ و بیماری: درمان وسواس ترس از مرگ و بیماری نیازمند تقویت اعتماد به نفس و کنترل فکر است. این روش‌ها شامل تکنیک‌هایی مانند آموزش مهارت‌های مدیریت استرس، آموزش تکنیک‌های آرامش و مشاوره روان‌شناختی می‌شود.

درمان وسواس مذهبی و جنسی: درمان وسواس مذهبی و جنسی ممکن است با استفاده از تکنیک‌های روان‌شناختی مانند ERP (مواجهه‌سازی و جلوگیری از پاسخ) صورت گیرد.

وسواس با داروهای گیاهی: از بین داروهای گیاهی که برای درمان وسواس مورداستفاده قرار می‌گیرد، افتیمون و دارچین از جمله معروف‌ترین‌ها هستند. این داروها به‌عنوان ضدافسردگی و ضدوسواس شناخته شده‌اند.

به طور کلی، برای درمان بیماری وسواس، ترکیبی از روش‌های مختلف شناخته شده و موثر استفاده می‌شود که با توجه به نوع و شدت وسواس و وضعیت فرد مبتلا تعیین می‌شود. در هر صورت، مشاوره با یک روان‌شناس یا روان‌پزشک تخصص‌دار در این زمینه بسیار مهم است.

برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.

رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸

آرین طب ارائه ارائه‌دهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل

درمان خانگی وسواس

برای درمان وسواس در خانه، این راهکارها را دنبال کنید:

صبحانه با بلغور جوی دوسر:

صبحانه خود را با بلغور جوی دوسر شروع کنید. مصرف بلغور جوی دوسر به‌عنوان صبحانه می‌تواند به کاهش اضطراب و حملات هراس کمک کند و بدن را آرام می‌کند.

استفاده از گیاه فرنجمشک:

از گیاه فرنجمشک به‌عنوان یک داروی گیاهی تسکین‌دهنده استفاده کنید. این گیاه دارای خواص آرام‌بخشی بر روی سیستم عصبی است و به کاهش اضطراب و افسردگی کمک می‌کند.

آروماتراپی با روغن‌های معطر:

از آروماتراپی با استفاده از روغن‌های معطر مانند اسطوخودوس یا رزماری استفاده کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا آرامش بیشتری پیدا کنید و احساس شادابی کنید.

مصرف غذاهای غنی از ویتامین B۱۲:

غذاهایی مانند ماهی، گوشت قرمز، تخم‌مرغ و محصولات لبنی که حاوی ویتامین B۱۲ هستند، به شما کمک می‌کنند که از کمبود این ویتامین جلوگیری کنید و علائم مرتبط با OCD را کاهش دهید.

مصرف غذاهای غنی از منیزیم:

مصرف غذاهایی مانند سبزیجات برگ‌دار تیره، آجیل، لوبیا و موز که حاوی منیزیم هستند، به شما کمک می‌کند تا احساس آرامش بیشتری داشته باشید و از حملات اضطراب کاسته شود.

استفاده از گل راعی:

استفاده از دم‌نوش گیاهی حاوی گل راعی می‌تواند به کاهش اضطراب و افسردگی کمک کند و برای درمان بیماری وسواس موثر باشد.

طب سوزنی:

طب سوزنی می‌تواند به عنوان یک روش درمانی طبیعی برای کنترل علائم OCD موثر باشد و به شما کمک کند تا از اضطراب و افسردگی کاسته و آرامش بیشتری را تجربه کنید.

روان درمانی:

مراجعه به یک روان‌درمانگر می‌تواند به شما کمک کند تا مهارت‌های مدیریت اضطراب را یاد بگیرید و با علائم OCD کنترل بیشتری پیدا کنید.

با اجرای درمان وسواس در منزل تهران و تغییرات در سبک زندگی خود، می‌توانید بهبودی در علائم OCD تجربه کنید و به طور طبیعی با این اختلال مقابله کنید.

پیامدهای وسواس و افکار مزاحم در زندگی روزمره

وسواس و افکار مزاحم می‌توانند پیامدهای جدی برای فرد و اطرافیانش داشته باشند. به‌عنوان‌مثال، فردی که به مشکلات وسواسی دچار است، ممکن است به طور مداوم وقت و انرژی زیادی را صرف فعالیت‌های تکراری و مجدد کند که شامل شستشوی دست‌ها یا اشیاء خود می‌شود.

همچنین، افراد مبتلا به بیماری وسواس ممکن است به طور مداوم درگیر با افکار مزاحم و ناخواسته باشند که آن‌ها را از انجام کارهای روزمره منع کنند. به‌عنوان‌مثال، فردی که حتی اگر از یک متری سطل آشغال رد شود، احساس می‌کند که ممکن است نجس یا کثیف شود و هیچ وقت منزل را ترک نمی‌کند.

این اختلالات می‌توانند به شدت زندگی روزمره فرد را تحت‌تأثیر قرار داده و باعث ایجاد مشکلات جدی شود. به‌عنوان‌مثال، یک خانم خانه‌دار پس از یک مهمانی ممکن است وقت زیادی را صرف شستشوی همه لوازم کند، که این موضوع می‌تواند به طور ناخواسته به وقت و انرژی او صرف شود و زمان کافی برای استراحت و آرامش را نداشته باشد.

بنابراین، وسواس و افکار مزاحم می‌توانند پیامدهای وخیمی برای زندگی بیماران ocd داشته باشند و به‌علاوه، این اختلالات ممکن است سبب بروز مشکلاتی در روابط فرد با اطرافیانش شود و زندگی روزمره او را به طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار دهند.

پیشگیری وسواس

برای پیشگیری از وسواس، از راهکارهای زیر می‌توانید استفاده کنید:

• از افکار استرس‌آور و تخیلات واهی برحذر باشید و سعی کنید به این افکار پاسخ ندهید.
• اوقات خود را در زمان تنهایی با انجام کارهای مفید و سرگرمی‌های مفید مشغول کنید تا ذهنتان مشغول و پرتوجه به مسائل مثبت باشد.
• از احساس گناه نسبت به خود و بروز خشم افراطی پرهیز کنید و سعی کنید همواره با خود مهربان باشید.
• از سرگرمی‌های بی‌فایده مثل شمارش اعداد و غیره اجتناب کنید؛ زیرا این موارد ممکن است پس از مدتی به عادت‌های ناپسند تبدیل شوند.
• همیشه از احساس و تفکر خود مراقبت کنید و تمرکز خود را بر روی افکار مثبت و سازنده تمرکز دهید.
• وضعیت جسمانی خود را از نظر کمبود ویتامین و پروتئین، کم‌خونی و دیگر موارد کنترل کنید و سعی کنید رژیم غذایی سالم و مناسبی را رعایت کنید.
• در صورت دچار افسردگی شدید شدید، باید به یک روانپزشک متخصص مراجعه کنید و درمان مناسب را دریافت کنید.
• در خصوص بیماری‌های وسواسی بیشتر مطالعه کنید و اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کنید تا بتوانید بهترین راهکارها را برای مقابله با وسواس پیدا کنید.

عوارض وسواس

وسواس یا اختلال وسواسی-جبری (OCD) صرفاً به افکار مزاحم و اعمال تکراری محدود نمی‌شود. این اختلال می‌تواند طیف گسترده‌ای از عوارض را در زندگی فرد ایجاد کند که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

عوارض روانی

• اضطراب شدید و مزمن: اضطراب یکی از بارزترین علائم وسواس است. این اضطراب می‌تواند در تمام جنبه‌های زندگی فرد نفوذ کرده و کیفیت زندگی را به شدت کاهش دهد.
• افسردگی: بسیاری از افراد مبتلا به وسواس، به افسردگی نیز مبتلا می‌شوند. احساس ناامیدی، بی‌ارزشی و خستگی از جمله علائم شایع افسردگی در افراد مبتلا به وسواس است.
• کاهش اعتماد به نفس: وسواس می‌تواند به شدت بر اعتماد به نفس فرد تأثیر بگذارد. فرد مبتلا ممکن است احساس کند که قادر به کنترل افکار و اعمال خود نیست و این امر به طور جدی بر عزت نفس او تأثیر می‌گذارد.
• انزوای اجتماعی: ترس از قضاوت دیگران و خجالت از رفتارهای اجباری، می‌تواند منجر به انزوای اجتماعی شود. افراد مبتلا به وسواس ممکن است از شرکت در فعالیت‌های اجتماعی و برقراری ارتباط با دیگران اجتناب کنند.

عوارض جسمی

• خستگی مزمن: انجام اعمال تکراری و اجباری، انرژی زیادی از فرد می‌گیرد و می‌تواند منجر به خستگی مزمن شود.
• اختلالات خواب: اضطراب و افسردگی ناشی از وسواس، می‌توانند به اختلالات خواب مانند بی‌خوابی یا خواب آلودگی در طول روز منجر شوند.
• مشکلات گوارشی: اضطراب و استرس ناشی از وسواس، می‌توانند بر سیستم گوارشی تأثیر گذاشته و منجر به مشکلاتی مانند نفخ، یبوست یا اسهال شوند.
• دردهای عضلانی و اسکلتی: انجام اعمال تکراری مانند شستن دست‌ها یا چک کردن قفل در، می‌تواند منجر به دردهای عضلانی و اسکلتی شود.

اثرات اجتماعی و شغلی

• اختلال در روابط: وسواس می‌تواند بر روابط فرد با خانواده، دوستان و همکاران تأثیر بگذارد.
• کاهش عملکرد شغلی: غیبت مکرر از کار، کاهش بهره‌وری و مشکلات در تعامل با همکاران، از جمله عوارض شغلی وسواس هستند.
• مشکلات تحصیلی: در کودکان و نوجوانان، وسواس می‌تواند بر عملکرد تحصیلی و روابط اجتماعی آن‌ها تأثیر بگذارد.

عوارض بلندمدت

اگر وسواس به موقع درمان نشود، می‌تواند عوارض بلندمدتی بر زندگی فرد داشته باشد. این عوارض ممکن است شامل از دست دادن شغل، جدایی از خانواده و دوستان و کاهش کیفیت کلی زندگی باشد.

مهم است بدانید که وسواس قابل درمان است. با مراجعه به متخصص و استفاده از درمان‌های مناسب، می‌توان عوارض این اختلال را کاهش داده و به زندگی عادی بازگشت.

در آخر…

اگر به مدت حداقل شش ماه علائم اختلال بیماری وسواس فکری-عملی را دارید و این مشکلات باعث شده که در زندگی روزمره، روابط اجتماعی و کاری‌تان خلل و وقفه‌ای ایجاد شود، لازم است هرچه سریع‌تر به یک متخصص روان‌پزشک یا روان‌شناس مراجعه کنید تا مشکلاتتان را حل کنید و از این اختلال آزاردهنده رهایی یابید. از طریق مشاوره و درمان وسواس در تهران، می‌توانید بهبود یابید و کیفیت زندگی‌تان را بهبود بخشید.

سؤالات متداول

وسواس چیست؟

پاسخ:

وسواس یک اختلال روانی است که فرد را درگیر فکرها و رفتارهای تکراری می‌کند، که موجب مزاحمت در زندگی روزمره او می‌شود. این افراد ممکن است به طور مکرر به فکرها یا ایده‌های ناخواسته گرفتار شوند و رفتارهایی مثل شستشوی دست‌ها را به صورت تکراری و بی‌انتها انجام دهند. در صورتی که وسواس به طور شدید و مزاحمت‌آور باشد، به‌عنوان یک اختلال روانی شناخته می‌شود و می‌تواند به شکل‌های مختلفی ظاهر شود.

اختلال ocd چیست؟

پاسخ:

OCD یا اختلال وسواس-اجباری، یک اختلال روانی است که باعث می‌شود فرد به فکرها و افکار ناخواسته و تکراری گرفتار شود و در نهایت به رفتارهای تکراری منجر شود. این رفتارها بر سبک زندگی اجتماعی و کیفیت زندگی شخص تأثیرگذار است. مشکل OCD معمولاً به‌عنوان یک مشکل مادام‌العمر و مزمن تلقی می‌شود، اما نشانه‌ها ممکن است در دوره‌های مختلف شدید یا کم‌رنگ باشند. این اختلال باعث رخداد رفتارهای تکراری و مزاحمت‌آور می‌شود که بر خلاف رفتارهای احتیاطی معمولی انجام می‌شود و هدفشان اطمینان حاصل کردن از وقوع ناخواسته چیزی است.

چند مدل وسواس داریم؟

پاسخ:

بیماری وسواس به دو صورت عمده، یعنی وسواس فکری و وسواس عملی، ظاهر می‌شود که عدم انجام آن‌ها باعث ایجاد اضطراب در فرد می‌شود. وسواس فکری مربوط به ذهن است و آن را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. در این نوع از وسواس، فرد دچار افکار ناخواسته و تکراری می‌شود که به شدت او را مختل می‌کند. انواع وسواس فکری شامل وسواس به آلودگی، وسواس آسیب زدن به دیگران، وسواس جنسی، وسواس مذهبی، وسواس کمال‌گرایی و وسواس بیماری است. وسواس عملی مربوط به کارهایی است که فرد خود را موظف به تکرار آن‌ها می‌داند و اگر تکرار نکند، دچار نگرانی شدید می‌شود. انواع وسواس عملی شامل وسواس تقارن، وسواس کمال‌گرایی، وسواس نظم و ترتیب و وسواس بررسی کردن است.

برای رزرو خدمات پزشکی یا پرستاری در منزل فرم زیر را پر کنید: