گوجه فرنگی (properties of tomatoes) یک میوه با خواص بسیار زیاد و متنوع است که در تغذیه انسان نقش بسزایی دارد. از تغذیه تا پیشگیری از برخی بیماریها، این میوه چندگانه خواصی دارد که میتواند به بهبود سلامتی کلیه افراد کمک کند. یکی از جلبکنندههای اصلی گوجه فرنگی، مقدار قابل توجهی ویتامین C در آن است. ویتامین C یک آنتیاکسیدان قوی است که به سلامت پوست، حفظ سلامتی بافتها و افزایش جذب آهن از مواد غذایی کمک میکند. در این میوه، لیکوپن نیز یافت میشود که یک ترکیب فیتوشیمیایی مسئول رنگ قرمز گوجه فرنگی است.
دانشمندان پتانسیل ویتامین D گوجه فرنگی را کشف کرده اند
ماهی و محصولات لبنی بهترین منابع غذایی ویتامین دی در گوجه فرنگی هستند که می تواند برای کسانی که از رژیم غذایی گیاهی استفاده می کنند برای دریافت مقدار کافی از ریزمغذی های ضروری مبارزه کند. ویتامین D به محافظت از استخوان ها و حفظ سلامت ماهیچه ها و دندان ها کمک می کند.
اکنون، تیمی از محققان به منبع بالقوه جدید و گیاهی ویتامین D رسیده اند: ژن گوجه فرنگی که با استفاده از فناوری CRISPR-Cas9 ویرایش شده است تا حاوی پیش ساز ویتامین D باشد.
اگر این فرآیند به صورت تجاری توسط کشاورزان و تولیدکنندگان اتخاذ شود، این گوجه فرنگیها میتوانند به رفع کمبود ویتامین دی کمک کنند، که این مطالعه می گوید 1 میلیارد نفر در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار می دهد.
گای پاپی، پروفسور: این کشف هیجان انگیز نه تنها سلامت انسان را بهبود می بخشد، بلکه به مزایای زیست محیطی مرتبط با رژیم های غذایی گیاهی بیشتر کمک می کند، اغلب با چالش در تامین برخی ویتامین ها و مواد معدنی کلیدی که به طور گسترده در محصولات حیوانی یافت می شوند و در دسترس زیستی هستند.
مکملهای ویتامین د به طور گسترده در بسیاری از کشورها در دسترس هستند، اما کتی مارتین، استاد مرکز جان اینس در نورویچ، انگلستان، یکی از نویسندگان این مقاله گفت که خوردن یک گوجه فرنگی «خیلی بهتر از خوردن یک قرص» است.
داشتن یک منبع غذایی (ویتامین D) به شکل گیاهی همچنین به این معنی است که می توانید از خوردن گوجه فرنگی فواید بیشتری کسب کنید. به هر حال ما میوه و سبزیجات کافی نمی خوریم. گوجه فرنگی منبع خوبی از ویتامین است.
طبع گوجه
از دیدگاه طب سنتی، گوجه فرنگی طبعی سرد و مرطوب دارد و برای افراد با مزاج گرد و تر (دموی) و گرم و خشک (صفراوی) بسیار مناسب است، در نتیجه توصیه میشود که این گروه افراد از آن به میزان معقول استفاده کنند. از سوی دیگر، افراد با مزاج سرد و خشک (سوداوی) یا سرد و تر (بلغمی) باید مصرف گوجه را محدود نمایند. البته، این نهایتاً به قطع مصرف این میوه منجر نمیشود، اما توصیه میشود که این افراد مصرف روزانه گوجه فرنگی را در مقدارهای زیاد محدود کنند طبق توصیههای دکتران طب سنتی.
برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی، پرستاری و زیبایی در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸
ویتامین آفتاب
منبع اصلی ویتامین دی برای اکثر افراد رژیم غذایی است، اما بدن ما همچنین وقتی پوست در معرض نور UVB قرار می گیرد، ریز مغذی ها را می سازد – به همین دلیل است که گاهی اوقات به آن ویتامین آفتاب می گویند. دانشمندان فرآیند مشابهی را در گیاهان گوجه فرنگی مهار کردند.
ترکیب موجود در پوست که می تواند ویتامین D را بسازد به نام 7-DHC یا پروویتامین D3 شناخته می شود و همچنین در برگ های گیاه گوجه فرنگی و میوه سبز نارس یافت می شود.
محققان ژنی را در گیاهان گوجه فرنگی مسدود کردند که به طور معمول پروویتامین D3 را به کلسترول تبدیل می کند، که باعث می شود پروویتامین D3 در میوه رسیده گوجه فرنگی تجمع یابد.
برای تبدیل پروویتامین D3 به ویتامین D3 که به بدن ما کمک می کند، گوجه فرنگی ها با نور UVB درمان شدند. این مطالعه نشان داد که پروویتامین D3 در یک گوجه فرنگی – پس از تبدیل به ویتامین D3 – معادل مقدار ویتامین D3 موجود در دو تخم مرغ متوسط یا 28 گرم (1 اونس) ماهی تن است.
آزمایشی در بریتانیا در حال ارزیابی این است که آیا کاشت گیاهان گوجه فرنگی در فضای باز، جایی که در معرض نور طبیعی خورشید قرار می گیرند، به طور خودکار منجر به تبدیل 7-DHC به ویتامین D3 می شود یا خیر. مارتین گفت که انتظار می رود اولین میوه ها تا پایان ماه ژوئن برسند. او افزود که گوجهفرنگی را میتوان پس از چیدن در آفتاب خشک کرد و نیاز به درمان با نور UVB را از بین برد.
پارلمان بریتانیا اوایل سال جاری قانون جدیدی را تصویب کرد که برای تسهیل آزمایشات محصولات ژنتیکی شده طراحی شده است.
ارزش غذایی گوجه فرنگی
حدود ۹۵ درصد از وزن یک گوجه فرنگی از آب تشکیل شده است، در حالی که ۵ درصد باقی مانده از کربوهیدراتها و فیبر به وجود آمده است. اطلاعات مربوط به مواد مغذی موجود در یک گوجه فرنگی خام کوچک به این صورت است:
- کالری: ۱۸
- آب: ۹۵٪
- پروتئین: ۰.۹ گرم
- کربوهیدرات: ۳.۹ گرم
- شکر: ۲.۶ گرم
- فیبر: ۱.۲ گرم
- چربی: ۰.۲ گرم
خواص گوجه فرنگی در بارداری
در این دوره مهم بارداری، افزودن گوجه فرنگی به رژیم غذایی ضروری است. این میوه دارای ویتامینهای A ،B ،B6 ،B12، همچنین آهن، کلسیم، منیزیم، پتاسیم و سدیم است که به سلامت مادر و کودک کمک میکند. برخی از خواص گوجه فرنگی خام در دوران بارداری عبارتند از:
- حفاظت از سلامت مادر و نوزاد با دارا بودن ویتامین A
- اخراج مواد سمی از خون
- جلوگیری از مشکلات قلبی ممکن در این دوره
- محافظت از نوزاد در برابر نقایص مادرزادی و نقص لوله عصبی با محتوای اسید فولیک بالا
- هیدراته نگه داشتن مادر با خوردن گوجه فرنگی
- حفظ سلامت دهان و دندان مادر با حاوی مقدار زیادی ویتامین C
خواص گوجه فرنگی در لاغری
ویتامین C، با تمام مزایای آنتیاکسیدانی و تنوع ویتامینی، حاوی آب فراوان و کم کالری، کم کربوهیدرات و قند است. از اینرو، در رژیمهای غذایی متفاوت، برای کاهش وزن، تنظیم فشارخون و کاهش چربیها مورد استفاده قرار میگیرد. در رژیمهای مختلفی که برای کاهش وزن به کار میروند، گوجه فرنگی به عنوان یک ماده مناسب شناخته میشود که میتواند انواع ویتامینها را بدون افزایش وزن به بدن تأمین کند. در رژیم غذایی گوجه فرنگی نقش مهمی دارد.
هرچند تنها مصرف زیاد گوجه فرنگی در رژیم غذایی کافی نمیشود تا به وزن ایدهآل برساند. بلکه نیاز به اصلاحات در سبک زندگی، شامل تغییرات در نوع و میزان غذای مصرفی و افزایش فعالیت بدنی، حسب موقعیت و شرایط فردی، حتماً حائز اهمیت است.
خواص گوجه فرنگی برای پوست
یکی از مهمترین خاصیت گوجه که به آن پرداخته میشود، مربوط به خواص آن برای سلامت پوست است. این میوه، علاوه بر حاوی ویتامینها و مواد مغذی متنوع، دارای مقدار زیادی ویتامین C است. ویتامین C در مقابله با رادیکالهای آزاد پوست، افزایش مقاومت پوست، کاهش چین و چروک و تنظیم منافذ باز پوست تاثیرات بسیار قابل توجهی دارد. اگر در پوست خود مشکلاتی مثل منافذ باز یا لکههای تیره احساس میکنید، استفاده از گوجه فرنگی به عنوان یک ماسک یا مالیدن افشره آن میتواند به شما کمک کند تا از خواص گوجه فرنگی برای بهبود وضعیت پوست بهرهمند شوید. ویتامینهای C و A و لیکوپن موجود در گوجه فرنگی میتوانند در رفع جوانی پوست و مقابله با جوشها و آکنهها نقش موثری ایجاد کنند.
با توجه به حجم زیاد ویتامین C و آنتیاکسیدانهای متنوع موجود در گوجه فرنگی، این میوه به عنوان یک عنصر اصلی در بسیاری از ماسکها و محصولات زیبایی پوست به کار گرفته میشود. ویتامین دی موجود در گوجه فرنگی نقش مهمی در تولید کلاژن برای پوست ایجاد میکند و در عین حال موجب کاهش چین و چروک پوست میشود. اثرات این ویتامین همچنین در ضخیم و درخشان شدن موها و تقویت ناخنها نیز بهوضوح قابل تشخیص است.
خواص گوجه فرنگی برای قلب
گوجه فرنگی به مقدار قابل توجّهی از آنتیاکسیدان معروف به لیکوپن میپردازد. این آنتیاکسیدان در گوجه فرنگی، به طور قابل توجهی قویتر از ویتامین E در مقابل رادیکالهای آزاد عمل میکند. زمانی که گوجه فرنگی به همراه روغن زیتون مصرف میشود، میزان لیکوپن به طور چشمگیری افزایش مییابد. تحقیقات انجام شده توسط دانشمندان نشان میدهد که لیکوپن میتواند با بهبود عملکرد رگها و خونرسانی به قلب از خطرات قلبی و عروقی بهشدت جلوگیری کند، زیرا تأثیرگذاری بر آندوتلیوم (پوشش داخلی دیواره رگها) دارد. این تأثیرات خاص به طور ملموس در بیماران قلبی مشاهده شده و موجب تصدیق خواص گوجه فرنگی در رژیم میشود که به عنوان یکی از عوامل اصلی کاهش بیماریهای قلب و عروق تلقی میشود.
خواص گوجه فرنگی برای پروستات
گوجه فرنگی، به ویژه با حاوی ترکیبات فیتوشیمیایی مفید از جمله لیکوپن، تأثیر قابل توجهی بر سلامت پروستات دارد. پروستات، یک غده کوچک در قسمت پایینی مجرای ادراری مردان، مسئول تولید مایعی برای حفظ و آب کردن اسپرم است. در برخی موارد، مشکلات پروستات میتوانند علائم ناخوشایندی اعمال کنند، از جمله درد و سختی در ادرار کردن.
گوجه فرنگی به عنوان یک منبع غنی از ترکیبات فیتوشیمیایی، به ویژه لیکوپن، میتواند در پیشگیری و درمان بیماریهای پروستات مؤثر باشد. لیکوپن، یک آنتیاکسیدان قوی، به عنوان مادهای ضد التهابی و ضد سرطان معروف است و میتواند در کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات تأثیرگذار باشد.
همچنین، گوجه فرنگی حاوی مقدار زیادی ویتامین C و A است که نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن و مقابله با عفونتها دارند. این میوه دارای فیبرهای قابل حل نیز است که میتواند در بهبود عملکرد روده و کاهش خطر بروز بیماریهای قلبی عروقی کمک نماید.
برای بهرهبرداری بهتر از خواص گوجه فرنگی برای پروستات، میتوانید آن را به صورت تازه مصرف یا در تهیه غذاها و سسها استفاده نمایید. مصرف روزانه گوجه فرنگی به عنوان یک روش پیشگیری از بیماریهای پروستات، مورد توصیه قرار میگیرد.
خواص گوجه فرنگی برای ریه
مصرف لیکوپن موجود در گوجه فرنگی به بهبود سلامت ریه ارتباط دارد. تحقیقات نشان دادهاند که مصرف محصولات مشتق از گوجه فرنگی باعث کاهش التهاب در مجاری هوایی افراد مبتلا به آسم شده و عملکرد ریه افراد مبتلا به COPD را بهبود میبخشد.
خواص گوجه فرنگی برای دیابت
با توجه به غنی بودن گوجه فرنگی از انواع ویتامینها و کم بودن کالری، این میوه به صورت مفید در مختلف رژیمهای غذایی جای میگیرد، از جمله رژیم افراد مبتلا به دیابت که مصرف گوجه فرنگی به صورت پخته یا خام در هر دو نوع دیابت مجاز است. تنها موردی که باید در نظر گرفته شود، استفاده اضافی از نمک با این میوه است. همچنین، آب گوجه فرنگی به عنوان یک نوشیدنی خنک و آب میوه با کمترین میزان کالری و قند مناسب برای مصرف در رژیمهای کمکالری و کنترل دیابت قرار میگیرد. با این حال، باید به حد تعادل مصرف گوجه فرنگی در رژیم غذایی توجه خاصی داشته باشیم.
یکی از مشکلات متداول در بیماران دیابتی، چسبندگی پلاکتهاست که این موضوع منجر به افزایش خطر ابتلا به تصلب شراین، بیماریهای قلبی و عروقی و حملات سکته قلبی و مغزی در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ میشود. به همین دلیل، بسیاری از بیماران دیابتی از داروهای ضد انعقادی برای کنترل این مشکل استفاده میکنند. تخمهای گوجه فرنگی، به ویژه در ماده زرد رنگ ژلهای دور تخمها، میزبان مادهای خاص است که دارای خاصیت ضد انعقادی است. این ویژگی موجب میشود که خواص گوجه فرنگی برای دیابت نیز در تخمهای گوجه فرنگی حاضر باشد. با مصرف گوجه فرنگی یا آب گوجه فرنگی، این خواص به بدن منتقل میشود و میتواند در کنترل و پیشگیری از مشکلات مرتبط با دیابت مؤثر باشد.
2 مورد از فواید مهم گوجه فرنگی
خاصیت آنتی اکسیدانی دارد:
خاصیت آنتی اکسیدانی، اولین مزیتی است که در فهم فواید گوجه فرنگی از آن یاد میشود. با حاوی مقادیر فراوان لیکوپن به عنوان یک آنتیاکسیدان، گوجه فرنگی توانمندی بسیار زیادی در از بین بردن رادیکالهای آزاد را داراست. این مزیت حتی در محصولات گوجه فرنگی با عملیات حرارتی مثل کچاپ نیز حفظ میشود، اما اهمیت مصرف گوجه فرنگی طبیعی و تازه به عنوان منبع اصلی این خاصیت را تأکید میکند.
از سلامت چشم پشتیبانی میکند:
ویتامین A که در گوجه فرنگی یافت میشود، میتواند به بهبود سلامت چشم و پیشگیری از شبکوری و دژنراسیون ماکولای مرتبط با سن کمک کند. این ویتامین A، به عنوان یک آنتیاکسیدان قوی، میتواند از بتاکاروتن اضافی در بدن تولید شود. مسائل بینایی اغلب ناشی از اثرات منفی رادیکالهای آزاد هستند و در نتیجه، ویتامین A به عنوان یک آنتیاکسیدان قوی که در گوجه فرنگی یافت میشود، میتواند در پیشگیری از این مشکلات مؤثر باشد.
جلوگیری از سرطان با گوجه فرنگی
لیکوپین که در گوجه فرنگی حضور دارد، ممکن است مسئول خواص ضدسرطانی این میوه باشد. این ترکیب نوعی کاروتنوئید است که به خنثی کردن رادیکالهای آزاد میپردازد. رادیکالهای آزاد به دلایل مختلف در بدن تولید میشوند و مطالعات آزمایشگاهی نشان دادهاند که ترکیبات موجود در گوجه فرنگی میتوانند از تکثیر چند نوع سلول سرطانی جلوگیری کنند.
از خصوصیات ضدسرطانی گوجه فرنگی میتوان حتی با مصرف سس، آب یا رب آن بهرهمند شد. واجدان خاصیت لیکوپین در گوجه فرنگی فرآوری شده نیز مقدار بیشتری از این ترکیب را ارائه میدهند. آنگاه که در نظر دارید به مبارزه با سرطان بپردازید، تنها مصرف یک ماده غذایی به تنهایی کافی نیست و باید از مواد مختلف بهرهبرداری کنید.
تنظیم فشار خون با گوجه فرنگی
پتاسیم، یک ماده معدنی حاوی در گوجه فرنگی، اثرات مثبتی در کاهش سطح فشار خون دارد. این اثر مرتبط با توانایی پتاسیم در کاهش اثرات سدیم است. به عبارت دیگر، مصرف بیشتر پتاسیم منجر به افزایش دفع سدیم از طریق ادرار میشود. علاوه بر این، پتاسیم به کاهش تنش در دیوارههای رگهای خونی نیز کمک کرده و در نتیجه، به کاهش فشار خون کمک مینماید.
استخوانها را تقویت میکند
بر اساس یک تحقیق، مصرف دو لیوان آب گوجه فرنگی در روز میتواند به تقویت استخوانها و پیشگیری از پوکی استخوان کمک نماید. با این حال، برای تأیید دقیقتر این اثرات، نیاز به تحقیقات بیشتری است. گوجه فرنگی به عنوان یک منبع غنی از بتاکاروتن شناخته میشود، که در بدن به ویتامین A تبدیل میشود؛ ویتامینی که نقش حیاتی در رشد و حفظ سلامت استخوانها ایجاد میکند.
همچنین ویتامین C موجود در گوجه فرنگی برای شکلگیری استخوانها و سنتز بافت ارتباطی ضروری است. کمبود این ویتامین ممکن است به رشد ناکافی استخوانها منجر شود و در زنانی که در دوران بعد از یائسگی قرار دارند، مصرف مناسب آن میتواند با کاهش احتمال پوکی استخوان مرتبط گردد.
همچنین لوتئین موجود در گوجه فرنگی به شکلگیری کلاژن کمک میکند، که در تقویت سلامت استخوانها مفید است و گوجه فرنگی منبع غنی ویتامین K به شمار میرود که به همراه ویتامین D نقش مهمی در افزایش تراکم مواد معدنی استخوانها ایجاد میکند و از این طریق احتمال شکستگی استخوانها را کاهش میدهد.
به سلامت کبد کمک میکند
لیکوپین موجود در گوجه فرنگی ترکیباتی که به DNA آسیب میرسانند را از بین میبرد و در نتیجه از سلامت کبد حفاظت مینماید. همچنین، گوجه فرنگی شامل ویتامینهای گروه ب است که در حفظ سلامت قلب نقش دارند. باید توجه داشت که کبد، عضو تنها در بدن است که به تولید مجدد بافتهای از دست رفته کمک میکند.
گوجه فرنگی همچنین به سمزدایی از کبد کمک میکند و بر اساس یک مطالعه، افزایش مصرف گوجه فرنگی با کاهش خطر ابتلا به سرطان کبد در ارتباط است. عصاره گوجه فرنگی نیز به محافظت از کبد در برابر التهابهای ناشی از رژیم غذایی پرچرب کمک میکند. همچنین، لیکوپین موجود در گوجه فرنگی با پیشگیری از بیماری کبد چرب الکلی در ارتباط است.
سبزیجات دیگر
به گفته مارتین، تکنیک انسداد ژن، که محققان با انتشار این مقاله به صورت رایگان در دسترس قرار می دهند، می تواند برای سایر گونه های گیاه سولاناسه مانند فلفل دلمه ای، چیلی، بادمجان و سیب زمینی نیز اعمال شود.
به گفته محققان، قارچ ها همچنین می توانند منبع ویتامین D در صورت درمان با نور UVB یا رشد وحشی باشند. با این حال، این گیاهان ویتامین D2 تولید میکنند که به گفته این مقاله نسبت به ویتامین D3 که از گوشت و لبنیات به دست میآید «بهطور قابلتوجهی تأثیر زیستی کمتری دارد».
سوزان لانهام نیو، استاد علوم تغذیه در دانشگاه سوری در بریتانیا، گفت: همچنین مکملهای ویتامین D3 معمولاً گیاهخوار نیستند. او در مطالعه شرکت نداشت.
“لانولین، که منبع اصلی (برای D3) است، از پشم گوسفند استخراج می شود. گوسفند هنوز زنده است، بنابراین برای گیاهخواران خوب است. اما برای گیاهخواران مناسب نیست و این یکی از مواردی است که این مطالعه را بسیار خارق العاده می کند. که شما یک منبع D3 (از یک گیاه) دارید،” او در جلسه توجیهی گفت.
به گفته محققان، برگهای گیاه گوجهفرنگی اصلاحشده ژنی نیز حاوی مقدار قابلتوجهی از پروویتامین D بود. آنها به دنبال راه هایی بودند که این مواد زائد را می توان به مکمل های ویتامین D وگان تبدیل کرد. تیم مطالعه امیدوار بود که این بتواند به عنوان انگیزه ای برای تولیدکنندگان برای کاشت و تولید گوجه فرنگی های غنی شده بیولوژیکی عمل کند.
جی لی، محقق فوق دکتری در مرکز جان اینس، گفت: گوجهفرنگیهای اصلاحشده ژنی غیرقابل تشخیص بودند و طعمی مشابه گوجهفرنگیهای معمولی داشتند و ویرایش ژن تأثیری بر رشد، توسعه یا عملکرد این طرح نداشت.
دانشمندانی که فناوری ویرایش ژن CRISPR-Cas9 را ابداع کردند برنده جایزه نوبل در سال 2020 شدند. این ابزار تأثیر زیادی بر تحقیقات زیست پزشکی، پزشکی بالینی، کشاورزی و کشاورزی دارد. مانند یک جفت قیچی دقیق، می تواند مکان های از پیش تعیین شده در مواد ژنتیکی را هدف قرار دهد، یک ژن خاص را از بین ببرد یا ماده ژنتیکی جدیدی را وارد کند.
در آخر…
گوجه فرنگی، به دلیل حاوی لیکوپن، یک آنتیاکسیدان قوی، میتواند اثرات مثبتی در حفظ سلامت چشمها، پوست و قلب داشته باشد. ویتامینهای A و C موجود در گوجه فرنگی نیز به بهبود سلامت چشم و پوست کمک میکنند. آنتیاکسیدانها و فیتوشیمیکالهای موجود در گوجه فرنگی ممکن است در پیشگیری از برخی بیماریها، به ویژه سرطان، نقش مهمی ایجاد میکنند. مصرف گوجه فرنگی به عنوان یک بخش از رژیم غذایی متنوع میتواند به بهبود سلامت عمومی کمک کند و جزء انتخابهای سالم برای تغذیه باشد.
سوالات متداول
آیا گوجه فرنگی ویتامین دی دارد؟
گوجه فرنگی به طور طبیعی حاوی یکی از پیش مواد سازنده ویتامین D۳ به نام پروویتامین D۳ یا ۷-دهیدروکلسترول (۷-DHC) در سطوح بسیار پایین در برگهای خود وجود دارد. با این حال، پروویتامین D۳ به طور عمده در میوههای رسیده گوجه فرنگی تجمع نمییابد.
آیا گوجه فرهنگی خاصیت دارد؟
گوجه فرنگی حاوی لیکوپن و ویتامینهای مفیدی مثل A و C است که به سلامت چشم، پوست و قلب کمک میکنند. همچنین، آنتیاکسیدانهای موجود در گوجه فرنگی میتوانند در پیشگیری از برخی بیماریها از جمله سرطان نقش داشته باشند. Consuming گوجه فرنگی به عنوان یک قسمت از رژیم غذایی متنوع میتواند به سلامتی عمومی کمک کند، اما نباید به تنهایی به عنوان یک درمان معجزهآسا دیده شود.