کمبود آهن | علائم، علت، پیشگیری، تشخیص و درمان در منزل

کم خونی فقر آهن چیست؟

کم خونی فقر آهن (Iron deficiency) یک اختلال خونی است که گلبول های قرمز شما را تحت تاثیر قرار می دهد. این شایع ترین شکل کم خونی است. زمانی اتفاق می افتد که بدن شما آهن کافی برای ساخت هموگلوبین ندارد، ماده ای در گلبول های قرمز خون که به آن‌ها اجازه می دهد اکسیژن را در سراسر بدن شما حمل کنند. در نتیجه، کمبود آهن ممکن است باعث احساس تنگی نفس یا خستگی شود. این علائم در طول زمان ایجاد می شوند. هنگامی که کمبود آهن تشخیص داده می شود، ممکن است مکمل های آهن برای شما تجویز شود. ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی نیز سوالاتی می پرسند و آزمایشاتی را برای تعیین علت ابتلا به کمبود آهن انجام می دهند. برای اطلاعات بیشتر با متخصص خون و آنکولوژی مشورت کنید.

برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.

رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸

آرین طب ارائه ارائه‌دهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل

خدمات مرتبط

کم خونی ناشی از فقر آهن چگونه بر بدن من تأثیر می گذارد؟

علائم کم خونی فقر آهن در طول زمان رخ می دهد. در ابتدا، ممکن است آهن کم داشته باشید و احساس خوبی داشته باشید یا علائمی داشته باشید که آنقدر خفیف هستند که متوجه آنها نشوید. با این حال، اگر کم خونی ناشی از فقر آهن درمان نشود، می تواند باعث احساس خستگی و ضعف شود. ممکن است متوجه پوست رنگ پریده و سردی دست و پا شوید. کم خونی ناشی از فقر آهن نیز می تواند باعث سرگیجه یا سبکی سر شود. گاهی اوقات، می تواند باعث درد قفسه سینه، ضربان قلب سریع و تنگی نفس شود. کمبود آهن می تواند باعث شود که هوس غیرعادی برای مواد غیر خوراکی مانند یخ، خاک یا کاغذ داشته باشید.

کم خونی فقر آهن چگونه ایجاد می شود؟

به طور معمول، بدن شما یک جریان ثابت آهن از غذایی که می خورید وارد می کند. بدن شما آهن اضافی را ذخیره می کند، بنابراین در صورت نیاز برای ساخت هموگلوبین در دسترس است. کم خونی ناشی از فقر آهن زمانی ایجاد می‌شود که بدن شما از ذخایر آهن سریع‌تر از آن‌چه می‌توان دوباره پر کرد استفاده می‌کند، یا زمانی که جریان آهن به سیستم شما کند شده باشد. این در سه مرحله رخ می دهد:

مرحله اول: ذخایر آهن تمام می شود. در این مرحله، ذخایر آهن برای ساخت هموگلوبین جدید و گلبول‌های قرمز خون در حال کاهش است، اما هنوز روی گلبول‌های قرمز شما تأثیری نداشته است.

مرحله دوم: وقتی ذخایر آهن کم باشد، روند طبیعی ساخت گلبول های قرمز تغییر می کند. شما دچار چیزی می شوید که به آن اریتروپوئزیس کمبود آهن گفته می شود، که گاهی اوقات به آن کمبود آهن نهفته می گویند. اریتروپویزیس اصطلاح پزشکی برای فرآیند تولید گلبول های قرمز جدید است. در این مرحله، مغز استخوان شما گلبول‌های قرمز خون را بدون هموگلوبین کافی می‌سازد.

مرحله سوم: کم خونی فقر آهن به این دلیل ایجاد می شود که آهن کافی برای ساخت هموگلوبین برای گلبول های قرمز وجود ندارد. در این مرحله غلظت هموگلوبین به زیر محدوده طبیعی می رسد. این زمانی است که ممکن است متوجه علائم کم خونی فقر آهن شوید.

چه کسانی احتمال دارد به کم خونی فقر آهن مبتلا شوند؟

تقریباً هر کسی ممکن است به کم خونی فقر آهن مبتلا شود. گفته می‌شود، زنانی که دوره‌های قاعدگی دارند یا باردار یا شیرده هستند، نسبت به زنانی که یائسه شده‌اند یا مردان، بیشتر در معرض ابتلا به کم‌خونی فقر آهن هستند. در اینجا گروه های دیگری از افرادی که در معرض خطر ابتلا به کم خونی فقر آهن هستند، آورده شده است:

برخی از نوزادان بین 6 ماه تا 12 ماه: نوزادان با آهنی به دنیا می آیند که از فردی که در دوران بارداری آنها را حمل کرده است دریافت می کنند. آن ذخایر آهن بعد از چهار تا شش ماه تمام می شود. نوزادانی که فقط از شیر مادر تغذیه می کنند یا شیر خشک می نوشند ممکن است آهن کافی دریافت نکنند.

کودکان بین 1 تا 2 سال: بسیاری از اوقات، کودکان خردسالی که مقدار زیادی شیر گاو می نوشند ممکن است آهن کافی دریافت نکنند.

نوجوانان: جهش رشد ممکن است ذخایر آهن را سریعتر مصرف کند و باعث کمبود آهن شود.

بزرگسالان بالای 65 سال: افراد مسن ممکن است به اندازه نیاز آهن دریافت نکنند زیرا غذای کمتری می خورند.

افراد مبتلا به بیماری های مزمن خاص، اختلالات مغز استخوان یا اختلالات خود ایمنی.

علت کمبود آهن

کمبود آهن، که به آن آنمی فقر آهن نیز گفته می‌شود، زمانی اتفاق می‌افتد که بدن شما آهن کافی برای تولید هموگلوبین، پروتئینی در گلبول‌های قرمز که اکسیژن را در بدن حمل می‌کند، نداشته باشد.

علل شایع کمبود آهن عبارتند از:

• مصرف ناکافی آهن: اگر به اندازه کافی غذاهای سرشار از آهن در رژیم غذایی خود مصرف نکنید، در معرض خطر کمبود آهن قرار دارید. گوشت، مرغ، ماهی، حبوبات، سبزیجات برگ‌دار و غلات غنی‌شده منابع خوبی از آهن هستند.
• از دست دادن خون: خونریزی زیاد می‌تواند منجر به کمبود آهن شود. زنان در سنین باروری به دلیل خونریزی ماهانه بیشتر در معرض کمبود آهن هستند. سایر علل خونریزی زیاد عبارتند از زخم‌های گوارشی، فیبروم رحم و خونریزی شدید قاعدگی.
• عدم توانایی بدن در جذب آهن: برخی از شرایط پزشکی می‌توانند بر توانایی بدن در جذب آهن تأثیر بگذارند، از جمله بیماری سلیاک، بیماری کرون و بیماری التهابی روده.
• افزایش نیاز به آهن: برخی از افراد به آهن بیشتری نسبت به دیگران نیاز دارند، از جمله زنان باردار، افراد شیرده و کودکان در حال رشد.

چه شرایطی جذب آهن را برای بدن من سخت می کند؟

دلایل مختلفی وجود دارد که بدن شما ممکن است آهن را جذب نکند، از جمله:

شما یک بیماری روده ای یا گوارشی مانند بیماری سلیاک، گاستریت خودایمنی، یا بیماری التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون دارید.

شمایک عفونت هلیکوباکتر پیلوری در معده خود دارید.

شما جراحی دستگاه گوارش، از جمله جراحی کاهش وزن، انجام داده اید که مانع از جذب آهن کافی در بدن شما می شود. به عنوان مثال، افرادی که جراحی بای پس معده یا معده برداشته اند ممکن است دچار کم خونی فقر آهن شوند.

شما شرایط ژنتیکی نادری دارید که توانایی بدن شما برای جذب آهن را مختل می کند.

علائم کمبود آهن چیست؟

کمبود آهن، که به آن آنمی فقر آهن نیز گفته می‌شود، زمانی اتفاق می‌افتد که بدن شما به اندازه کافی آهن برای تولید هموگلوبین، پروتئینی در گلبول‌های قرمز که اکسیژن را در بدن حمل می‌کند، نداشته باشد. اگر به اندازه کافی آهن نداشته باشید، گلبول‌های قرمز شما کوچکتر و کم‌رنگ‌تر از حد طبیعی می‌شوند و اکسیژن کافی را به بافت‌هایتان نمی‌رسانند. این امر می‌تواند منجر به خستگی، تنگی نفس و سایر مشکلات شود.

برخی از شایع‌ترین علائم کمبود آهن عبارتند از:

• خستگی: این شایع‌ترین علامت کمبود آهن است. ممکن است احساس ضعف، کمبود انرژی یا اینکه به راحتی خسته می‌شوید، داشته باشید.
• ضعف: ممکن است احساس ضعف عضلانی داشته باشید یا برای انجام کارهای معمولی به سختی تلاش کنید.
• پوست رنگ پریده: کمبود آهن می‌تواند باعث شود پوست شما رنگ پریده یا زرد به نظر برسد.
• تنگی نفس: ممکن است هنگام فعالیت بدنی یا حتی در حالت استراحت، تنگی نفس داشته باشید.
• سردرد: کمبود آهن می‌تواند باعث سردرد شود.
• سرگیجه یا سبکی سر: ممکن است احساس سرگیجه یا سبکی سر کنید، به خصوص زمانی که بلند می‌شوید.
• دست و پاهای سرد: دست‌ها و پاهای شما ممکن است سرد به نظر برسند یا احساس سردی کنند.
• التهاب یا درد زبان: زبان شما ممکن است ملتهب، دردناک یا صاف به نظر برسد.
• ناخن‌های شکننده: ناخن‌های شما ممکن است شکننده، نازک یا به راحتی ترک بخورند.
• میل غیرمعمول به خوردن مواد غیرغذایی: ممکن است میل به خوردن مواد غیرغذایی مانند یخ، خاک یا کاغذ داشته باشید. این حالت به عنوان پیکا شناخته می‌شود.

علائم کمبود آهن می‌تواند خفیف و به تدریج ظاهر شود و شما حتی متوجه آن‌ها نشوید. با این حال، اگر هر یک از این علائم را تجربه می‌کنید، مهم است که با پزشک خود صحبت کنید تا کمبود آهن را رد کند یا درمان کند.

علائم رایج کم خونی فقر آهن چیست؟

برخی از علائم رایجی که ممکن است شما به این بیماری مبتلا باشید عبارتند از:

• ناخن های شما شکننده یا قاشقی هستند. این وضعیتی است به نام کویلونیشی. ناخن های شما به جای اینکه صاف رشد کنند، مانند قاشق، مقعر به نظر می رسند.
• در گوشه های دهان خود ترک دارید.
• شما پوست رنگ پریده ای دارید یا پوست شما رنگ پریده تر از حد معمول است.
• زبان شما درد می کند یا احساس درد می کند.
• دست های شما نسبت به دیگران سرد است.

تشخیص و آزمایشات

کمبود آهن، که به آن آنمی فقر آهن نیز گفته می‌شود، زمانی اتفاق می‌افتد که بدن شما به اندازه کافی آهن برای تولید هموگلوبین، پروتئینی در گلبول‌های قرمز که اکسیژن را در بدن حمل می‌کند، نداشته باشد. اگر به اندازه کافی آهن نداشته باشید، گلبول‌های قرمز شما کوچکتر و کم‌رنگ‌تر از حد طبیعی می‌شوند و اکسیژن کافی را به بافت‌هایتان نمی‌رسانند. این امر می‌تواند منجر به خستگی، تنگی نفس و سایر مشکلات شود.

آزمایش خون

تشخیص کمبود آهن معمولاً با انجام آزمایش خون ساده انجام می‌شود. این آزمایش میزان آهن، هموگلوبین و هماتوکریت خون شما را اندازه گیری می‌کند.

• آهن: این آزمایش میزان آهن موجود در خون شما را اندازه گیری می‌کند.
• هموگلوبین: هموگلوبین پروتئینی در گلبول‌های قرمز است که اکسیژن را حمل می‌کند. سطوح پایین هموگلوبین نشان دهنده کم خونی است.
• هماتوکریت: هماتوکریت درصد گلبول‌های قرمز خون شما را اندازه گیری می‌کند. سطوح پایین هماتوکریت نیز نشان دهنده کم خونی است.

در برخی موارد، پزشک شما ممکن است آزمایشات دیگری را برای بررسی علت کمبود آهن شما تجویز کند. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• آزمایش مدفوع: این آزمایش برای بررسی خون در مدفوع شما انجام می‌شود که می‌تواند نشان دهنده خونریزی داخلی باشد که می‌تواند منجر به کمبود آهن شود.
• آزمایش آندوسکوپی: آندوسکوپی یک روش است که در آن پزشک از یک لوله نازک با دوربین برای بررسی داخل معده و روده کوچک شما استفاده می‌کند. این روش می‌تواند برای بررسی وجود زخم‌ها یا سایر مشکلات گوارشی که می‌تواند باعث خونریزی و کمبود آهن شود، استفاده شود.

اگر کمبود آهن دارید، پزشک شما در مورد بهترین روش درمان با شما صحبت خواهد کرد. درمان معمولاً شامل مصرف مکمل‌های آهن خوراکی است. در برخی موارد، ممکن است به آهن داخل وریدی نیاز داشته باشید.

عوارض جانبی مکمل آهن چیست؟

مکمل‌های آهن به طور کلی در دوزهای توصیه شده بی‌خطر هستند. با این حال، برخی از عوارض جانبی شایع وجود دارد، از جمله:

• مشکلات گوارشی: شایع‌ترین عوارض جانبی مکمل‌های آهن، مشکلات گوارشی مانند درد شکم، یبوست، اسهال، حالت تهوع و استفراغ است. این عوارض معمولاً خفیف هستند و با گذشت زمان یا با کاهش دوز مکمل از بین می‌روند.
• تغییر رنگ دندان: برخی از مکمل‌های آهن مایع می‌توانند باعث لکه‌دار شدن دندان‌ها شوند. برای جلوگیری از این امر، مکمل را با نی مصرف کنید یا بعد از مصرف دندان‌های خود را بشویید.
• طعم فلزی در دهان: برخی از افراد پس از مصرف مکمل‌های آهن، طعم فلزی در دهان خود احساس می‌کنند. این معمولاً بی ضرر است و با گذشت زمان از بین می‌رود.
• یبوست: مکمل‌های آهن می‌توانند یبوست را بدتر کنند. برای کمک به کاهش یبوست، فیبر و مایعات زیادی مصرف کنید.
• مدفوع تیره: مکمل‌های آهن می‌توانند مدفوع شما را سیاه یا سبز تیره کنند. این بی ضرر است.

مدیریت و درمان کمبود آهن

کمبود آهن، که به آن آنمی فقر آهن نیز گفته می‌شود، زمانی اتفاق می‌افتد که بدن شما به اندازه کافی آهن برای تولید هموگلوبین، پروتئینی در گلبول‌های قرمز که اکسیژن را در بدن حمل می‌کند، نداشته باشد. اگر به اندازه کافی آهن نداشته باشید، گلبول‌های قرمز شما کوچکتر و کم‌رنگ‌تر از حد طبیعی می‌شوند و اکسیژن کافی را به بافت‌هایتان نمی‌رسانند. این امر می‌تواند منجر به خستگی، تنگی نفس و سایر مشکلات شود.

درمان کمبود آهن معمولاً با مصرف مکمل‌های آهن خوراکی انجام می‌شود. نوع و دوز مکمل آهن که پزشک شما تجویز می‌کند به عوامل مختلفی از جمله سن، جنسیت، شدت کمبود آهن و سلامت کلی شما بستگی دارد.

در برخی موارد، ممکن است به آهن داخل وریدی نیاز داشته باشید. این روش زمانی استفاده می‌شود که شما نمی‌توانید آهن خوراکی را به خوبی جذب کنید یا اگر کمبود آهن شما بسیار شدید باشد.

علاوه بر مصرف مکمل‌های آهن، می‌توانید کارهایی را برای کمک به بدن خود برای جذب بهتر آهن انجام دهید:

• غذاهای سرشار از آهن مصرف کنید: گوشت، مرغ، ماهی، حبوبات، سبزیجات برگ‌دار و غلات غنی‌شده منابع خوبی از آهن هستند.
• غذاهای حاوی ویتامین C مصرف کنید: ویتامین C به بدن شما کمک می‌کند تا آهن را بهتر جذب کند. غذاهای سرشار از ویتامین C عبارتند از مرکبات، گوجه فرنگی و فلفل دلمه‌ای.
• از نوشیدن قهوه و چای با غذا خودداری کنید: کافئین می‌تواند جذب آهن را مختل کند.
• غذاهای خود را در قابلمه‌های چدنی بپزید: آهن موجود در چدن می‌تواند به غذای شما منتقل شود.

معمولاً چند هفته طول می‌کشد تا علائم کمبود آهن با درمان شروع به بهبود یابد. با این حال، ممکن است چند ماه طول بکشد تا سطح آهن ذخیره شده در بدن شما به حالت عادی بازگردد.

برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.

رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸

آرین طب ارائه ارائه‌دهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل

چه مدت بعد از مصرف مکمل های آهن احساس بهتری خواهم داشت؟

به طور معمول، 2 تا 3 هفته طول می‌کشد تا پس از شروع مصرف مکمل‌های آهن، احساس بهتری داشته باشید. با این حال، ممکن است تا 3 ماه طول بکشد تا سطح آهن ذخیره شده در بدن شما به حالت عادی بازگردد.

عوامل متعددی می‌توانند بر مدت زمانی که طول می‌کشد تا احساس بهتری داشته باشید تأثیر بگذارند، از جمله:

• شدت کمبود آهن: هرچه کمبود آهن شما شدیدتر باشد، بیشتر طول می‌کشد تا احساس بهتری داشته باشید.
• نوع مکمل آهن: برخی از انواع مکمل‌های آهن نسبت به سایرین بهتر جذب می‌شوند.
• سلامت کلی: اگر شرایط پزشکی دیگری دارید که بر جذب آهن شما تأثیر می‌گذارد، ممکن است بیشتر طول بکشد تا احساس بهتری داشته باشید.

در اینجا چند نکته وجود دارد که به شما کمک می‌کند تا در حین مصرف مکمل‌های آهن، احساس بهتری داشته باشید:

• مکمل‌های خود را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
• مکمل‌های خود را با معده خالی مصرف کنید، مگر اینکه پزشک شما به شما دستور دیگری داده باشد.
• از مصرف مکمل‌های آهن با قهوه، چای یا محصولات لبنی خودداری کنید، زیرا این مواد می‌توانند جذب آهن را مختل کنند.
• غذاهای سرشار از آهن و ویتامین C مصرف کنید.
• به طور منظم ورزش کنید.
• به اندازه کافی استراحت کنید.

اگر بعد از چند هفته مصرف مکمل‌های آهن، احساس بهتری ندارید، با پزشک خود صحبت کنید. آن‌ها ممکن است دوز مکمل شما را تنظیم کنند یا آزمایشات بیشتری را برای بررسی سایر علل احتمالی علائم شما انجام دهند.

جلوگیری کمبود آهن

کمبود آهن، که به آن آنمی فقر آهن نیز گفته می‌شود، زمانی اتفاق می‌افتد که بدن شما به اندازه کافی آهن برای تولید هموگلوبین، پروتئینی در گلبول‌های قرمز که اکسیژن را در بدن حمل می‌کند، نداشته باشد. اگر به اندازه کافی آهن نداشته باشید، گلبول‌های قرمز شما کوچکتر و کم‌رنگ‌تر از حد طبیعی می‌شوند و اکسیژن کافی را به بافت‌هایتان نمی‌رسانند. این امر می‌تواند منجر به خستگی، تنگی نفس و سایر مشکلات شود.

خبر خوب این است که شما می‌توانید با انجام برخی از تغییرات در سبک زندگی خود از کمبود آهن جلوگیری کنید.

در اینجا چند نکته برای پیشگیری از کمبود آهن آورده شده است:

غذاهای سرشار از آهن مصرف کنید:

• گوشت، مرغ و ماهی منابع خوبی از آهن هستند.
• حبوبات، مانند عدس و لوبیا، نیز منابع خوبی از آهن هستند.
• سبزیجات برگ‌دار، مانند اسفناج و کلم پیچ، نیز حاوی آهن هستند.
• غلات غنی‌شده با آهن نیز منبع خوبی از آهن هستند.

غذاهای حاوی ویتامین C مصرف کنید:

• ویتامین C به بدن شما کمک می‌کند تا آهن را بهتر جذب کند.
• مرکبات، مانند پرتقال، گریپ فروت و لیمو، منابع خوبی از ویتامین C هستند.
• گوجه فرنگی، فلفل دلمه‌ای و توت فرنگی نیز حاوی ویتامین C هستند.

از نوشیدن قهوه و چای با غذا خودداری کنید:

• کافئین می‌تواند جذب آهن را مختل کند.
• اگر قهوه یا چای می‌نوشید، آن‌ها را بین وعده‌های غذایی مصرف کنید.

در آخر…

شما می‌توانید در آرین طب خدمات پزشکی و پرستاری در منزل دریافت کنید.

برخی از خدمات ما شامل ویزیت پزشک متخصص در منزل، سونوگرافی در منزل، رادیولوژی در منزل، طب سوزنی در منزل، مشاوره روانشاسی و تغذیه در منزل است.

برای مشاهده همه سرویس های ما به صفحه خدمات مراجعه کنید.

رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸

برای رزرو خدمات پزشکی یا پرستاری در منزل فرم زیر را پر کنید: