انسولین | کاربرد و موارد مصرف

انسولین ( Insulin ) هورمونی است که در سلول‌های پانکراس یا همان لوزالمعده بدن انسان ساخته می‌شود، پانکراس اندامی که زیر معده قرار گرفته است و وظیفه آن ترشح هورمون های مختلف در بدن است. انسولین با اثری که بر سلول‌های کبدی می گذارد باعث می شود که قند یا همان گلوکز به صورت گلیکوژن در کبد ذخیره شود.

هورمون گلوکاگون (Glucagon) در جهت مخالف آن اثر می کند.

اگر بدن نتواند این همورمون را تولید کند و یا این هورمون تولید کند ولی کارایی لازم نداشته باشد باعت ایجاد دیابت می شود.

کاربرد انسولین

این دارو باعث می شود که ذخایر کربوهیدرات و چربی در بدن کنترل شود. این دارو برای درمان بیماران دیابتی نوع یک فرم شدید دیابت نوع ۲ و دیابت حاملگی به کار می رود بیماران دیابتی نوع ۲ وقتی که در معرض استرس، ضربه، جراحی قرار می‌ گیرد باید از انسولین استفاده کنند. همچنین خانم های حامله دیابتی باید در طول حاملگی از آن استفاد نمایند.

میزان نیاز به این دارو ممکن است از فاکتورهای مختلفی تغییر کند مانند عفونت، قاعدگی، حاملگی و جراحی، مصرف بعضی از داروها مثل کورتیکواستروئیدها تغییر کند.

عوارض جانبی و مسمومیت

تجویز مقادیر زیاد این دارو موجب بروز افت قند خون و در نهایت منجر به اغما ( کوما ) می شود. بنابراین باید علائم افت قند خون را دانست این علائم شامل خستگی، سردرد، افزایش ضربان قلب و استفراغ می باشد. علت بروز افت قند خون شامل مصرف زیاد انسولین و تاخیر در مصرف غذا و فعالیت ورزشی می باشد.

واکنش های آلرژیک نسبت موضعی نسبت به مصرف این دارو در برخی از افراد بروز می کند این عوارض خفیف بود و شامل کهیر خارش و قرمزی در محل تزریق است.

علائم افزایش قند خون شامل تشنگی، پر ادراری و بوی میوه گندیده در تنفس است کسانی که انسولین مصرف می کنند باید در نظر داشته باشند به محض بروز این علائم از انسولین استفاده کنند.

فرآورده های انسولین

این دارو دارای انواع مختلفی از فرآورده های است مانند انسولین سریع الاثر: لیسپرو آسپارت و انسولین کوتاه اثر: انسولین رگولار و انسولین متوسط الاثر: ‏nph و انسولین طولانی الاثر مثل گلارژین است.

تجویز مقادیر زیاد این دارو موجب بروز افت قند خون و در نهایت اغما می شود. منابع تهیه انسولین اکثر فراورده های نوع حیوانی از لوزالمعده گاو می باشند ولی امروزه با استفاده از فناوری نوترکیب انسولین ساخته می‌شود که فاقد ناخالصی است.

منع مصرف و عوارض جانبی

در فلج معده و اسهال و مواردی که سبب عدم جذب در غذا می شود. واکنش های موضعی نسبت به آن در محل تزریق می باشد.

داروهای مانند پروپرانولول و دیگر داروهای بلاک کننده بتا با این دارو تداخل پیدا می کند و باعث مخفی علائم می شوند یکی دیگر از دارو هایی که خنثی شدن اثر انسولین می شوند كورتيكواستروئيدها می باشند.

جراحی یا تروما می تواند باعث افزایش و کاهش قند خون شود و تنظیم میزان انسولین متفاوت می باشد.

در دوران بارداری و شیر دهی میزان نیاز بدن به انسولین تغییر می کند.

استفاده از انسولین به صورت مادام المعر است در نتیجه در تمام مدت تحت نظارت پزشک معالج خود باشید و آزمایشات دوره ای نیز باید انجام دهید.

برای تزریق باید از سرنگ مناسب استفاده کرد و محل به طور مناسب ضد عفونی و تزریقات فقط در یک جا نباشد.

قبل از تزریق باید دمای آن به دمای اتاق برسد و بعد تزریق صورت گیرد. در صورت وجود رسوب در شیشه انسولین آن را دور بیندازید و آن را مصرف نکنید.

مصرف کنندگان این دارو نیاید دارویی را بدون مشورت با پزشک خود مصرف کنند زیرا بعضی از داروها موجب تغییر عمل در انسولین می شود.

باید از تکان دادن ویال دارو خودداری کنید چرا که باعث وجود حباب در آن باعث ایجاد  خطا در اندازه گیری سرنگ میی شود.