خارش مقعدی چیست؟
خارش مقعدی به وضعیتی اطلاق می‌شود که شخص احساس خارش و تحریک در ناحیه مقعد خود می‌کند. این مشکل ممکن است به صورت موقت و یا مزمن باشد و به عوامل مختلفی مانند عفونت‌های قارچی یا باکتریایی، هموروئید، التهاب پوست ناحیه مقعد، آسیب جلدی، افزایش تحریک معده، مصرف داروها، تغییرات در رژیم غذایی، یبوست و … بستگی دارد.
علایم خارش مقعدی ممکن است شامل احساس خارش، تحریک، درد، سوزش، تورم و حتی خونریزی در ناحیه مقعد باشد. این وضعیت می‌تواند بسیار اذیت‌کننده باشد و تاثیر منفی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد.
برای درمان خارش مقعدی، باید به علت اصلی این مشکل پرداخته شود. برای‌تشخیص و درمان مناسب، مراجعه به پزشک متخصص از جمله گوارش و پوست توصیه می‌شود تا علت خارش مقعدی شناسایی شود و راهکارهای درمانی مناسب تجویز گردد.
برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸
آرین طب ارائه ارائه‌دهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل
خدمات مرتبط
علت خارش مقعدی
علل خارش مقعدی می تواند به چند دسته اصلی تقسیم شود:
بهداشت:
- عدم رعایت بهداشت: شستشوی ناکافی یا بیش از حد ناحیه مقعد، استفاده از صابون های خشن یا مواد شوینده لباس، عدم خشک کردن کامل ناحیه بعد از حمام یا دستشویی
- استفاده از دستمال توالت معطر یا مرطوب: این دستمال ها می توانند حاوی مواد شیمیایی یا عطر باشند که پوست حساس ناحیه مقعد را تحریک کنند.
تحریک کننده ها:
- لباس های زیر تنگ یا چسبان: لباس های زیر تنگ می توانند اصطکاک و احتباس گرما را افزایش دهند که هر دو می توانند باعث خارش شوند.
- پارچه های مصنوعی: پارچه های مصنوعی مانند نایلون می توانند رطوبت را به دام بیندازند و باعث تحریک پوست شوند.
- مواد شیمیایی خشن: برخی از مواد شیمیایی مانند سفید کننده ها، ضد عفونی کننده ها و شوینده ها می توانند پوست را تحریک کنند.
مشکلات پوستی:
- اگزما: اگزما یک بیماری پوستی است که باعث خشکی، قرمزی و خارش می شود.
- پسوریازیس: پسوریازیس یک بیماری خودایمنی است که باعث ایجاد لکه های قرمز ضخیم و پوسته پوسته روی پوست می شود.
- درماتیت تماسی: درماتیت تماسی نوعی واکنش آلرژیک است که زمانی رخ می دهد که پوست با ماده ای که به آن حساس است تماس پیدا کند.
شرایط پزشکی:
- هموروئید: هموروئید سیاهرگ های متورم و بزرگ شده در ناحیه مقعد و رکتوم است.
- عفونت های قارچی یا انگلی: عفونت های قارچی مانند کاندیدیازیس و عفونت های انگلی مانند کرمک می توانند باعث خارش مقعد شوند.
- دیابت: دیابت می تواند باعث خشکی پوست و افزایش خطر ابتلا به عفونت شود که هر دو می توانند منجر به خارش مقعد شوند.
- بیماری کبد یا کلیه: بیماری کبد یا کلیه می تواند باعث تجمع مواد زائد در خون شود که می تواند پوست را تحریک کند و باعث خارش شود.
داروها:
- آنتی بیوتیک ها: برخی از آنتی بیوتیک ها می توانند تعادل باکتری های روده را مختل کنند و منجر به رشد بیش از حد قارچ ها شوند که می تواند باعث خارش مقعد شود.
- مسکن ها: مسکن هایی مانند آسپرین و ایبوپروفن می توانند پوست را تحریک کنند و باعث خونریزی شوند.
- داروهای شیمی درمانی: برخی از داروهای شیمی درمانی می توانند باعث خشکی پوست و خارش شوند.
علت خارش مقعد در بزرگسالان با کودکان متفاوت است؟
در حالی که خارش مقعد می تواند در هر سنی رخ دهد، علل آن در بزرگسالان و کودکان می تواند تا حدودی متفاوت باشد.
دلایل شایع خارش مقعد در بزرگسالان عبارتند از:
- مشکلات پوستی: اگزما، پسوریازیس، درماتیت تماسی
- شرایط پزشکی: هموروئید، شقاق مقعد، فیستول مقعد، عفونت های قارچی یا انگلی، بیماری های التهابی روده، سرطان مقعد
- داروها: آنتی بیوتیک ها، مسکن ها، داروهای شیمی درمانی
- بهداشت: عدم رعایت بهداشت، استفاده از صابون های خشن یا مواد شوینده لباس، استفاده از دستمال توالت معطر یا مرطوب
- سبک زندگی: پوشیدن لباس زیر تنگ یا چسبان، فعالیت های ورزشی
دلایل شایع خارش مقعد در کودکان عبارتند از:
- کرمک: کرمک انگل های کوچکی هستند که در روده زندگی می کنند و در شب برای تخم گذاری به ناحیه مقعد می روند. این می تواند باعث خارش شدید، به خصوص در شب شود.
- عفونت های قارچی: عفونت های قارچی مانند کاندیدیازیس می تواند باعث قرمزی، خارش و تحریک ناحیه مقعد شود.
- بهداشت: عدم رعایت بهداشت، استفاده از صابون های خشن یا مواد شوینده لباس
- تحریک کننده ها: لباس زیر تنگ یا چسبان، پوشک های مرطوب، دستمال توالت معطر
- شرایط پزشکی: یبوست، اسهال، آلرژی غذایی
علائم خارش مقعدی
علایم خارش مقعدی می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. شایع ترین علامت، احساس خارش یا سوزش در ناحیه مقعد است.
سایر علائم شایع خارش مقعدی عبارتند از:
- خشکی پوست
- قرمزی
- تورم
- تحریک
- زخم
- ترشح
- درد
- خونریزی
خارش مقعدی می تواند در هر زمانی از روز رخ دهد، اما اغلب در شب بدتر می شود. این به این دلیل است که گرمای بدن و تعریق می تواند خارش را تشدید کند.
اگر هر یک از این علائم را تجربه می کنید، مهم است که برای تشخیص و درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما می تواند با معاینه فیزیکی و سابقه پزشکی شما، علت خارش شما را تعیین کند. درمان به علت زمینه ای خارش شما بستگی دارد.
بررسی مشکلات گوارشی و ارتباط آن‌ها با خارش مقعد
در حالی که خارش مقعد می تواند علل مختلفی داشته باشد، برخی از مشکلات گوارشی می توانند در این مشکل نقش داشته باشند. در اینجا چند مورد از شایع ترین مشکلات گوارشی که می توانند با خارش مقعد مرتبط باشند، آورده شده است:
بیماری التهابی روده (IBD):
IBD یک اصطلاح کلی برای دو بیماری گوارشی است: بیماری کرون و کولیت اولسراتیو. این بیماری ها باعث التهاب و تحریک دستگاه گوارش می شوند که می تواند منجر به علائمی مانند اسهال، درد شکم و خونریزی رکتال شود. در برخی از افراد مبتلا به IBD، التهاب می تواند به ناحیه مقعد نیز سرایت کند و باعث خارش، درد و ناراحتی شود.
اسهال:
اسهال به معنای دفع مدفوع شل و آبکی به دفعات بیشتر از حد معمول است. این می تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله عفونت ویروسی، مسمومیت غذایی و عدم تحمل غذا باشد. اسهال می تواند باعث تحریک پوست اطراف مقعد شود و منجر به خارش و ناراحتی شود.
یبوست:
یبوست به معنای دفع مدفوع سفت و به سختی و با دفعات کمتر از حد معمول است. این می تواند ناشی از کمبود فیبر، نوشیدن مایعات کم و برخی داروها باشد. یبوست می تواند باعث عبور مدفوع سفت و خشک از مقعد شود که می تواند پوست ناحیه را تحریک کند و منجر به خارش شود.
بواسیر:
هموروئید رگ های متورم و بزرگ شده در ناحیه مقعد و رکتوم است. آن‌ها می توانند در داخل یا خارج از مقعد ایجاد شوند. هموروئید می تواند باعث علائمی مانند درد، خونریزی و خارش شود.
شقاق مقعد:
شقاق مقعد پارگی های کوچکی در پوست اطراف مقعد است. آن‌ها می توانند ناشی از عبور مدفوع سفت، زایمان یا افزایش وزن ناگهانی باشند. شقاق مقعد می تواند باعث درد، خونریزی و خارش شود.
اگر خارش مقعد دارید و فکر می کنید ممکن است به دلیل مشکل گوارشی باشد، مهم است که برای تشخیص و درمان مناسب به پزشک متخصص داخلی در منزل مراجعه کنید. درمان بسته به علت خارش شما متفاوت خواهد بود. در برخی موارد، درمان مشکل گوارشی زمینه ای ممکن است برای تسکین خارش کافی باشد. در موارد دیگر، ممکن است داروها یا درمان های موضعی برای تسکین علائم شما لازم باشد.
نحوه تشخیص علت اصلی خارش و سوزش مقعد
تشخیص علت اصلی خارش و سوزش مقعد به معاینه دقیق توسط پزشک و بررسی سابقه پزشکی شما نیاز دارد. در اینجا چند روش برای تشخیص علت این مشکل آورده شده است:
معاینه فیزیکی:
- پزشک ناحیه مقعد و اطراف آن را به دقت معاینه می کند تا علائم التهاب، عفونت یا سایر ناهنجاری ها را بررسی کند.
- معاینه دیجیتال رکتوم ممکن است برای بررسی داخلی مقعد و کانال آنال انجام شود.
آزمایشات:
- آزمایش مدفوع: این آزمایش برای بررسی وجود انگل، باکتری یا سایر عوامل عفونی در مدفوع شما انجام می شود.
- آزمایش خون: آزمایش خون می تواند به بررسی کم خونی، بیماری التهابی روده یا سایر شرایطی که ممکن است باعث خارش و سوزش مقعد شوند کمک کند.
- آزمایشات تصویربرداری: در برخی موارد، ممکن است از سونوگرافی، سی تی اسکن یا MRI برای بررسی دقیق تر ناحیه مقعد و لگن استفاده شود.
روش‌های درمان خارش مقعدی
روش‌های درمان پزشکی مختلفی برای خارش مقعدی وجود دارد که به علت زمینه‌ای آن بستگی دارد. در اینجا به برخی از روش‌های رایج اشاره می‌کنم:
داروها:
کرم‌ها و پمادها: پزشک شما ممکن است کرم‌ها یا پمادهای مختلفی مانند موارد زیر را تجویز کند:
- کورتیکواستروئیدها: برای کاهش التهاب و خارش
- ضد قارچ ها: برای درمان عفونت های قارچی مانند کاندیدیازیس
- آنتی بیوتیک ها: برای درمان عفونت های باکتریایی
داروهای خوراکی: در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای خوراکی مانند موارد زیر را تجویز کند:
- آنتی هیستامین ها: برای کاهش خارش
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): برای کاهش التهاب و درد
لیزر درمانی:
- لیزر درمانی می تواند برای درمان هموروئید و سایر شرایطی که می توانند باعث خارش مقعد شوند استفاده شود. این روش شامل استفاده از لیزر برای کوچک کردن یا از بین بردن بافت ملتهب یا متورم است.
جراحی:
- در موارد شدید، ممکن است برای درمان برخی از شرایط مانند فیستول یا تومورهای مقعد نیاز به جراحی باشد.
درمان خارش مقعدی در منزل
اگر دچار خارش مقعد هستید، اقدامات مختلفی وجود دارد که می توانید برای تسکین علائم خود در درمان خانگی خارش مقعدی انجام دهید.
در اینجا چند نکته وجود دارد:
حمام سیتز:
- وان حمام را با چند اینچ آب گرم پر کنید.
- 10 تا 15 دقیقه در وان بنشینید.
- می توانید چند قطره عصاره بابونه یا حمام سیتز به آب اضافه کنید.
- این کار را می توانید چند بار در روز، به خصوص بعد از اجابت مزاج، انجام دهید.
کمپرس سرد:
- یک بسته یخ یا کمپرس سرد را در یک حوله بپیچید.
- به مدت 10 تا 15 دقیقه چند بار در روز آن را روی ناحیه مقعد قرار دهید.
از خاراندن خودداری کنید:
- خاراندن ممکن است در کوتاه مدت احساس خوبی داشته باشد، اما در واقع می تواند خارش را بدتر کند و منجر به التهاب و آسیب بیشتر شود.
ناحیه مقعد را خشک نگه دارید:
- بعد از حمام یا دستشویی، ناحیه مقعد را با دقت با یک پارچه نرم و تمیز خشک کنید.
- از دستمال مرطوب یا دستمال توالت معطر استفاده نکنید، زیرا می توانند پوست را تحریک کنند.
از لباس زیر نخی گشاد استفاده کنید:
- لباس زیر نخی به گردش هوا کمک می کند و از تعریق بیش از حد جلوگیری می کند.
- از پوشیدن لباس زیر تنگ یا چسبان که از جنس الیاف مصنوعی هستند خودداری کنید.
از محرک ها اجتناب کنید:
- از صابون های خشن، مواد شوینده لباس و دستمال توالت های معطر خودداری کنید.
- از مصرف غذاهای تند، کافئین و الکل که می توانند باعث تحریک مقعد شوند خودداری کنید.
رژیم غذایی خود را تغییر دهید:
- غذاهای پر فیبر مانند میوه ها، سبزیجات و غلات کامل را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
- از نوشیدن مایعات زیاد برای جلوگیری از یبوست خودداری کنید.
داروهای بدون نسخه مصرف کنید:
- می توانید از داروهای ضد خارش بدون نسخه مانند کرم هیدروکورتیزون برای تسکین خارش استفاده کنید.
پیشگیری از خارش مقعدی
پیشگیری از خارش مقعدی به حفظ بهداشت ناحیه مقعد و اجتناب از محرک ها بستگی دارد.
در اینجا چند نکته برای کمک به پیشگیری از خارش مقعدی آورده شده است:
حفظ بهداشت ناحیه مقعد:
- بعد از دفع مدفوع، ناحیه مقعد را با آب ولرم و صابون ملایم بشویید.
- از دستمال توالت بدون عطر و رنگ استفاده کنید.
- ناحیه مقعد را به آرامی با یک پارچه نرم و تمیز خشک کنید.
- از حمام سیتز به طور مرتب، به خصوص بعد از حمام یا دستشویی استفاده کنید.
- لباس زیر خود را هر روز عوض کنید.
اجتناب از محرک ها:
- از صابون های خشن، مواد شوینده لباس و دستمال توالت های معطر خودداری کنید.
- از لباس های زیر تنگ یا چسبان که از جنس الیاف مصنوعی هستند خودداری کنید.
- از خاراندن ناحیه مقعد خودداری کنید، زیرا این کار می تواند باعث التهاب و بدتر شدن خارش شود.
- از مصرف غذاهای تند، کافئین و الکل که می توانند باعث تحریک مقعد شوند خودداری کنید.
- اگر به عفونت های قارچی یا انگلی مبتلا هستید، آن‌ها را درمان کنید.
- اگر به بیماری های زمینه ای مانند هموروئید، اگزما یا پسوریازیس مبتلا هستید، آن‌ها را به طور موثر مدیریت کنید.
در صورت مشاهده هر گونه علایم خارش مقعدی، برای تشخیص و درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید.
نقش رژیم غذایی در کاهش خارش مقعد
برخی از غذاها و نوشیدنی ها می توانند به کاهش علائم و جلوگیری از عود مجدد خارش مقعدی کمک کنند.
غذاهایی برای خوردن:
- غذاهای پر فیبر: فیبر به حجیم شدن مدفوع و عبور راحت تر آن از روده ها کمک می کند. این می تواند به جلوگیری از یبوست که می تواند پوست اطراف مقعد را تحریک کند، کمک کند. منابع خوب فیبر عبارتند از: میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات.
- غذاهای پروبیوتیک: پروبیوتیک ها باکتری های زنده ای هستند که می توانند به سلامت روده شما کمک کنند. برخی از مطالعات نشان داده اند که پروبیوتیک ها ممکن است در کاهش علائم خارش مقعد ناشی از برخی شرایط مانند هموروئید موثر باشند. منابع خوب پروبیوتیک عبارتند از: ماست، کلم ترش، کیمچی و برخی از مکمل ها.
- غذاهای ضد التهابی: التهاب می تواند باعث خارش و تحریک پوست شود. خوردن غذاهای ضد التهابی می تواند به کاهش التهاب در بدن شما و به نوبه خود کاهش خارش مقعد کمک کند. منابع خوب غذاهای ضد التهابی عبارتند از: میوه ها و سبزیجات با رنگ روشن، ماهی های چرب، آجیل و دانه ها.
نوشیدنی هایی برای نوشیدن:
- آب: نوشیدن آب کافی به هیدراته نگه داشتن بدن و نرم شدن مدفوع کمک می کند. این می تواند به جلوگیری از یبوست و تحریک پوست اطراف مقعد کمک کند.
- چای بابونه: چای بابونه به دلیل خواص ضد التهابی و آرامش بخش خود شناخته شده است. برخی از افراد معتقدند که حمام کردن با چای بابونه یا نوشیدن آن می تواند به تسکین خارش مقعد کمک کند.
- آلوئه ورا: آلوئه ورا گیاهی است که اغلب برای تسکین پوست تحریک شده استفاده می شود. می توانید ژل آلوئه ورا را به طور مستقیم روی ناحیه مقعد بمالید یا آب آلوئه ورا بنوشید.
با دیدن خارش مقعد چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در حالی که خارش مقعد می تواند یک بیماری آزاردهنده باشد، معمولاً جای نگرانی نیست. با این حال، در برخی موارد، می تواند نشانه ای از یک بیماری جدی تر باشد.
در اینجا چند مورد وجود دارد که باید در صورت مشاهده خارش مقعد به پزشک مراجعه کنید:
- خارش شدید یا مداوم: اگر خارش شدید باشد یا بیش از چند هفته طول بکشد، باید به پزشک متخصص در منزل مراجعه کنید.
- خارش همراه با علائم دیگر: اگر خارش با علائم دیگری مانند درد، خونریزی، ترشح یا تورم همراه باشد، باید به پزشک مراجعه کنید.
- اگر باردار هستید: اگر باردار هستید و دچار خارش مقعد هستید، مهم است که برای رد هر گونه عارضه احتمالی به پزشک مراجعه کنید.
- اگر سیستم ایمنی ضعیف شده دارید: اگر سیستم ایمنی ضعیف شده دارید، بیشتر در معرض ابتلا به عفونت هستید که می تواند باعث خارش مقعد شود. اگر دچار خارش مقعد هستید و سیستم ایمنی ضعیف شده دارید، باید به پزشک مراجعه کنید.
- اگر کودک شما دچار خارش مقعد است: اگر کودک شما دچار خارش مقعد است، به خصوص اگر با علائم دیگری مانند کرمک همراه باشد، باید به پزشک مراجعه کنید.
به طور کلی، اگر در مورد خارش مقعد خود نگران هستید، بهتر است برای معاینه احتیاطی به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما می تواند علت خارش شما را تعیین کند و درمان مناسب را توصیه کند.
برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸
آرین طب ارائه ارائه‌دهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل
آیا خارش مقعد می تواند خطرناک باشد؟
عوارض خارش مقعد
در حالی که خارش مقعد می تواند یک بیماری آزاردهنده باشد، معمولاً عوارض جدی به دنبال ندارد. با این حال، در برخی موارد، می تواند منجر به عوارضی مانند:
- تحریک و التهاب پوست: خاراندن مداوم می تواند منجر به قرمزی، تورم و ضخیم شدن پوست ناحیه مقعد شود.
- عفونت: پوست شکافته یا تحریک شده می تواند بیشتر در معرض عفونت باکتریایی یا قارچی باشد.
- شقاق مقعد: شقاق ها، پارگی های کوچکی در پوست اطراف مقعد هستند که می توانند دردناک باشند و خونریزی کنند.
- فیستول مقعد: فیستول ها، تونل هایی هستند که بین داخل مقعد و پوست اطراف آن ایجاد می شوند.
- بیماری التهابی روده: در برخی موارد، خارش مقعد می تواند یک علامت اولیه از بیماری التهابی روده مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو باشد.
در صورت مشاهده هر یک از این عوارض، مهم است که به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما می تواند علت عوارض شما را تعیین کند و درمان مناسب را تجویز کند.
علاوه بر عوارض پزشکی، خارش مقعد می تواند بر کیفیت زندگی شما نیز تأثیر بگذارد. می تواند خوابیدن، تمرکز و انجام فعالیت های روزمره را دشوار کند. همچنین می تواند باعث خجالت و اضطراب شود.
در آخر…
سوالات متداول
چه عواملی باعث خارش مقعد می‌شود؟
خارش مقعد می‌تواند به دلایل مختلفی مانند بهداشت ضعیف، عفونت‌های قارچی، هموروئید، مشکلات پوستی مانند اگزما و پسوریازیس، عفونت‌های انگلی مانند کرمک، یبوست، اسهال یا استفاده از مواد شوینده خشن ایجاد شود.
آیا خارش مقعد همیشه نشانه بیماری جدی است؟
خیر، اغلب اوقات خارش مقعد به دلایل ساده‌تری مانند مشکلات بهداشتی یا عفونت‌های جزئی رخ می‌دهد. با این حال، در مواردی نادر، خارش مقعد می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های جدی‌تر مانند هموروئید، بیماری‌های التهابی روده یا حتی سرطان مقعد باشد.
چگونه می‌توان خارش مقعد را درمان کرد؟
درمان خارش مقعد بستگی به علت آن دارد. در مواردی که علت بهداشت ضعیف است، بهتر است به بهداشت فردی توجه بیشتری داشته باشید. استفاده از صابون‌های ملایم و خشک کردن کامل ناحیه مقعد پس از شستشو می‌تواند کمک‌کننده باشد. اگر عفونت قارچی یا انگلی باشد، درمان دارویی از جمله کرم‌های ضد قارچ یا داروهای ضد انگلی ممکن است ضروری باشد. در صورتی که هموروئید عامل خارش باشد، درمان‌هایی مانند داروهای ضد التهاب و کرم‌های موضعی می‌توانند موثر باشند.
شما می‌توانید در آرین طب خدمات پزشکی و پرستاری در منزل دریافت کنید.
برخی از خدمات ما شامل ویزیت پزشک متخصص در منزل، سونوگرافی در منزل، رادیولوژی در منزل، طب سوزنی در منزل، مشاوره روانشاسی و تغذیه در منزل است.
برای مشاهده همه سرویس های ما به صفحه خدمات مراجعه کنید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸
برای رزرو خدمات پزشکی یا پرستاری در منزل فرم زیر را پر کنید:
