بیماری سل ( Tuberculosis ) یک بیماری عفونی است که اغلب به دلیل باکتری مایکو باکتریوم توبرکلوزیس ( MTB ) ایجاد می شود؛ این باکتری به راحتی از فرد به فرد دیگر انتقال پیدا می کند، معمولاً از طریق ذرات هوا که حاوی باکتری است. وقتی این باکتری وارد ریه ها می شود، ضایعه اولیه را ایجاد می کند. سپس از طریق خون و عروق لنفاوی ، به سایر اندام ها انتقال پیدا کرده و آن ها را تحت تأثیر قرار می دهد . برای جلوگیری از انتقال باکتری ، مهم است که افراد مبتلا به سل ، سرفه و عطسه خود را مخفی کنند تا هوا آلوده نشود.
بیماری سل چیست؟
سل ، یک بیماری عفونی است که ناشی از مایکو باکتریوم های سلی می شود و قادر است تمامی اعضای بدن انسان را درگیر کرده و آن ها را به بیماری سل مبتلا کند . شکل رایج تر این بیماری ، سل ریوی است.
عامل ایجاد کننده این بیماری ( میکروب )، از طریق راه های تنفسی منتقل می شود . با ورود به ریه ها ، این میکروب ضایعه اولیه را ایجاد می کند . این بیماری از طریق جریان خون و عروق لنفاوی می تواند به صورت مستقیم به دیگر قسمت های بدن راه یابد و اعضای دیگر را درگیر کند .
این بیماری دارای دو نوع ، یعنی نوع فعال و پنهان ، می باشد . نوع پنهان این بیماری هیچ نشانه‌ای ندارد ، اما نوع فعال می تواند باعث بروز برخی از نشانه ها در بدن شود .
برای تشخیص سل ، معمولاً پزشک متخصص در منزل از شنیدن صدای ریه فرد استفاده می کند . همچنین ، امکان دارد پزشک آزمایش خون یا آزمایش پوستی را روی بدن بیمار انجام دهد . دیگر انواع این بیماری شامل انواع پوستی و استخوانی نیز هستند .
برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸
آرین طب ارائه ارائه‌دهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل
خدمات مرتبط
علت بیماری سل
علت اصلی بیماری سل، باکتری به نام مایکوباکتریوم توبرکلوزیس است. این باکتری می‌تواند از طریق قطرات ریز تنفسی که توسط فرد مبتلا هنگام سرفه، عطسه یا صحبت کردن در هوا پخش می‌شود، منتقل شود.
هنگامی که فرد مبتلا به سل فعال سرفه یا عطسه می‌کند، این قطرات تنفسی در هوا معلق می‌شوند و می‌توانند توسط افراد دیگر استنشاق شوند. باکتری سل می‌تواند پس از استنشاق، وارد ریه‌ها شده و در آنجا تکثیر یابد.
در بیشتر موارد، سیستم ایمنی بدن می‌تواند باکتری سل را مهار کند و از ایجاد بیماری جلوگیری کند. با این حال، در برخی افراد، باکتری سل می‌تواند در بدن غیرفعال باقی بماند و سل نهفته ایجاد کند. سل نهفته علائمی ندارد، اما می‌تواند در آینده فعال شود و باعث بیماری سل شود.
عوامل متعددی می‌توانند خطر ابتلا به سل را افزایش دهند، از جمله:
- ضعف سیستم ایمنی: افراد مبتلا به HIV/AIDS، دیابت، سوءتغذیه یا سایر بیماری‌هایی که سیستم ایمنی را ضعیف می‌کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سل هستند.
- تماس نزدیک با فرد مبتلا به سل: افرادی که در تماس نزدیک با فرد مبتلا به سل فعال هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.
- سن: کودکان خردسال و افراد مسن بیشتر در معرض خطر ابتلا به سل هستند.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن خطر ابتلا به سل را افزایش می‌دهد.
- مصرف مواد مخدر: مصرف مواد مخدر تزریقی می‌تواند خطر ابتلا به سل را افزایش دهد.
در برخی موارد، سل می‌تواند از طریق تماس با محصولات حیوانی آلوده نیز منتقل شود، اما این نوع انتقال نادر است.
مهم است که به خاطر داشته باشید، سل یک بیماری مسری است، اما با درمان مناسب قابل درمان است. تشخیص و درمان زودهنگام سل می‌تواند از انتشار عفونت به دیگران و ایجاد عوارض جلوگیری کند.
علائم بیماری سل
سرفه:
سرفه خلط‌دار: این شایع‌ترین علامت سل فعال است.
خلط ممکن است:
- خونی باشد (به دلیل وجود خون در ریه‌ها)
- خاکستری یا سبز رنگ باشد
- غلیظ و چسبنده باشد
- بوی بدی بدهد
میزان خلط:
- ممکن است در طول روز کم یا زیاد شود.
- ممکن است در هنگام صبح بیشتر باشد.
تب:
تب سل:
- معمولاً کم درجه است (بین 38 تا 39 درجه سانتیگراد)
- اما ممکن است بالا هم برود (تا 40 درجه سانتیگراد یا بیشتر)
- تب معمولاً در عصرها بیشتر می‌شود و در شب‌ها کاهش می‌یابد.
لرز:
لرز:
- ممکن است همراه با تب باشد.
- ممکن است به صورت لرزهای کوتاه و ناگهانی باشد.
کاهش وزن:
کاهش وزن بدون دلیل:
- 10 پوند یا بیشتر در عرض 6 ماه
- این امر به دلیل از دست دادن اشتها و متابولیسم سریعتر بدن در اثر عفونت سل رخ می‌دهد.
خستگی:
- احساس خستگی مداوم:
- حتی بعد از استراحت کافی
- ضعف و بی حالی
تعریق شبانه:
تعریق شدید در شب:
- به حدی که لباس و ملافه‌ها را خیس می‌کند
- معمولاً به دلیل تب و لرز شبانه رخ می‌دهد.
درد قفسه سینه:
درد قفسه سینه:
- ممکن است هنگام سرفه یا تنفس بدتر شود.
- این درد به دلیل التهاب ریه‌ها ایجاد می‌شود.
تنگی نفس:
تنگی نفس:
- ممکن است خفیف یا شدید باشد.
- تنگی نفس به دلیل کمبود اکسیژن در ریه‌ها ایجاد می‌شود.
علائم دیگر:
گرفتگی صدا:
- به دلیل تورم غدد لنفاوی در گردن
درد استخوان:
- در اثر عفونت در استخوان‌ها
سردرد:
- به دلیل عفونت در مغز
نکته مهم:
- دوباره یادآوری می‌شود که همه افراد مبتلا به سل فعال تمام این علائم را ندارند.
- برخی از افراد ممکن است فقط چند علامت خفیف داشته باشند.
- اگر هر یک از این علائم را دارید، مهم است که برای بررسی سل به پزشک متخصص داخلی در منزل مراجعه کنید.
تشخیص بیماری سل
روش‌های مختلفی برای تشخیص بیماری سل وجود دارد، از جمله:
آزمایش پوستی توبرکولین (TST):
- این متداول‌ترین آزمایش برای تشخیص سل است.
- در این آزمایش، مقدار کمی از پروتئین مشتق شده از باکتری سل (توبرکولین) به زیر پوست تزریق می‌شود.
- 48 تا 72 ساعت بعد، محل تزریق بررسی می‌شود تا ببینید واکنشی وجود دارد یا خیر.
- اگر سیستم ایمنی بدن شما در معرض باکتری سل قرار گرفته باشد، احتمالاً در محل تزریق تورم و قرمزی خواهید داشت.
عکس‌برداری قفسه سینه:
- این آزمایش می‌تواند وجود ضایعات در ریه‌ها را نشان دهد که ممکن است ناشی از سل باشد.
- عکس‌برداری قفسه سینه با اشعه ایکس یا CT اسکن انجام می‌شود.
آزمایش‌های آزمایشگاهی:
این آزمایش‌ها می‌توانند باکتری سل را در نمونه‌های خلط، خون یا سایر مایعات بدن شناسایی کنند.
آزمایش‌های متعددی برای تشخیص سل در آزمایشگاه وجود دارد، از جمله:
- اسمیر مستقیم: این آزمایش می‌تواند باکتری سل را در نمونه خلط تحت میکروسکوپ مشاهده کند.
- کشت: این آزمایش برای رشد باکتری سل در محیط کشت آزمایشگاهی انجام می‌شود.
- آزمایش‌های مولکولی: این آزمایش‌ها از DNA یا RNA برای شناسایی باکتری سل استفاده می‌کنند.
گامای اینترفرون (IGRA):
- این آزمایش به جای تزریق توبرکولین به زیر پوست، از خون برای اندازه‌گیری پاسخ سیستم ایمنی بدن به باکتری سل استفاده می‌کند.
- IGRA یک آزمایش نسبتاً جدید است و هنوز به طور گسترده در دسترس نیست.
انتخاب آزمایش مناسب برای تشخیص سل به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله:
- سابقه پزشکی شما
- علائمی که دارید
- در معرض خطر بودن شما برای ابتلا به سل
درمان بیماری سل
در بسیاری از موارد ، پزشک برای فرد مبتلا به این بیماری ، دارو های آنتی بیوتیک تجویز می کند ؛ در طول درمان سل ، پزشک علاوه بر بررسی سلامت عمومی بیمار ، نوع و محل عفونت را بررسی کرده و با توجه به مقاومت احتمالی فرد نسبت به دارو ، نوع دقیق آنتی بیوتیک را مشخص می کند .
افراد مبتلا به بیماری سل پنهان برای درمان سل در منزل به یک نوع آنتی بیوتیک نیاز دارند ، در حالی که افراد مبتلا به نوع فعال بیماری ، ممکن است به چند نوع دارو مختلف نیاز داشته باشند . برای افراد مبتلا به نوع فعال ، مصرف طولانی مدت آنتی بیوتیک معمول است و طول درمان استاندارد سل ، شامل یک دوره شش ماهه مصرف آنتی بیوتیک ، می باشد .
تکمیل کردن کامل دوره درمان اهمیت بسیار زیادی دارد و حتی اگر علائم بیماری کاهش یابد ، توقف ناپذیر مصرف دارو ها توصیه می شود . در غیر این صورت ، باکتری ها ممکن است در مقابل دارو مقاوم شوند و در آینده به سل مقاوم تبدیل شود .
عدم تشخیص صحیح و تجویز دارو می تواند عوارض داروی ترکیبی ضد سل ایجاد کند ، که از جمله آن ها می توان به صرف هزینه های زیاد و حتی در مواردی ، به مرگ بیماران منجر شود . همچنین ، این موضوع ممکن است باعث عدم پذیرش بیمار در مصرف دارو های ضد سل شود .
نوع دارو و دوز درمانی برای هر فرد با توجه به علائم بالینی و آزمایشات توسط پزشک معالج تعیین می شود و با از مصرف بی دلیل و بدون تجویز هر دارویی خودداری کرد و تنها کسی که صلاحیت بالینی تجویز دارو را دارد ، پزشک می باشد.
همچنین لیستی از دارو هایی که مصرف می کنید را به پزشک معالج خود اطلاع دهید چرا که مصرف همزمان برخی دارو ها با بعضی دیگر ممکن باعث ایجاد تداخل شود .
از توصیه به استفاده از دارو هایی که پزشک متخصص ریه در منزل برای شما تجویز کرده ، برای دیگران که علائم شبیه به این مریضی را دارند ، اکیدا خودداری کنید .
درمان بیماری سل در منزل
برخی از درمان بیماری شل در خانه که ممکن است به تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش علائم سل کمک کنند عبارتند از:
- زردچوبه: کورکومین، ماده فعال موجود در زردچوبه، دارای خواص ضد التهابی و ضد میکروبی است.
- سیر: سیر حاوی آلیسین است که یک ترکیب ضد میکروبی قوی است.
- اکیناسه: اکیناسه ممکن است به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند.
- جینسینگ: جینسینگ ممکن است به تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش خستگی کمک کند.
- پروبیوتیک‌ها: پروبیوتیک‌ها باکتری‌های زنده‌ای هستند که می‌توانند به سلامت روده کمک کنند. سلامت روده برای عملکرد سیستم ایمنی بدن مهم است.
جلوگیری از ابتلا به بیماری سل
بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا این بیماری ، اجتناب از حضور در محیط هایی است که افراد مبتلا در آنجا حضور دارند . استفاده از ماسک به عنوان روشی مؤثر برای پوشاندن کامل دهان و جلوگیری از انتقال باکتری های سل از فرد به فرد دیگر توصیه می شود . همچنین ، افراد می توانند از سیستم های تهویه استفاده کنند تا از گسترش باکتری های سل در هوا جلوگیری کنند .
واکسن ب ث ژ ( BCG ) ، که به نام واکسن باسیل کالمت گورین نیز شناخته می شود ، یک واکسن مؤثر برای پیشگیری از ابتلا به بیماری سل می باشد . این واکسن از باسیل ضعیف شده گاوی تهیه شده و نام آن از کاشفان آلبرت کالمنت و کامل گرین گرفته شده است ؛ واکسن ب ث ژ می تواند برای یک دوره ۱۵ ساله ، فرد را از ابتلا به این بیماری محافظت نماید ، با اینکه قدرت اثر این واکسن ممکن است بر اساس جغرافیای انسانی و آزمایشگاهی متفاوت باشد .
در بسیاری از کشور ها ، این واکسن به بدن کودکان تزریق می شود و از ابتلای آنان به این بیماری جلوگیری می کند ، در حالی که در کشور آمریکا مصرف عمومی این واکسن توصیه نمی شود . تأثیر این واکسن در بزرگسالان محدود است و حتی ممکن است بر روی نتایج آزمایش پوستی نیز تأثیر بگذارد .
وجود برنامه های ایمن سازی برای واکسن ب ث ژ در بعضی از کشور ها توصیه شده است ، در حالی که برخی دیگر تنها استفاده از آن را توصیه کرده اند . باید توجه داشت که واکسیناسیون ب ث ژ همگانی ندارد و تصمیم گیری در این زمینه در هر کشور به شرایط و استاندارد های محلی بستگی دارد .
عوارض سل
سل در صورت عدم درمان، می‌تواند منجر به عوارض جدی و حتی مرگ شود. در این بخش، به شرح جزئیات بیشتر برخی از عوارض شایع و کمتر شایع سل می‌پردازیم:
عوارض شایع:
آسیب به ریه‌ها: سل می‌تواند باعث ایجاد حفره‌هایی در ریه‌ها شود که منجر به موارد زیر می‌شود:
- سوراخ‌های فیبروتیک: این حفره‌ها می‌توانند دائمی باشند و باعث ایجاد اسکار در ریه‌ها شوند.
- تنگی نفس: تنفس دشوار، به خصوص در هنگام فعالیت
- سرفه‌های خونی: خلط خونی یا لکه‌های خونی در بزاق
- درد قفسه سینه: درد قفسه سینه، به خصوص هنگام سرفه یا تنفس عمیق
- خستگی مفرط: احساس خستگی مداوم و ضعف
- کاهش وزن: بدون تلاش برای کاهش وزن
- تعریق شبانه: تعریق شدید در شب
پنومونی: سل می‌تواند باعث التهاب ریه‌ها (پنومونی) شود که علائم آن عبارتند از:
- تب بالا: تب 38 درجه سانتیگراد یا بالاتر
- لرز: لرزیدن
- سرفه‌های شدید: سرفه‌های خلط‌دار یا بدون خلط
- تنگی نفس: تنفس دشوار، به خصوص هنگام دراز کشیدن
- درد قفسه سینه: درد قفسه سینه، به خصوص هنگام سرفه یا تنفس عمیق
- خستگی مفرط: احساس خستگی مداوم و ضعف
- گیجی یا عدم هوشیاری: تغییر در سطح هوشیاری
بیماری سل خارج ریوی: سل می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن، از جمله غدد لنفاوی، استخوان‌ها، مغز و کلیه‌ها سرایت کند. علائم بسته به محل عفونت متفاوت است، اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- غدد لنفاوی متورم: تورم بدون درد غدد لنفاوی در گردن، زیر بغل یا کشاله ران
- درد استخوان و مفاصل: درد، تورم و قرمزی در استخوان‌ها و مفاصل
- سردرد، گیجی، تشنج: در صورت عفونت مغزی
- ادرار خونی، درد پهلو: در صورت عفونت کلیه
مقاومت به آنتی‌بیوتیک: سل می‌تواند به آنتی‌بیوتیک‌هایی که برای درمان آن استفاده می‌شود مقاوم شود، که درمان را دشوارتر می‌کند و ممکن است به داروهای قوی‌تر و طولانی‌تر نیاز باشد.
عوارض کمتر شایع:
- پریکاردیت: التهاب غشای اطراف قلب که می‌تواند باعث درد قفسه سینه، تنگی نفس و تب شود.
- فیستول: ایجاد ارتباط غیرطبیعی بین دو اندام یا رگ، که می‌تواند منجر به عفونت یا سایر مشکلات شود.
- آمبولی ریه: انسداد شریان در ریه ها که می‌تواند باعث درد قفسه سینه، تنگی نفس و سرفه خونی شود.
- نارسایی قلبی: عدم توانایی قلب برای پمپاژ خون به طور موثر، که می‌تواند منجر به خستگی، تنگی نفس و تورم پاها شود.
- دیابت: افزایش قند خون که می‌تواند منجر به تشنگی، گرسنگی، خستگی و تاری دید شود.
- پوکی استخوان: ضعیف شدن و شکننده شدن استخوان ها که می‌تواند منجر به شکستگی شود.
- افسردگی: احساس غم و اندوه، ناامیدی و از دست دادن علاقه به فعالیت‌ها.
برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸
آرین طب ارائه ارائه‌دهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل
انواع توبرکلوز
پس از ورود باکتری مایکو باکتریوم توبرکلوزیس به بدن انسان از طریق تنفس ، امکان ابتلا به سل وجود دارد . بیماری در زمانی که ریه ها را درگیر کند ، سطح بالاتری از قابلیت سرایت پذیری را به خود اختصاص می دهد . تماس با فرد مبتلا به سل ممکن است منجر به انتقال بیماری شود .
دو نوع عفونت بیماری سل شامل پنهان و فعال می شود .
سل پنهان : در این حالت ، باکتری به شکل غیر فعال در بدن باقی می ماند ؛ این نوع سل هیچ نشانه‌ای ندارد و قابل انتقال نیست ، اما ممکن است به نوع فعال تبدیل شود.
سل فعال : در این حالت ، باکتری فعال است و نشانه های سل در بیمار مشاهده می شود ، این نوع سل به دیگران منتقل می شود .
تقریباً یک سوم از جمعیت جهان به سل پنهان مبتلا هستند و حدود ۱۰ درصد از موارد سل پنهان به نوع فعال آن تبدیل می شوند . با این حال ، احتمال ابتلا به سل در افراد با سیستم ایمنی ضعیف ( مانند بیماران مبتلا به ایدز یا افراد دارای سوتغذیه یا افراد سیگاری ) بیشتر است.
چه زمانی به دکتر مراجعه کنم؟
در شرایط زیر باید به پزشک متخصص عفونی در منزل مراجعه کنید:
علائم اورژانسی:
- درد قفسه سینه، تنگی نفس یا مشکل در تنفس: اینها می‌توانند علائم حمله قلبی، سکته مغزی یا آمبولی ریه باشند.
- خونریزی شدید یا مداوم: این می‌تواند نشانه خونریزی داخلی باشد.
- تغییر ناگهانی در وضعیت ذهنی: این می‌تواند نشانه تشنج، سکته مغزی یا مشکل دیگری در سیستم عصبی باشد.
- از دست دادن ناگهانی بینایی یا شنوایی: این می‌تواند نشانه سکته مغزی یا مشکل دیگری در سیستم عصبی باشد.
- درد شدید شکم: این می‌تواند نشانه آپاندیسیت، سنگ کلیه یا مشکل دیگری در دستگاه گوارش باشد.
- گیجی یا عدم هوشیاری: این می‌تواند نشانه قند خون پایین، کم‌آبی بدن یا مشکل دیگری باشد.
- تشنج: این می‌تواند نشانه صرع، سکته مغزی یا مشکل دیگری در سیستم عصبی باشد.
- بی‌حسی یا ضعف ناگهانی در صورت، بازو یا پا: این می‌تواند نشانه سکته مغزی یا مشکل دیگری در سیستم عصبی باشد.
علائم غیر اورژانسی که باید توسط پزشک بررسی شوند:
- تب: تب می‌تواند نشانه عفونت باشد.
- سرفه‌های مداوم: سرفه‌های مداوم می‌توانند نشانه ذات‌الریه، برونشیت یا مشکل دیگری در دستگاه تنفسی باشند.
- درد یا تورم: درد یا تورم می‌تواند نشانه عفونت، آسیب یا مشکل دیگری باشد.
- خستگی مداوم: خستگی مداوم می‌تواند نشانه کم‌خونی، کمبود ویتامین یا مشکل دیگری باشد.
- کاهش وزن بدون دلیل: کاهش وزن بدون دلیل می‌تواند نشانه تیروئید، سرطان یا مشکل دیگری باشد.
- تغییرات در عادات روده: تغییرات در عادات روده، مانند اسهال یا یبوست، می‌تواند نشانه عفونت، بیماری التهابی روده یا مشکل دیگری باشد.
- درد هنگام دفع ادرار: درد هنگام دفع ادرار می‌تواند نشانه عفونت ادراری یا مشکل دیگری در دستگاه ادراری باشد.
- تغییرات در پوست: تغییرات در پوست، مانند بثورات، خارش یا زخم، می‌تواند نشانه آلرژی، عفونت یا مشکل دیگری باشد.
- مشکلات خواب: مشکلات خواب می‌تواند نشانه اضطراب، افسردگی یا مشکل دیگری باشد.
- مشکلات روحی: مشکلات روحی، مانند اضطراب، افسردگی یا حملات پانیک، نیاز به درمان توسط متخصص سلامت روان دارند.
معاینات منظم:
- حتی اگر احساس بیماری نمی‌کنید، باید برای معاینات منظم به پزشک خود مراجعه کنید. این معاینات به پزشک شما کمک می‌کند تا مشکلات سلامتی را در مراحل اولیه تشخیص دهد و درمان کند.
غربالگری:
- با توجه به سن و سابقه سلامتی شما، ممکن است لازم باشد برای برخی از بیماری‌ها مانند سرطان یا دیابت غربالگری کنید. با پزشک خود در مورد اینکه چه نوع غربالگری‌هایی برای شما مناسب است صحبت کنید.
در آخر…
بیماری سل ( TB ) یک عفونت باکتریایی است که از طریق استنشاق قطرات ریز سرفه یا عطسه یک فرد مبتلا منتشر می شود . این بیماری عمدتاً ریه ها را درگیر می کند ، اما می تواند هر قسمت از بدن ، از جمله شکم ، غدد، استخوان ها و سیستم عصبی را نیز درگیر کند . سل یک بیماری جدی است ، اما با درمان مناسب با آنتی بیوتیک ، می توان آن را کنترل و درمان کرد ؛ ما در اینجا به شما گفتیم که چطوری از سل جلوگیری کنید چطور این بیماری را درمان کنید و در چه شرایطی به پزشک مراجعه کنید .
شما می‌توانید در آرین طب خدمات پزشکی و پرستاری در منزل دریافت کنید.
برخی از خدمات ما شامل ویزیت پزشک متخصص در منزل، سونوگرافی در منزل، رادیولوژی در منزل، طب سوزنی در منزل، مشاوره روانشاسی و تغذیه در منزل است.
برای مشاهده همه سرویس های ما به صفحه خدمات مراجعه کنید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸
برای رزرو خدمات پزشکی یا پرستاری در منزل فرم زیر را پر کنید:
