پونه کوهی، (oregano) گیاهی از خانواده نعناع با نام علمی Origanum Vulgare، در دنیای گیاهان دارویی بااهمیت بسیاری شناخته میشود. این گیاه وحشی، با نامهای متعددی همچون مرغوبیت، مرزنجوش یا آویشن کوهی شناخته میشود و ازآنجاییکه برخی اطلاعات مهم در مورد خواص آن برای سلامتی انسان معرفی شده است، ارزش آن در حوزه پزشکی بهوضوح ظاهر است. در این مقاله، به بررسی گستردهتر خواص این گیاه خواهیم پرداخت.
پونه کوهی چیست؟
پونه کوهی یا اورگانوست، عضوی از خانواده نعناع است که به طور گسترده در نواحی مدیترانه و بسیاری از نقاط نیمکره شمالی رشد میکند. اسم این گیاه از دوکلمه یونانی (oros) به معنی کوهستان و(ganos) به معنی روشنایی یا لذت گرفته شده، اشاره به رشد در دامنههای کوهستانی با نور فراوان خورشید دارد.
آشپزها از برگهای تازه یا خشک این گیاه در آشپزی استفاده میکنند. این گیاه در مناطق گرم و سردسیر، بهویژه در زمستانهای ملایم، بهخوبی رشد میکند. در ایتالیا جنوبی، اورگانو بهعنوان چاشنی اصلی در غذاهای مدیترانهای شناخته میشود.
برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸
آرین طب ارائه ارائهدهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل
خدمات مرتبط

طبع پونه
پونه گیاهی است با طبع گرم و خشک. این ویژگی به معنای آن است که مصرف پونه برای افرادی که طبع سرد و تر دارند، مفیدتر است.
چرا طبع پونه مهم است؟
دانستن طبع گیاهان در طب سنتی ایران بسیار مهم است. زیرا معتقدند که هر فرد طبع خاصی دارد و مصرف غذاها و گیاهانی با طبع متناسب با بدن، به حفظ سلامتی و تعادل مزاج کمک میکند.
فواید مصرف پونه برای افراد با طبع سرد
- تقویت حرارت بدن: پونه به دلیل طبع گرم، به تقویت حرارت بدن کمک میکند.
- بهبود گردش خون: مصرف پونه میتواند به بهبود گردش خون و رفع سردی اندامها کمک کند.
- تقویت سیستم ایمنی: پونه به عنوان یک تقویتکننده سیستم ایمنی شناخته میشود و میتواند به بدن در مبارزه با بیماریها کمک کند.
- تسکین دردهای عضلانی و مفصلی: خواص ضد التهابی پونه میتواند به تسکین دردهای عضلانی و مفصلی ناشی از سردی کمک کند.
- بهبود هضم: پونه به عنوان یک بادشکن طبیعی شناخته میشود و میتواند به بهبود هضم و رفع نفخ کمک کند.
نکات مهم در مصرف پونه
- افراد با طبع گرم: افرادی که طبع گرم دارند، باید در مصرف پونه احتیاط کنند و از مصرف زیاد آن خودداری کنند.
- زنان باردار و شیرده: زنان باردار و شیرده قبل از مصرف پونه باید با پزشک خود مشورت کنند.
- کودکان: مصرف پونه برای کودکان باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود.
- تداخل دارویی: پونه ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد، بنابراین قبل از مصرف آن با پزشک متخصص در منزل مشورت کنید.
انواع پونه کوهی
پونه کوهی معمولی (Origanum vulgare)
- مشخصات: رایجترین نوع پونه کوهی است که در بسیاری از مناطق رشد میکند. برگهای آن کوچک و بیضی شکل بوده و گلهای آن به رنگ سفید یا صورتی کم رنگ هستند.
- طعم و عطر: طعمی تند و آروماتیک دارد و عطری شبیه به آویشن دارد.
- کاربرد: در آشپزی، تهیه چای و داروهای گیاهی استفاده میشود.
- محل رویش: در بسیاری از مناطق کوهستانی و خشک اروپا و آسیا یافت میشود.
پونه کوهی یونانی (Origanum vulgare ssp. hirtum)
- مشخصات: بومی مناطق مدیترانهای است و برگهای پهنتر و کرکدارتری نسبت به نوع معمولی دارد.
- طعم و عطر: طعمی قویتر و عطری تندتر نسبت به نوع معمولی دارد.
- کاربرد: در آشپزی یونانی بسیار پرکاربرد است و به غذاها طعم خاصی میبخشد.
- محل رویش: در مناطق کوهستانی و خشک یونان و کشورهای اطراف آن یافت میشود.
پونهکوهی ترکی (Turkish oregano)
- مشخصات: در ترکیه کشت میشود و برگهای کوچکتر و باریکتری نسبت به سایر انواع دارد.
- طعم و عطر: طعمی تند و آروماتیک دارد و عطری شبیه به فلفل سیاه دارد.
- کاربرد: در آشپزی ترکی به ویژه در تهیه کبابها استفاده میشود.
- محل رویش: عمدتاً در مناطق کوهستانی ترکیه کشت میشود.
پونه کوهی اسپانیایی (Spanish oregano)
- مشخصات: در اسپانیا کشت میشود و برگهای بزرگتر و پهنتری نسبت به سایر انواع دارد.
- طعم و عطر: طعمی ملایمتر و عطری شیرینتر نسبت به سایر انواع دارد.
- کاربرد: در آشپزی اسپانیایی به ویژه در تهیه پیتزا و سسهای مختلف استفاده میشود.
- محل رویش: عمدتاً در مناطق کوهستانی اسپانیا کشت میشود.
پونه کوهی ایتالیایی (Italian oregano)
- مشخصات: در ایتالیا کشت میشود و برگهای کوچک و بیضی شکل دارد.
- طعم و عطر: طعمی تند و آروماتیک دارد و عطری شبیه به آویشن دارد.
- کاربرد: در آشپزی ایتالیایی به ویژه در تهیه پاستا و سسهای مختلف استفاده میشود.
- محل رویش: عمدتاً در مناطق کوهستانی ایتالیا کشت میشود.
سایر انواع پونه کوهی
علاوه بر انواع ذکر شده، انواع دیگری از پونه کوهی نیز وجود دارند که ممکن است در مناطق مختلف جهان با نامهای محلی مختلف شناخته شوند. هر کدام از این انواع، ویژگیهای ظاهری، طعم و عطر متفاوتی دارند.
خواص درمانی پونه کوهی
پونه کوهی بهعنوان یک گیاه دارویی، دارای خواص درمانی فراوانی برای حفظ سلامت بدن است. در زیر، به برخی از خواص این گیاه مفید اشاره میشود:
خواص پونه کوهی برای سلامت ریه
این گیاه با غنیبودن از ویتامینها و مواد مغذی، اساسی و مفید برای سیستم ایمنی بدن محسوب میشود. حاوی کارواکرل و رزمارینیک اسید، این گیاه بهعنوان یک کاهندة هیستامین و ضد احتقان طبیعی شناخته میشود.
پونه کوهی نهتنها به بهبود سلامت ریه کمک میکند؛ بلکه بهعنوان جایگزینی مؤثر برای آنتیبیوتیکها عمل میکند. استفاده از دمکرده پونه بهجای داروهای شیمیایی برای ضدعفونیکردن ریه، اثربخشی بالایی دارد. برای تهیه دمنوش، یک قاشق چایخوری پونه را با یک لیوان آب جوش ترکیب کرده و پس از دمکشیدن، از صافی رد کنید.
با افزودن کمی عسل به دمنوش پونه کوهی، میتوانید لذت مصرف را افزایش دهید. بهمنظور بهرهمندی از خواص ضدعفونیکننده این گیاه برای سلامت ریه، توصیه میشود روزانه سه فنجان از این دمنوش را مصرف نمایید.
خواص پونه کوهی برای مقابله با عفونت ها
این گیاه بهعنوان یک ضدعفونیکننده قوی در مقابل قارچها و میکروبها شناخته میشود. با حاوی بودن ترکیبات تیمول و کارواکرول، پونه کوهی توانایی محافظت از بدن را در برابر انواع باکتریها و عفونتها دارد. افراد مبتلا به عفونتهای قارچی در گوش یا ناخن و خانمهای دارای عفونت قارچی در ناحیه تناسلی میتوانند از خاصیت این گیاه بهرهمند شوند.
استفاده از دم کرده و استفاده از ضماد این گیاه میتواند به حل مشکلات مرتبط با عفونتها کمک کند. همچنین، پونه کوهی بهعنوان یکی از راههای مؤثر در درمان عفونتهای ادراری محسوب میشود. تحریک گلبولهای سفید خون توسط پونه کوهی، منجر به افزایش آنها شده و فرایند بهبودی را تسریع میبخشد.
خواص پونه کوهی برای زنان
یکی از خصوصیات بارز پونه کوهی این است که بهعنوان درمانی مؤثر برای عفونتهای زنانه یا رحم شناخته میشود. خواص آنتیبیوتیکی قوی این گیاه باعث میشود تا در مقابل عفونتها، تأثیرگذار واقع شود.
استفاده از این گیاه بهعنوان یک گزینه طبیعی و مؤثر در درمان عفونتهای زنانه توصیه میشود. این گیاه با توانایی ضدعفونی و تسکینی خود میتواند به بهبود و تسکین مشکلات مرتبط با عفونتهای زنانه کمک کند.
خواص پونه کوهی برای اختلالات گوارشی
استفاده از دمنوش پونه کوهی بهعنوان یک راهکار طبیعی مؤثر برای درمان اختلالات گوارشی نقش مهمی دارد. این گیاه با ترکیبات مختلف خود به تسکین و بهبود مشکلات مختلف گوارشی کمک میکند. دمنوش این گیاه بهویژه در درمان درد معده، نفخ معده، کرم معده، نفخ معده و ترشکردن معده مؤثر است.
دمنوش پونه کوهی با فیبر غنی، به درمان درد معده، نفخ معده، کرم معده و ترشکردن معده کمک میکند. همچنین، این گیاه مؤثر در درمان اختلالات روده و اسهال است و سبب بهبود عملکرد گوارش میشود.
خواص پونه کوهی برای پاکسازی کبد
پونه کوهی بهعنوان یک پاکسازی طبیعی برای کبد شناخته میشود که از سموم و مواد زائد جلوگیری میکند.
پونه کوهی برای کمک به کنترل دیابت
این گیاه به کاهش دیابت نوع ۲ با تنظیم ترشح انسولین و کاهش قند خون کمک میکند.
پونه کوهی برای حفاظت از قلب
حاوی اسید چرب امگا ۳ که کلسترول خون را کاهش میدهد و فشارخون را تنظیم میکند، موجب پیشگیری از حمله قلبی و سکته مغزی میشود.
پونه کوهی برای تنظیم چرخه قاعدگی
پونه برای تنظیم چرخه قاعدگی و تسکین دردهای قاعدگی در خانمها مؤثر است.
قرص پونه
کپسول پونه از گیاه پونه کوهی تهیه می شود و برای موارد زیر مفید است:
- سرماخوردگی و آنفولانزا: به دلیل خاصیت ضد میکروبی، به مبارزه با عفونت ها کمک می کند.
- درد: تسکین دردهای مختلف مانند سردرد، درد عضلات و درد مفصلی.
- التهاب: کاهش التهاب در بدن و کمک به افراد مبتلا به آرتریت یا بیماری التهابی روده.
- مشکلات گوارشی: کمک به هضم غذا و کاهش علائم سوء هاضمه.
- استرس: کاهش استرس و اضطراب.
- تقویت سیستم ایمنی: احتمالا تقویت سیستم ایمنی بدن.
- بهبود سلامت پوست: احتمالا بهبود سلامت پوست.
خواص روغن پونه کوهی
خواص ضد سرطانی: روغن پونه کوهی دارای خواص ضد سرطانی است که بهسلامتی سلولها کمک میکند.
- کاهش علائم پیری: استفاده از روغن پونه میتواند به کاهش علائم پیری و حفظ جوانی پوست کمک کند.
- درمان تبخال و تسکین سرفه: این روغن میتواند در درمان تبخال و تسکین سرفه مؤثر باشد.
- درمانعفونت ریشه مو: ترکیب روغن پونه کوهی با روغن بادام شیرین میتواند در درمان عفونت ریشه مو مفید باشد.
- درمانبرونشیت و آنفولانزا: خواص ضدباکتری و ضدمیکروبی روغن پونه به درمان برونشیت و آنفولانزا کمک میکند.
- تسکین درد قفسه سینه و درمان سلولیت: این روغن میتواند در تسکین درد قفسه سینه و درمان سلولیت نقش داشته باشد.
- تنظیم قاعدگی: خواص تنظیمی روغن پونه برای چرخه قاعدگی زنانه مفید است.
- درمان آکنه: استفاده موضعی از روغن پونه بر روی پوست میتواند به درمان آکنه کمک کند.
- کنترل دیابت و حملات عصبی: خواص کنترلی این روغن ممکن است در مدیریت دیابت و حملات عصبی مؤثر باشد.
مصرف روغن پونه کوهی بهصورت موضعی و گیاهی میتواند به بهبود مشکلات و حفظ سلامت بدن کمک کند.
برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸
آرین طب ارائه ارائهدهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل
خواص عرق پونه
پونه، معروف به نامهای دیگری مانند پودنه، فودنج، حبق و فلیحا، دارای اسانس روغنی فرار یا روغن منتول است. این اسانس حاوی ماده پولگون به نام راسمیک منتول است. این گیاه دارای موادی نظیر تانن، مواد رزینی، قند و روغن منتول است.
خواص پونه بهعنوان یک گیاه دم کننده با طبیعت گرم و خشک شناخته میشود. این گیاه بهخوبی اخلاط سینه را پاککرده، سیاهسرفه را کنترل کرده و سوزش خراش سینه را تسکین میدهد. همچنین، جلوگیری از سکسکه، آشفتگی و دلبههمخوردگی را تسهیل میکند.
این گیاه بهعنوان بادشکن و ضد نفخ شناخته شده و در درمان استسقا، یرقان و خروج مشیمه مؤثر است. این گیاه بهعنوان مدر و قاعدهآور عمل کرده و بهعنوان تریاق و ضد سم برای جانوران گزنده سمی نیز مورداستفاده قرار میگیرد.
خواص دمنوش پونه
دمنوش پونه کوهی، یکی از برترین دمنوشهای استفاده شده در طب سنتی است. این دمنوش، ساخته شده از برگهای گیاه پونه کوهی، دارای خواص زیادی است که برای حفظ سلامت بسیار مفید است.
یکی از خصوصیات برجسته این دمنوش، تسکین درد و التیام زخمها است. با خواص ضدالتهابی و ضدعفونیکننده، میتواند در بهبود زخمهای پوستی و درمان التهابهای مختلف اثربخش باشد. همچنین، مصرف این دمنوش میتواند در کاهش دردهای عضلانی و مفصلی نیز مؤثر باشد.
دمنوش این گیاه از خواص آرامبخش و ضد استرس نیز برخوردار است. مصرف این دمنوش به کاهش اضطراب و استرس کمک کرده و بهبود خواب را تسهیل میدهد. تحقیقات نیز نشان میدهد که مصرف این دمنوش میتواند عملکرد مغز را بهبود بخشد و تمرکز را افزایش دهد.
باتوجهبه خاصیت دمنوش پونه کوهی، آن را میتوان بهعنوان یکی از دمنوشهای برتر در طب سنتی در نظر گرفت.
خواص پونه خشک در آشپزی
حتی غیر از خواص پزشکی، پونه کوهی بهعنوان چاشنی بینظیری برای غذاها شناخته میشود. در آشپزی، انتخاب بین پونه خشک و تازه نکته مهمی است.
- پونه خشک: به دلیل بافت متراکمتر، طعم بیشتری به غذاها میدهد. اگر دستور آشپزی ۱ قاشق چایخوری اورگانو خشک دارد، میتوانید از ۱/۳ قاشق غذاخوری پونه کوهی خشک استفاده کنید.
- پونه تازه: برای استفاده از گیاه تازه، مقدار آن را سه برابر کنید. بهعنوانمثال، اگر دستور ۱ قاشق چایخوری اورگانو خشک دارد، میتوانید از ۱ قاشق غذاخوری برگ پونه کوهی تازه استفاده کنید.
به علت ازدستدادن برخی مواد مغذی در خشکشدن، پونه خشکشده مقدار کمتری از ویتامین A و ویتامین C را دارد. اما شما میتوانید این گیاه را بهصورت خود خشک کنید تا از خواص آن بهرهمند شوید.
مضرات پونه کوهی
با وجود خواص فراوان پونه کوهی، مصرف بیش از حد یا بیرویه آن میتواند عوارضی به همراه داشته باشد. برخی از مضرات احتمالی پونه کوهی عبارتند از:
- اختلالات گوارشی: مصرف زیاد پونه کوهی میتواند باعث سوزش سر دل، نفخ و در برخی افراد حساسیتهای پوستی شود.
- مشکلات قلبی: پونه کوهی ممکن است بر ضربان قلب تأثیر گذاشته و در برخی افراد فشار خون را افزایش دهد. بنابراین افرادی که مشکلات قلبی دارند باید با احتیاط از آن استفاده کنند.
- تداخل دارویی: پونه کوهی ممکن است با برخی داروها، به ویژه داروهای رقیقکننده خون، تداخل داشته باشد.
- مشکلات پوستی: در برخی افراد ممکن است باعث ایجاد حساسیتهای پوستی شود.
- مشکلات تنفسی: در افرادی که آسم یا مشکلات تنفسی دارند، ممکن است باعث تشدید علائم شود.
- مشکلات کبدی: مصرف طولانی مدت و زیاد پونه کوهی ممکن است به کبد آسیب برساند.
- مشکلات عصبی: در برخی افراد، مصرف زیاد پونه کوهی ممکن است باعث سرگیجه، سردرد و بیخوابی شود.
چه کسانی باید از مصرف پونه کوهی خودداری کنند؟
- زنان باردار و شیرده: پونه کوهی ممکن است باعث انقباضات رحمی و سقط جنین شود. همچنین ممکن است از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شده و به او آسیب برساند.
- افراد مبتلا به فشار خون بالا: پونه کوهی ممکن است فشار خون را افزایش دهد.
- افراد مبتلا به مشکلات قلبی: پونه کوهی ممکن است بر ضربان قلب تأثیر گذاشته و مشکلات قلبی را تشدید کند.
- افراد مبتلا به مشکلات کبدی: پونه کوهی ممکن به کبد آسیب برساند.
- افراد مبتلا به مشکلات گوارشی: پونه کوهی ممکن است باعث سوزش سر دل و نفخ شود.
- افراد مبتلا به آلرژی: افرادی که به گیاهان خانواده نعناع حساسیت دارند، ممکن است به پونه کوهی نیز حساسیت نشان دهند.
نکات مهم در مصرف پونه کوهی
- میزان مصرف: همیشه مقدار توصیه شده را رعایت کنید و از مصرف بیش از حد خودداری کنید.
- مشورت با پزشک: قبل از مصرف پونه کوهی، به خصوص اگر دارای بیماری خاصی هستید یا داروی دیگری مصرف میکنید، با پزشک خود مشورت کنید.
- توجه به علائم: اگر پس از مصرف پونه کوهی دچار هرگونه عارضه جانبی شدید، مصرف آن را قطع کرده و به پزشک مراجعه کنید.
- کیفیت محصول: از پونه کوهی با کیفیت و ارگانیک استفاده کنید.
جمع بندی
پونه بهعنوان یک گیاه دارویی با خواص آنتیاکسیدانی شناخته میشود که میتواند در مقابل عوامل مختلفی مانند باکتریها و ویروسها مؤثر باشد. آنتیاکسیدانها موادی هستند که از اکسایش سلولها جلوگیری میکنند و در نتیجه، ممکن است به پیشگیری از برخی بیماریها کمک کنند. همچنین، تحقیقات حاکی از این است که مصرف این گیاه ممکن است به کاهش رشد سلولهای سرطانی و کاهش التهابات در بدن کمک کند. این ویژگیها اغلب در مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی مشاهده شدهاند و نیاز به تحقیقات بیشتر در انسانها دارد.
بهطورکلی، افزودن پونه به رژیم غذایی میتواند بهعنوان یک منبع سلامتی مفید با خواص چندگانه نقش داشته باشد.
سوالات متداول
پونه چیست؟
پونه (Mentha pulegium) یک گیاه دارویی از خانواده نعناعیان است که بهطور معمول در مناطق مختلف جهان رشد میکند. این گیاه برگهایی سبز رنگ و خوشبو دارد و معمولاً به عنوان یک گیاه معطر در طب سنتی برای درمان انواع بیماریها و مشکلات گوارشی، تنفسی و دردهای عضلانی استفاده میشود. پونه دارای اسانسهایی است که میتواند به تسکین برخی بیماریها کمک کند.
آیا پونه برای هضم غذا مفید است؟
بله، پونه به دلیل خاصیت ضدنفخ و ضداسید بودن، برای بهبود هضم غذا بسیار مفید است. مصرف پونه میتواند به تسکین دلدردها، سوء هاضمه، نفخ و مشکلات معده کمک کند. این گیاه همچنین در تسهیل عبور غذا از دستگاه گوارش نقش دارد و میتواند در درمان یبوست نیز مفید باشد.
آیا پونه برای درمان سرماخوردگی موثر است؟
بله، پونه میتواند به عنوان یک درمان طبیعی برای تسکین علائم سرماخوردگی مفید باشد. پونه دارای خواص ضدباکتریایی و ضدویروسی است که میتواند به مبارزه با عفونتهای گلو و تنفسی کمک کند. همچنین، دمنوش پونه میتواند به تسکین گلودرد و سرفه کمک کرده و در تسریع بهبودی سرماخوردگی مؤثر باشد.
آیا پونه برای کاهش درد های عضلانی مفید است؟
بله، پونه به دلیل خاصیت ضدالتهابی که دارد، برای کاهش دردهای عضلانی و مفصلی بسیار مفید است. همچنین روغن پونه که از برگهای این گیاه استخراج میشود، میتواند بهصورت موضعی روی نواحی دردناک مالیده شود تا اثرات تسکیندهنده آن بهتر و سریعتر نمایان شود. از پونه میتوان برای کاهش دردهای ناشی از آرتریت، اسپاسم عضلانی و دردهای بعد از ورزش استفاده کرد.
شما میتوانید در آرین طب خدمات پزشکی و پرستاری در منزل دریافت کنید.
برخی از خدمات ما شامل ویزیت پزشک متخصص در منزل، سونوگرافی در منزل، رادیولوژی در منزل، طب سوزنی در منزل، مشاوره روانشاسی و تغذیه در منزل است.
برای مشاهده همه سرویس های ما به صفحه خدمات مراجعه کنید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸
برای رزرو خدمات پزشکی یا پرستاری در منزل فرم زیر را پر کنید:
