بهترین مکمل برای تقویت مو و ناخن

مو و ناخن‌ها نقش مهمی در زیبایی ظاهری و اعتمادبه‌نفس افراد ایفا می‌کنند، اما فراتر از ظاهر، وضعیت آن‌ها بازتابی از سلامت داخلی بدن است. وقتی موها شکننده، کم‌پشت یا دچار ریزش می‌شوند یا ناخن‌ها ترک می‌خورند و به‌راحتی می‌شکنند، معمولاً نشانه‌ای از اختلال در تغذیه یا کمبود برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی وجود دارد. در چنین شرایطی، علاوه بر رژیم غذایی سالم و مراقبت‌های ظاهری، استفاده از مکمل‌های تقویتی می‌تواند نقش مؤثری در بازیابی سلامت مو و ناخن‌ها داشته باشد. مکمل‌هایی مانند بیوتین، زینک، آهن، کلاژن، ویتامین D و ویتامین‌های گروه B جزو ترکیباتی هستند که از نظر پزشکی برای این هدف مؤثر شناخته شده‌اند.

بهترین مکمل برای تقویت مو و ناخن چیست؟

برای تقویت مو و ناخن، مکمل‌های مختلفی وجود دارند که می‌توانند به بهبود سلامت و رشد آن‌ها کمک کنند. یکی از مهم‌ترین این مکمل‌ها بیوتین است که به تولید کراتین کمک می‌کند و باعث افزایش ضخامت و استحکام مو و ناخن‌ها می‌شود. زینک هم برای سلامت پوست، مو و ناخن ضروری است و کمبود آن می‌تواند به ریزش مو و شکنندگی ناخن‌ها منجر شود. ویتامین D نیز به تقویت فولیکول‌های مو کمک کرده و باعث کاهش ریزش مو می‌شود. اسیدهای چرب امگا-۳ نیز به حفظ سلامت پوست و مو کمک می‌کنند و از خشکی مو و شکنندگی ناخن‌ها جلوگیری می‌کنند.

کلاژن پروتئینی است که به تقویت ساختار پوست، مو و ناخن کمک می‌کند و مصرف آن می‌تواند به نرمی و تقویت مو و ناخن‌ها کمک کند. ویتامین C هم به تولید کلاژن کمک کرده و از آسیب به مو و ناخن جلوگیری می‌کند، همچنین به جذب بهتر آهن کمک می‌کند که برای سلامت مو ضروری است. آهن هم یکی از مواد معدنی است که کمبود آن می‌تواند باعث ریزش مو شود و مصرف آن به تقویت موهای ضعیف کمک می‌کند. پیش از استفاده از هر مکملی، بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید تا بهترین انتخاب برای شرایط شما صورت گیرد.

برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.

رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۹

آرین طب ارائه ارائه‌دهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل

خدمات مرتبط

بهترین مکمل های تقویتی برای داشتن مو های پرپشت و ناخن های محکم

برای داشتن موهای پرپشت و ناخن‌های محکم، چند مکمل تقویتی مفید وجود دارند که می‌توانند به بهبود سلامت مو و ناخن کمک کنند. این مکمل‌ها معمولاً حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری برای تقویت رشد مو و ناخن‌ها هستند:

• بیوتین (ویتامین H): این ویتامین برای رشد و تقویت موها و ناخن‌ها ضروری است. بیوتین به طور خاص برای پیشگیری از ریزش مو و افزایش ضخامت مو مؤثر است.
• ویتامین D: کمبود ویتامین D می‌تواند به ریزش مو منجر شود. این ویتامین به رشد و ترمیم فولیکول‌های مو کمک می‌کند.
• زینک (روی): زینک برای تقویت موها و ناخن‌ها اهمیت زیادی دارد. این ماده معدنی در فرآیند رشد مو و جلوگیری از ریزش مو نقش دارد.
• ویتامین C: این ویتامین برای تولید کلاژن که به استحکام مو و ناخن‌ها کمک می‌کند، ضروری است. همچنین، ویتامین C به جذب آهن کمک کرده که برای سلامت مو ضروری است.
• آهن: کمبود آهن می‌تواند به ریزش مو و ضعف ناخن‌ها منجر شود. مصرف مکمل آهن می‌تواند به بهبود سلامت مو و ناخن‌ها کمک کند.
• اُمگا-3: اسیدهای چرب اُمگا-3 به تقویت موها و افزایش درخشندگی آن‌ها کمک می‌کنند. این مکمل به سلامت پوست سر نیز کمک می‌کند.
• کلاژن: کلاژن برای تقویت ساختار مو و ناخن‌ها مؤثر است. مصرف کلاژن می‌تواند به استحکام ناخن‌ها و رشد سالم موها کمک کند.
• پانتوتنیک اسید (ویتامین B5): این ویتامین به حفظ رطوبت در موها و جلوگیری از خشکی و ریزش آن‌ها کمک می‌کند.
• سایر ویتامین‌های گروه B: علاوه بر بیوتین، سایر ویتامین‌های گروه B مانند B12 و B6 نیز در سلامت مو و ناخن‌ها مؤثر هستند.

مصرف این مکمل‌ها به همراه یک رژیم غذایی متنوع و سالم می‌تواند تأثیر زیادی بر بهبود وضعیت مو و ناخن‌ها داشته باشد. همچنین، پیش از شروع مصرف هر نوع مکمل، مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه توصیه می‌شود.

مزایای تقویت مو و ناخن

تقویت مو و ناخن دارای مزایای زیادی است که نه تنها به بهبود ظاهر و زیبایی کمک می‌کند، بلکه تأثیرات مثبتی بر سلامت عمومی بدن دارد. در ادامه برخی از مهم‌ترین مزایای تقویت مو و ناخن آورده شده است:

• افزایش اعتماد به نفس: داشتن موهای پرپشت و ناخن‌های محکم و سالم می‌تواند تأثیر زیادی بر اعتماد به نفس فرد بگذارد. بسیاری از افراد زمانی که موها و ناخن‌هایشان به خوبی رشد می‌کند، احساس رضایت بیشتری از ظاهر خود دارند.
• جلوگیری از ریزش مو: تقویت مو می‌تواند از ریزش آن جلوگیری کرده و به رشد سالم‌تر آن کمک کند. مصرف مکمل‌ها و تغذیه مناسب می‌تواند فولیکول‌های مو را تقویت کرده و از مشکلاتی مانند ریزش موی شدید جلوگیری کند.
• افزایش استحکام ناخن‌ها: ناخن‌های ضعیف و شکننده می‌توانند باعث ناراحتی و مشکلات ظاهری شوند. تقویت ناخن‌ها به وسیله مواد مغذی مناسب می‌تواند از شکستن و لایه‌لایه شدن ناخن‌ها جلوگیری کرده و آن‌ها را محکم‌تر و سالم‌تر کند.
• بهبود ظاهر و درخشندگی: موهای سالم و ناخن‌های محکم باعث می‌شوند که ظاهر فرد جوان‌تر و شاداب‌تر به نظر برسد. موهایی که براق و پرپشت هستند و ناخن‌هایی که محکم و صاف به نظر می‌رسند، جلوه‌ای سالم‌تر و جذاب‌تر دارند.

مزایای دیگر

• حفظ سلامت پوست سر: تقویت مو نه تنها به ظاهر آن کمک می‌کند، بلکه به سلامت پوست سر نیز اهمیت می‌دهد. موهای سالم نشان‌دهنده یک پوست سر سالم است که به بهبود گردش خون در ناحیه سر و تأمین مواد مغذی برای رشد مو کمک می‌کند.
• پیشگیری از مشکلات پوستی در ناحیه ناخن: تقویت ناخن‌ها باعث کاهش مشکلات پوستی مانند عفونت‌ها، زخم‌ها و ترک خوردگی در اطراف ناخن‌ها می‌شود. ناخن‌های سالم می‌توانند از بروز مشکلات پوستی در این ناحیه جلوگیری کنند.
• پیشگیری از پیری زودرس: موهای سالم و ناخن‌های محکم می‌توانند علائم پیری زودرس را به تأخیر بیندازند. موهای پرپشت و براق، از جمله نشانه‌های جوانی و شادابی هستند.
• افزایش سرعت رشد مو: تقویت و تغذیه مناسب می‌تواند باعث تسریع رشد موها شود. با داشتن مواد مغذی مناسب، موها سریع‌تر رشد کرده و ظاهر سالم‌تری پیدا می‌کنند.
• پیشگیری از مشکلات شایع مو و ناخن: تقویت مو و ناخن می‌تواند از بروز مشکلاتی مانند خشکی مو، شوره، شکنندگی ناخن‌ها و التهاب پوست سر جلوگیری کند.

چه کسانی به تقویت مو و ناخن نیاز دارند؟

تقویت مو و ناخن برای افراد مختلفی که با مشکلات مختلف روبه‌رو هستند، مفید است. این افراد شامل:

افرادی که دچار ریزش مو هستند

ریزش مو می‌تواند به دلایل مختلف مانند استرس، تغییرات هورمونی یا مصرف داروها رخ دهد. این افراد می‌توانند از مکمل‌های تقویتی برای جلوگیری از ریزش بیشتر و تقویت ریشه‌های مو بهره‌مند شوند.

افرادی که مو های خشک و آسیب‌دیده دارند

استفاده مداوم از رنگ‌ها یا دکلره‌ها یا قرار گرفتن در معرض آفتاب و هوای خشک می‌تواند به مو آسیب بزند. افرادی که موهای خشک، آسیب‌دیده یا وز دارند، به تقویت مو نیاز دارند تا موهایشان نرم‌تر، سالم‌تر و درخشان‌تر شوند.

افرادی که ناخن های شکننده و ضعیف دارند

ناخن‌های شکننده و لایه‌لایه شده می‌توانند به دلیل کمبود مواد مغذی، خشکی هوا یا عادت‌های نادرست مانند جویدن ناخن به وجود آیند. این افراد نیاز به تقویت ناخن‌ها برای جلوگیری از شکستن و حفظ استحکام آن‌ها دارند.

افرادی که دچار کمبود ویتامین ها و مواد معدنی هستند

کمبود مواد مغذی مانند بیوتین، زینک، آهن و ویتامین‌های گروه B می‌تواند بر روی سلامت مو و ناخن‌ها تأثیر بگذارد. افرادی که به دلیل تغذیه نامناسب یا بیماری‌ها دچار کمبود این مواد هستند، به تقویت مو و ناخن نیاز دارند.

خانم‌های باردار و شیرده

در دوران بارداری و شیردهی، تغییرات هورمونی می‌تواند باعث ریزش مو و ضعیف شدن ناخن‌ها شود. مصرف مکمل‌های تقویتی می‌تواند به کاهش این مشکلات و تقویت مو و ناخن‌ها کمک کند.

افرادی که به دلیل استرس و اضطراب ریزش مو دارند

استرس می‌تواند باعث ریزش مو شود و در طولانی‌مدت موها را ضعیف‌تر کند. افراد تحت استرس نیاز به تقویت مو دارند تا از آسیب‌های ناشی از استرس جلوگیری کنند.

افرادی که به پیری نزدیک می‌شوند

با افزایش سن، تولید کلاژن و دیگر پروتئین‌ها در بدن کاهش می‌یابد که می‌تواند باعث نازک شدن موها و شکنندگی ناخن‌ها شود. تقویت مو و ناخن در این مرحله از زندگی می‌تواند به حفظ سلامت و زیبایی آن‌ها کمک کند.

در نهایت، تقویت مو و ناخن برای هر فردی که با مشکلات خاصی در این زمینه روبه‌رو است یا برای پیشگیری از مشکلات احتمالی نیاز به تقویت دارد، می‌تواند مؤثر باشد. با استفاده از مکمل‌های مناسب و تغذیه سالم، می‌توان به بهبود و تقویت مو و ناخن‌ها کمک کرد.

بهترین خوراکی برای جلوگیری از ریزش مو

برای جلوگیری از ریزش مو، مصرف برخی خوراکی‌ها که غنی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و پروتئین‌ها هستند، می‌تواند به تقویت مو و سلامت آن کمک کند. در اینجا چندین خوراکی مفید برای جلوگیری از ریزش مو معرفی شده است:

ماهی چرب (مانند سالمون و ماهی تن)

ماهی‌های چرب منابع غنی از اسیدهای چرب اُمگا-3 هستند که به سلامت پوست سر و رشد مو کمک می‌کنند. این اسیدهای چرب همچنین خاصیت ضدالتهابی دارند و می‌توانند ریزش مو را کاهش دهند.

تخم مرغ

تخم مرغ منبع عالی از پروتئین، بیوتین (ویتامین B7) و سایر ویتامین‌های گروه B است که برای رشد مو و تقویت فولیکول‌های مو ضروری هستند. پروتئین موجود در تخم مرغ نیز به ساخت کراتین مو کمک می‌کند.

سبزیجات برگ سبز (مانند اسفناج و کلم)

سبزیجات برگ سبز غنی از آهن، ویتامین C و فولات هستند. آهن به اکسیژن‌رسانی به فولیکول‌های مو کمک می‌کند و ویتامین C به جذب آهن از منابع گیاهی کمک می‌کند.

آووکادو

آووکادو سرشار از ویتامین E است که خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد و به بهبود گردش خون در پوست سر کمک می‌کند. این میوه همچنین حاوی چربی‌های سالم است که به رطوبت‌رسانی مو و جلوگیری از خشکی و شکنندگی آن کمک می‌کند.

آجیل و دانه ها (مانند بادام، گردو و دانه چیا)

آجیل‌ها و دانه‌ها حاوی اسیدهای چرب اُمگا-3، ویتامین E، بیوتین و روی هستند. این مواد مغذی به تقویت مو و جلوگیری از ریزش آن کمک می‌کنند.

گلابی و مرکبات

میوه‌های مانند پرتقال، لیمو و گلابی سرشار از ویتامین C هستند که برای تولید کلاژن ضروری است و به تقویت فولیکول‌های مو کمک می‌کند. همچنین ویتامین C به جذب آهن از منابع گیاهی کمک می‌کند که برای جلوگیری از ریزش مو مهم است.

غلات کامل (مانند جو دوسر و برنج قهوه‌ای)

غلات کامل حاوی فولات، ویتامین B6 و آهن هستند که به تقویت رشد مو و جلوگیری از ریزش آن کمک می‌کنند.

گوشت قرمز و مرغ

منابع عالی از پروتئین، آهن و زینک هستند. این مواد مغذی به تقویت فولیکول‌های مو کمک می‌کنند و از ریزش مو جلوگیری می‌کنند.

لبنیات کم‌چرب (مانند ماست و شیر)

لبنیات حاوی کلسیم، ویتامین D و پروتئین هستند که برای تقویت مو ضروری هستند. مصرف لبنیات به حفظ سلامت پوست سر و رشد مو کمک می‌کند.

لوبیا و عدس

حبوبات منبع خوبی از پروتئین، آهن و بیوتین هستند. این مواد به تقویت رشد مو کمک کرده و از ریزش آن جلوگیری می‌کنند.

برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.

رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۹

آرین طب ارائه ارائه‌دهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل

بیوتین، زینک و فراتر از آن: ترکیب طلایی مکمل ها برای مو و ناخن

بیوتین، زینک و ترکیب آن‌ها با دیگر مکمل‌ها می‌تواند به عنوان یک “ترکیب طلایی” برای تقویت ناخن‌ و موها عمل کند. این ترکیب از ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلف با هم، اثرات مثبت زیادی در تسریع رشد مو، تقویت ناخن‌ها و جلوگیری از ریزش مو دارند. در اینجا توضیحاتی درباره این ترکیب و مکمل‌های اضافی که می‌توانند به تقویت مو و ناخن‌ها کمک کنند آورده شده است:

ویتامین D

ویتامین D به تقویت سیستم ایمنی و رشد مو کمک می‌کند. کمبود این ویتامین می‌تواند باعث ریزش مو شود. مصرف ویتامین D به تحریک فولیکول‌های مو کمک کرده و به جلوگیری از ریزش مو و تقویت ناخن‌ها کمک می‌کند.

اسید فولیک (ویتامین B9)

اسید فولیک به رشد سلول‌های جدید کمک می‌کند و به بهبود سلامت ناخن‌ها و موها کمک می‌کند. این ویتامین به تقویت ساختار ناخن‌ها و تقویت فولیکول‌های مو کمک می‌کند، به طوری که رشد سریع‌تر و موهایی سالم‌تر را می‌توان انتظار داشت.

اُمگا 3

اسیدهای چرب اُمگا 3 به رطوبت‌رسانی پوست سر کمک کرده و از خشکی و شکنندگی موها جلوگیری می‌کنند. این اسیدهای چرب به جلوگیری از ریزش مو و بهبود ساختار ناخن‌ها کمک می‌کنند و برای داشتن موهایی براق و ناخن‌هایی سالم بسیار مؤثر هستند.

ویتامین E

ویتامین E با خاصیت آنتی‌اکسیدانی خود به بهبود گردش خون در پوست سر و تقویت فولیکول‌های مو کمک می‌کند. این ویتامین همچنین به حفظ رطوبت ناخن‌ها کمک کرده و از خشکی و شکنندگی آن‌ها جلوگیری می‌کند.

بیوتین (ویتامین B7)

بیوتین یکی از مهم‌ترین ویتامین‌ها برای رشد مو و ناخن است. این ویتامین به بهبود ساخت کراتین، پروتئین اصلی در ساختار مو و ناخن‌ها، کمک می‌کند. همچنین بیوتین به افزایش رشد مو، ضخامت آن‌ها و جلوگیری از شکنندگی ناخن‌ها کمک می‌کند. بسیاری از افراد با مصرف بیوتین شاهد بهبود قابل توجهی در رشد مو و استحکام ناخن‌ها بوده‌اند.

زینک (روی)

زینک یکی از مهم‌ترین مواد معدنی است که نقش کلیدی در سلامت مو و ناخن‌ها ایفا می‌کند. این ماده معدنی به فرآیندهای ترمیم سلولی کمک کرده و از ریزش مو جلوگیری می‌کند. زینک همچنین به بهبود ساختار ناخن‌ها و تقویت فولیکول‌های مو کمک می‌کند. کمبود زینک می‌تواند منجر به ریزش مو، خشکی پوست سر و شکنندگی ناخن‌ها شود.

کلاژن

کلاژن یک پروتئین ضروری برای تقویت پوست، مو و ناخن‌ها است. این پروتئین به بهبود ساختار مو و افزایش الاستیسیته ناخن‌ها کمک می‌کند. مصرف کلاژن می‌تواند به کاهش شکنندگی ناخن‌ها، تقویت فولیکول‌های مو و جلوگیری از آسیب‌دیدگی آن‌ها کمک کند.

آهن

آهن یکی از مواد معدنی حیاتی است که نقش مهمی در رشد مو و سلامت ناخن‌ها دارد. این ماده معدنی به تأمین اکسیژن برای فولیکول‌های مو کمک می‌کند. کمبود آهن می‌تواند منجر به ریزش مو و خشکی ناخن‌ها شود. مصرف آهن می‌تواند به بهبود رشد مو و جلوگیری از شکنندگی ناخن‌ها کمک کند.

پانتوتنیک اسید (ویتامین B5)

پانتوتنیک اسید برای تقویت فولیکول‌های مو و تقویت ساختار ناخن‌ها مفید است. این ویتامین به جلوگیری از ریزش مو و شکنندگی ناخن‌ها کمک می‌کند و به بهبود کیفیت کلی مو و ناخن‌ها می‌انجامد.

آنتی‌اکسیدان ها (مانند ویتامین C و سلنیوم)

آنتی‌اکسیدان‌ها به محافظت از مو و ناخن‌ها در برابر آسیب‌های محیطی کمک می‌کنند. ویتامین C به تولید کلاژن و جذب آهن کمک کرده و سلنیوم به حفظ سلامت پوست و مو و جلوگیری از ریزش آن‌ها کمک می‌کند.

بررسی تخصصی مکمل های تقویت مو و ناخن از دیدگاه پزشکی

مکمل‌های تقویت مو و ناخن از نظر پزشکی زمانی بیشترین اثر را دارند که بر پایه کمبود واقعی در بدن مصرف شوند. بیوتین یا همان ویتامین B7، یکی از شناخته‌شده‌ترین مواد مؤثر در سلامت مو و ناخن است. اگرچه تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف بیوتین در صورت کمبود، می‌تواند به رشد بهتر مو و جلوگیری از شکنندگی ناخن‌ها کمک کند، اما در بدن‌های سالم معمولاً تأثیر زیادی ندارد.

زینک، یکی دیگر از مواد معدنی کلیدی، نقش مهمی در بازسازی سلول‌ها و جلوگیری از ریزش مو دارد. کمبود آن می‌تواند باعث نازک شدن موها و شکنندگی ناخن‌ها شود، اما باید با دوز مناسب مصرف شود تا دچار اختلال در تعادل مواد معدنی دیگر نشویم.

آهن نیز در تأمین خون‌رسانی به فولیکول‌های مو نقش حیاتی دارد. فقر آهن، به‌ویژه در زنان، یکی از دلایل شایع ریزش موست. اگر کمبود آهن با آزمایش مشخص شود، مصرف مکمل آن تأثیر قابل‌توجهی در کاهش ریزش دارد.

کلاژن به‌عنوان پروتئین ساختاری پوست، مو و ناخن، در قالب مکمل‌های خوراکی عرضه می‌شود. برخی شواهد اولیه حاکی از بهبود ضخامت مو و استحکام ناخن پس از مصرف طولانی‌مدت کلاژن هستند، هرچند هنوز مطالعات گسترده‌تری برای اثبات علمی آن لازم است.

ویتامین D نیز در سلامت فولیکول‌های مو تأثیر دارد. در صورت کمبود، ممکن است ریزش مو افزایش یابد. همچنین ویتامین‌های گروه B مانند اسید فولیک در رشد سلولی و ترمیم بافت نقش دارند و مصرفشان می‌تواند در رشد مو و ناخن‌ها مؤثر باشد.

در نهایت، بهترین روش برای انتخاب مکمل، بررسی وضعیت تغذیه و انجام آزمایشات خونی است. مصرف خودسرانه مکمل‌ها ممکن است بی‌اثر یا حتی مضر باشد. پزشک می‌تواند بر اساس نتایج آزمایش، مکمل مناسب را تجویز کند تا سلامت مو و ناخن به‌طور علمی و هدفمند بهبود یابد.

جمع بندی

تلاش برای تقویت مو و ناخن، تنها یک اقدام زیبایی نیست بلکه یک سرمایه‌گذاری روی سلامت عمومی بدن است. مکمل‌های تقویتی زمانی بیشترین اثربخشی را دارند که با آگاهی، در زمان مناسب و متناسب با نیاز واقعی بدن مصرف شوند. مراجعه به پزشک برای بررسی کمبودهای تغذیه‌ای و انتخاب مکمل‌های علمی و مؤثر، می‌تواند به رشد سریع‌تر، ضخامت بیشتر و استحکام بهتر مو و ناخن منجر شود. در کنار آن، سبک زندگی سالم، استراحت کافی، کاهش استرس و تغذیه‌ متعادل نیز مکمل‌هایی طبیعی و قدرتمند برای رسیدن به نتیجه‌ای پایدار و سلامت کامل هستند.

سوالات متداول

شما می‌توانید در آرین طب خدمات پزشکی و پرستاری در منزل دریافت کنید.

برخی از خدمات ما شامل ویزیت پزشک متخصص در منزل، سونوگرافی در منزل، رادیولوژی در منزل، طب سوزنی در منزل، مشاوره روانشاسی و تغذیه در منزل است.

برای مشاهده همه سرویس های ما به صفحه خدمات مراجعه کنید.

رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۹

برای رزرو خدمات پزشکی یا پرستاری در منزل فرم زیر را پر کنید: