خارش بدن و پوست | علت ها، علائم، تشخیص، پیشگیری و درمان در منزل

خارش بدن یکی از مشکلات شایع پوستی است که می‌تواند به دلایل مختلفی مانند خشکی پوست، آلرژی‌ها، بیماری‌های پوستی یا حتی مشکلات داخلی بدن ایجاد شود. این مشکل می‌تواند از خارش‌های گذرا و موقت تا شرایط مزمن و ناخوشایند متفاوت باشد. در بسیاری از موارد، خارش یک علامت هشدار دهنده است که به مشکل خاصی در بدن اشاره می‌کند. با این حال، مدیریت صحیح و درمان به‌موقع آن می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تری جلوگیری کند.

خارش بدن چیست؟

خارش بدن یا پروریتیس، یک احساس ناخوشایند است که باعث تمایل فرد به خراشیدن پوست می‌شود. این مشکل می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله مشکلات پوستی، آلرژی‌ها، عفونت‌ها یا شرایط داخلی بدن.

عوامل شایع علل خارش بدن عبارتند از:

• خشکی پوست: یکی از دلايل خارش بدن است، به ویژه در فصول سرد که رطوبت هوا کم می‌شود.
• آلرژی‌ها: تماس با مواد آلرژن مانند گرد و غبار، داروها یا بعضی مواد غذایی می‌تواند باعث خارش شود.
• عفونت‌ها: عفونت‌های پوستی مانند قارچ‌ها یا باکتری‌ها نیز می‌توانند منجر به خارش شوند.
• بیماری‌های پوستی: بیماری‌هایی مانند اگزما، پسوریازیس یا کهیر می‌توانند باعث خارش شوند.
• اختلالات داخلی: بعضی بیماری‌های داخلی مانند بیماری‌های کبدی، بیماری‌های کلیوی یا اختلالات هورمونی نیز ممکن است با خارش همراه باشند.
• استفاده از مواد شیمیایی: شامپوها، صابون‌ها و شوینده‌های شیمیایی می‌توانند پوست را تحریک کرده و خارش ایجاد کنند.

اگر خارش طولانی مدت یا شدید باشد یا با علائم دیگری مثل جوش، قرمزی یا تورم همراه شود، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت خارش کل بدن دقیق شناسایی شود و درمان مناسب صورت گیرد.

برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.

رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۹

آرین طب ارائه ارائه‌دهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل

خدمات مرتبط

علت خارش بدن چیست؟

علت خشکی پوست بدن و خارش می‌تواند از عوامل مختلفی ناشی شود که به طور کلی می‌توان آن‌ها را به دو دسته تقسیم کرد: علت خارش پشت بدن خارجی و علت خارش شدید بدن داخلی.

دليل خارش بدن خارجی

• خشکی پوست: در فصول سرد، به ویژه در مناطق با هوای خشک، پوست ممکن است رطوبت خود را از دست بدهد و خارش ایجاد کند.
• آلرژی‌ها: تماس با مواد آلرژی‌زا مانند گرد و غبار، گرده گل، مواد شوینده یا حتی لباس‌های خاص می‌تواند باعث تحریک پوست و خارش شود.
• عفونت‌های پوستی: عفونت‌های قارچی، باکتریایی یا ویروسی می‌توانند منجر به خارش شوند. برای مثال، عفونت‌های ناشی از قارچ‌های پوستی یا بیماری‌هایی مانند زونا.
• حساسیت به محصولات شیمیایی: شامپوها، صابون‌ها یا لوسیون‌های حاوی مواد شیمیایی می‌توانند پوست را تحریک کنند.
• نیش حشرات: نیش پشه‌ها، زنبورها یا سایر حشرات نیز ممکن است باعث خارش و تورم در محل نیش شوند.

علت خارش بدن داخلی

• بیماری‌های پوستی: بیماری‌هایی مانند اگزما، پسوریازیس، کهیر و درماتیت می‌توانند موجب خارش شوند.
• بیماری‌های کبدی: اختلالات کبدی مانند هپاتیت یا سیروز ممکن است باعث تجمع مواد سمی در خون شود که منجر به خارش بدن می‌شود.
• بیماری‌های کلیوی: در بیماری‌های کلیوی مزمن، مانند نارسایی کلیه، مواد سمی در بدن تجمع یافته و می‌تواند منجر به خارش شود.
• بیماری‌های هورمونی: مشکلات هورمونی مانند تغییرات در سطح تیروئید یا بارداری نیز می‌تواند باعث خارش شود.
• اختلالات عصبی: شرایطی مانند دیابت یا آسیب‌های عصبی می‌توانند اعصاب پوست را تحت تاثیر قرار دهند و احساس خارش ایجاد کنند.
• کمبود ویتامین‌ها یا مواد معدنی: کمبود ویتامین A یا B12 یا کمبود آهن می‌تواند باعث خشکی پوست و خارش شود.
• سرطان و درمان‌های آن: برخی سرطان‌ها یا درمان‌های مانند شیمی درمانی می‌توانند باعث خارش شوند.

در صورتی که خارش بدن در شب مداوم باشد یا به همراه علائم دیگری مانند قرمزی، تورم یا ضایعات پوستی همراه شود، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت خارش پوست دقیق شناسایی و درمان مناسب صورت گیرد.

علائم خارش بدن

علائم خارش بدن و پوست می‌تواند بسته به علت و شدت مشکل متفاوت باشد، اما به طور کلی علائم اصلی و همراه با خارش عبارتند از:

• احساس ناخوشایند در پوست: احساس تحریک و نیاز به خراشیدن در قسمت‌هایی از بدن، که می‌تواند خفیف یا شدید باشد.
• قرمزی یا التهاب: در برخی از موارد، به علت خارش بدن در شب، ممکن است قسمت‌های خارش‌دار قرمز یا ملتهب شوند.
• ضایعات پوستی: خارش ممکن است باعث بروز جوش‌ها، تاول‌ها، زخم‌ها یا خطوط خراش روی پوست شود. این ضایعات می‌توانند ناشی از خراشیدن مداوم پوست باشند.
• خشکی پوست: یکی از علائم شایع در خارش ناشی از خشکی پوست، پوسته پوسته شدن یا ترک خوردن پوست است.
• تورم یا ورم: در صورت وجود آلرژی یا واکنش‌های حساسیتی، ممکن است منطقه‌ای از بدن دچار تورم شود.
• احساس سوزش یا درد: در مواردی مانند بیماری‌های پوستی التهابی یا عفونت‌ها، علاوه بر خارش، ممکن است سوزش یا درد نیز احساس شود.
• افزایش حساسیت پوست: بعضی از افراد ممکن است متوجه شوند که پوستشان به لمس یا تماس با لباس‌های خاص یا دمای محیط حساس‌تر می‌شود.

اگر این علائم همراه با تغییرات عمده در پوست یا سایر علائم سیستمیک مانند تب، کاهش وزن یا خستگی شدید همراه باشد، ممکن است نشان‌دهنده یک مشکل جدی‌تر باشد و نیاز به مراجعه به پزشک دارد.

ارتباط خارش بدن با بیماری های داخلی

خارش بدن می‌تواند به عنوان یک علامت هشداردهنده برای برخی از بیماری‌های داخلی و سیستمیک باشد. در بسیاری از موارد، خارش ناشی از مشکلات پوستی است، اما در برخی شرایط، این احساس ناخوشایند ممکن است به علت بیماری‌های داخلی رخ دهد. در اینجا چند بیماری داخلی که می‌توانند باعث خارش بدن شوند، بررسی می‌شود:

بیماری های کبدی

اختلالات کبدی مانند هپاتیت، سیروز یا بیماری‌های صفراوی می‌توانند باعث تجمع مواد سمی در بدن شوند که منجر به خارش می‌شود. این نوع خارش معمولاً به دلیل افزایش میزان اسیدهای صفراوی در خون است که پوست را تحریک می‌کند. خارش مرتبط با بیماری‌های کبدی معمولاً در دست‌ها و پاها بیشتر احساس می‌شود.

بیماری های کلیوی

در نارسایی کلیه، به خصوص در مراحل پیشرفته، مواد سمی در بدن تجمع می‌یابند و این می‌تواند باعث ایجاد خارش شدید شود. این نوع خارش معمولاً بدون وجود جوش یا تغییرات پوستی است و بیشتر در قسمت‌های وسیع بدن حس می‌شود. همچنین، این خارش در افرادی که تحت دیالیز قرار دارند نیز شایع است.

بیماری های تیروئید

اختلالات تیروئید، به ویژه پرکاری تیروئید (هایپرتیروئیدیسم)، می‌تواند باعث خشکی پوست و در نتیجه خارش شود. در این حالت، میزان بالای هورمون‌های تیروئید می‌تواند پوست را خشک و تحریک پذیر کند.

بیماری های گوارشی

بیماری‌هایی مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو می‌توانند باعث بروز خارش پوست شوند. این مشکلات گوارشی معمولاً با التهاب و واکنش‌های ایمنی همراه هستند که در برخی افراد می‌تواند به پوست نیز سرایت کند و باعث خارش شود.

بیماری های خون

کمبود آهن یا مشکلات خونی مانند آنمی (کم خونی) و لوسمی (سرطان خون) می‌توانند با علائم پوستی مانند خارش همراه باشند. در این موارد، خارش ممکن است به علت تغییرات در جریان خون یا واکنش‌های ایمنی بدن باشد.

بیماری های عصبی

بیماری‌هایی مانند دیابت یا آسیب‌های عصبی ممکن است باعث خارش در بدن شوند. در این موارد، آسیب به اعصاب ممکن است موجب شود که پوست واکنش‌های غیرعادی نشان دهد، که از جمله آن‌ها می‌توان به احساس خارش اشاره کرد.

سرطان و درمان های آن

در برخی از انواع سرطان‌ها، مانند لنفوم (سرطان غدد لنفاوی)، خارش ممکن است یکی از علائم اولیه باشد. همچنین، درمان‌های شیمی درمانی یا پرتودرمانی نیز می‌توانند باعث ایجاد خارش در بدن شوند.

اختلالات هورمونی

اختلالات هورمونی در دوران بارداری یا یائسگی می‌تواند باعث تغییرات پوستی و خارش شود. تغییرات سطح هورمون‌ها ممکن است باعث خشکی پوست و در نتیجه خارش گردد.

دیابت

افرادی که دیابت دارند، به خصوص اگر قند خون آن‌ها به خوبی کنترل نشود، ممکن است به خشکی پوست و خارش دچار شوند. این وضعیت معمولاً ناشی از کاهش جریان خون به پوست و افزایش خشکی آن است.

بیماری های خودایمنی

بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس یا اسکلرودرما می‌توانند باعث بروز خارش شوند. در این بیماری‌ها، سیستم ایمنی بدن به طور غیرطبیعی به بافت‌های خود حمله می‌کند و این ممکن است منجر به مشکلات پوستی مانند خارش شود.

درمان خارش بدن

خارش بدن می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات مختلفی در بدن باشد، که شامل بیماری‌های پوستی، آلرژی‌ها، عفونت‌ها و حتی مشکلات داخلی است. درمان دقیق به تشخیص علت خارش بدن چیست و درمانش چیست بستگی دارد. در ادامه، روش‌های مختلف برای درمان خارش پوست را بیشتر توضیح می‌دهیم:

دارو های آنتی‌هیستامین

آنتی‌هیستامین‌ها داروهایی هستند که برای درمان آلرژی‌ها و حساسیت‌ها استفاده می‌شوند و می‌توانند به تسکین خارش کمک کنند. این داروها به کاهش اثرات هیستامین در بدن کمک کرده و از بروز واکنش‌های آلرژیک و خارش‌های ناشی از آن جلوگیری می‌کنند. برخی از داروی خارش بدن معمول شامل دیفن هیدرامین، لوراتادین و سیتریزین هستند. آنتی‌هیستامین‌های غیرخواب‌آور (مانند لوراتادین) معمولاً در طول روز تجویز می‌شوند.

کرم های کورتیکواستروئید

در صورت التهاب پوست و خارش ناشی از آن، پزشک ممکن است کرم‌های حاوی کورتیکواستروئید تجویز کند. این داروها التهاب و حساسیت پوست را کاهش می‌دهند و به تسکین خارش کمک می‌کنند. کرم‌های هیدروکورتیزون یکی از رایج‌ترین داروهای کورتیکواستروئیدی هستند که در درمان خارش‌های پوستی، اگزما و حساسیت‌های پوستی کاربرد دارند.

کرم ها و لوسیون های مرطوب‌کننده

خشکی پوست یکی از دلایل شایع خارش است. کرم‌ها و لوسیون‌های مرطوب‌کننده می‌توانند به بازگرداندن رطوبت به پوست کمک کرده و از خشک شدن آن جلوگیری کنند. استفاده منظم از مرطوب‌کننده‌ها به‌ویژه بعد از حمام می‌تواند اثرات قابل توجهی در کاهش خشکی و خارش پوست داشته باشد.

دارو های ضدقارچ

برخی از عفونت‌های قارچی می‌توانند باعث خارش شوند. برای درمان این نوع عفونت‌ها، دارو برای خارش بدن ضدقارچ مانند کرم‌های کلوتریمازول و ترکونازول تجویز می‌شوند. این داروها به درمان بیماری‌هایی مانند پای ورزشکار و عفونت‌های قارچی پوست کمک می‌کنند.

آنتی‌بیوتیک ها

اگر خارش به دلیل عفونت‌های باکتریایی مانند سلولیت یا عفونت‌های فولیکول مو باشد، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک تجویز کند. آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند با از بین بردن باکتری‌ها به کاهش التهاب و خارش کمک کنند.

دارو های خوراکی برای مشکلات داخلی

گاهی اوقات خارش می‌تواند ناشی از بیماری‌های داخلی مانند بیماری‌های کبدی (مانند هپاتیت یا سیروز کبدی)، بیماری‌های کلیوی (مانند نارسایی کلیه)، مشکلات تیروئید یا کمبود ویتامین‌ها (به ویژه کمبود ویتامین D یا B12) باشد. در این صورت، درمان بیماری‌های زمینه‌ای می‌تواند به بهبود خارش کمک کند.

درمان خارش بدن در منزل

برای درمان خارش بدن در خانه، روش‌های مختلفی وجود دارند که می‌توانند به کاهش آن کمک کنند. در اینجا به تفصیل روش‌های درمانی خانگی آمده است:

حمام جو دوسر

جو دوسر حاوی ترکیبات ضدالتهابی است که می‌توانند پوست را آرام کنند. برای استفاده، یک فنجان جو دوسر را در یک توری حمام یا جوراب پنبه‌ای بریزید و در حمام آب گرم قرار دهید. این کار باعث آزاد شدن ترکیبات ضدخارش جو دوسر در آب می‌شود که به کاهش خشکی و التهاب پوست کمک می‌کند. پس از حمام، پوست خود را به آرامی خشک کنید.

کمپرس سرد

قرار دادن یک کمپرس سرد یا کیسه یخ در ناحیه‌ای که خارش دارد، می‌تواند به تسکین آن کمک کند. یخ یا پارچه سرد باعث کاهش التهاب و تحریکات پوستی می‌شود و احساس راحتی ایجاد می‌کند. این روش مخصوصاً زمانی که خارش ناشی از آلرژی یا التهاب است، بسیار مفید است.

مرطوب‌کننده ها

استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده برای حفظ رطوبت پوست بسیار مؤثر است. پس از هر استحمام، پوست خود را با مرطوب‌کننده‌هایی مانند کرم‌های حاوی آلوئه‌ورا، روغن نارگیل یا کرم‌های مخصوص پوست‌های خشک مرطوب کنید. این کار از خشکی پوست جلوگیری کرده و خارش ناشی از آن را کاهش می‌دهد.

آب لیمو و روغن زیتون

این ترکیب می‌تواند برای رفع خارش بدن ناشی از خشکی پوست مفید باشد. لیمو خاصیت ضدعفونی‌کننده دارد و می‌تواند باکتری‌ها و عفونت‌های احتمالی روی پوست را کاهش دهد. روغن زیتون نیز پوست را مرطوب کرده و از خشکی آن جلوگیری می‌کند. می‌توانید چند قطره آب لیمو را با روغن زیتون مخلوط کرده و به نواحی خارش‌دار بمالید.

روغن نعناع

روغن نعناع خواص خنک‌کنندگی و ضدالتهابی دارد که می‌تواند برای درمان خارش بدن در شب بسیار مفید باشد. می‌توانید چند قطره روغن نعناع را با روغن زیتون یا روغن بادام مخلوط کرده و به پوست بمالید تا احساس آرامش و خنکی ایجاد کند.

آب‌درمانی و تغذیه مناسب

نوشیدن آب فراوان و مصرف سبزیجات و میوه‌های حاوی آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی مانند ویتامین C و E می‌تواند به بهبود سلامت پوست کمک کرده و از خارش پوست بدن جلوگیری کند. همچنین مصرف مواد مغذی مانند امگا 3 که در ماهی و گردو وجود دارد، می‌تواند به کاهش التهاب و بهبود وضعیت پوست کمک کند.

برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.

رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۹

آرین طب ارائه ارائه‌دهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل

پیشگیری از خارش بدن

پیشگیری از خارش بدن به طور کلی به مراقبت از پوست و اجتناب از عواملی بستگی دارد که می‌توانند باعث تحریک پوست شوند. در اینجا چند راهکار برای پیشگیری از خارش بدن آورده شده است:

• مرطوب نگه‌داشتن پوست: خشکی پوست یکی از عوامل اصلی خارش است. استفاده از مرطوب‌کننده‌ها پس از استحمام و به طور مرتب می‌تواند از خشکی پوست جلوگیری کند. بهتر است از کرم‌های ملایم و بدون عطر استفاده کنید تا از تحریکات پوستی جلوگیری شود.
• استفاده از صابون‌های ملایم: صابون‌های معطر و شیمیایی می‌توانند پوست را خشک و تحریک کنند. برای شست‌وشوی بدن از صابون‌های نرم و فاقد مواد شیمیایی خشن استفاده کنید که به پوست آسیب نرسانند.
• حمام با آب ولرم: آب داغ می‌تواند پوست را خشک کرده و باعث تحریک آن شود. برای جلوگیری از خارش، بهتر است از آب ولرم برای حمام کردن استفاده کنید.
• پوشیدن لباس‌های نخی و آزاد: لباس‌های تنگ یا ساخته شده از مواد مصنوعی می‌توانند پوست را تحریک کرده و باعث خارش شوند. لباس‌های نخی و آزاد اجازه می‌دهند پوست تنفس کند و از تحریکات جلوگیری می‌کنند.
• اجتناب از عواملی که باعث آلرژی می‌شوند: اگر حساسیت یا آلرژی خاصی دارید، از تماس با موادی که باعث آلرژی می‌شوند، خودداری کنید. ممکن است این مواد شامل گرد و غبار، حیوانات خانگی، گرده گیاهان یا برخی مواد غذایی باشند.
• کنترل دما و رطوبت محیط: در محیط‌های خشک و گرم، پوست ممکن است بیشتر دچار خشکی و خارش شود. استفاده از دستگاه‌های مرطوب‌کننده هوا در فصول خشک می‌تواند به حفظ رطوبت پوست کمک کند.
• پرهیز از خاراندن: هرچند که خارش به طور موقت تسکین می‌یابد، اما خاراندن می‌تواند باعث تحریک بیشتر و حتی آسیب به پوست شود. برای جلوگیری از تشدید خارش، بهتر است از خاراندن پوست خودداری کنید.

عوارض خارش بدن

خارش بدن می‌تواند منجر به عوارض مختلفی شود، به ویژه اگر به درستی مدیریت نشود یا ادامه‌دار باشد. برخی از این عوارض عبارتند از:

• آسیب به پوست: یکی از اصلی‌ترین عوارض خارش‌های مداوم، آسیب به پوست است. خاراندن مکرر می‌تواند باعث زخم، خونریزی، کبودی و حتی عفونت‌های پوستی شود. در برخی موارد، خراشیدن پوست باعث ایجاد زخم‌های باز می‌شود که می‌تواند به باکتری‌ها و میکروب‌ها اجازه ورود به بدن را بدهد.
• التهاب: خارش می‌تواند منجر به التهاب پوست شود. خاراندن مداوم باعث تحریک بیشتر پوست و افزایش التهاب می‌شود که این موضوع می‌تواند موجب احساس درد، قرمزی و تورم شود.
• عفونت‌های پوستی: هنگامی که پوست آسیب می‌بیند و زخم می‌شود، احتمال عفونت‌های باکتریایی یا قارچی افزایش می‌یابد. خاراندن می‌تواند این فرآیند را تسریع کند و به عفونت‌های پوستی منجر شود.
• کاهش کیفیت خواب: خارش‌های مزمن می‌توانند بر کیفیت خواب تاثیر منفی بگذارند. خارش مداوم در شب باعث بی‌خوابی و اضطراب می‌شود و در نتیجه فرد ممکن است به دلیل کمبود خواب دچار خستگی و کاهش انرژی در طول روز شود.
• اضطراب و استرس: خارش‌های طولانی‌مدت و مزمن می‌توانند منجر به اضطراب و استرس شوند. افراد ممکن است به دلیل تجربه مداوم خارش احساس ناراحتی و عدم راحتی کنند که بر روحیه و روان آن‌ها تاثیر منفی می‌گذارد.
• اختلالات پوستی مزمن: خارش‌های مداوم ممکن است به بیماری‌های پوستی مزمن مانند اگزما یا پسوریازیس منجر شود. این شرایط باعث خشکی، التهاب و تحریک بیشتر پوست می‌شوند و نیاز به درمان‌های پزشکی دارند.
• ناتوانی در انجام فعالیت‌های روزانه: خارش مداوم می‌تواند باعث اختلال در فعالیت‌های روزمره شود. این امر می‌تواند فرد را از کار، تحصیل و حتی فعالیت‌های اجتماعی بازدارد، زیرا احساس راحتی را کاهش می‌دهد.

جمع بندی

در نهایت، خارش بدن اگر به درستی درمان و مدیریت نشود، می‌تواند به عوارض جدی‌تری مانند آسیب پوستی، التهاب، عفونت و کاهش کیفیت زندگی منجر شود. برای پیشگیری از آن، باید به مراقبت از پوست، اجتناب از عوامل تحریک‌کننده و در صورت نیاز، مراجعه به پزشک برای درمان‌های تخصصی توجه کرد. همچنین، با پیگیری صحیح، خارش‌های موقت معمولاً بهبود یافته و از بروز مشکلات مزمن جلوگیری می‌شود.

سوالات متداول

شما می‌توانید در آرین طب خدمات پزشکی و پرستاری در منزل دریافت کنید.

برخی از خدمات ما شامل ویزیت پزشک متخصص در منزل، سونوگرافی در منزل، رادیولوژی در منزل، طب سوزنی در منزل، مشاوره روانشاسی و تغذیه در منزل است.

برای مشاهده همه سرویس های ما به صفحه خدمات مراجعه کنید.

رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۹

برای رزرو خدمات پزشکی یا پرستاری در منزل فرم زیر را پر کنید: