زمان تخمینی مطالعه: 18 دقیقه
هماتوم در بارداری به تجمع خون غیرطبیعی در فضای بین جفت و دیواره رحم گفته میشود که میتواند سلامت مادر و جنین را به خطر بیندازد. این وضعیت معمولاً در مراحل اولیه بارداری رخ میدهد و علائمی مانند خونریزی و درد شکم را به همراه دارد. تشخیص به موقع و مراقبتهای پزشکی دقیق در این شرایط اهمیت بالایی دارد تا از عوارض جدی مانند سقط یا زایمان زودرس جلوگیری شود.
هماتوم در بارداری چیست؟
هماتوم در بارداری به جمع شدن خون در فضای بین جفت و دیواره رحم گفته میشود که معمولاً به دلیل پارگی رگهای خونی کوچک اطراف جفت یا محل اتصال آن به رحم ایجاد میشود. این وضعیت ممکن است در اوایل بارداری رخ دهد و بسته به اندازه هماتوم، محل آن و علائم بالینی، نیاز به مراقبتهای خاص پزشکی داشته باشد. از نشانههای رایج هماتوم میتوان به لکهبینی یا خونریزی واژینال، درد شکم یا احساس فشار در ناحیه لگن اشاره کرد. البته در برخی موارد، هماتوم بدون علامت بوده و تنها در سونوگرافی تشخیص داده میشود.
اگرچه بسیاری از هماتومها با استراحت و پیگیری منظم بهبود مییابند و خطری برای جنین ندارند، اما برخی از آنها میتوانند منجر به سقط یا مشکلاتی در رشد جنین شوند. به همین دلیل، مراجعه سریع به پزشک متخصص و انجام بررسیهای دقیق ضروری است. مجموعه پزشکی آرین طب با ارائه خدمات تخصصی در منزل، از جمله اعزام پزشک متخصص زنان و انجام سونوگرافی در منزل، شرایطی را فراهم کرده است تا مادران باردار در آرامش کامل و بدون نیاز به مراجعه حضوری، تحت نظارت و مراقبت قرار گیرند. این خدمات بهویژه برای مادرانی که درگیر مشکلاتی مانند هماتوم هستند، میتواند نقش مهمی در حفظ سلامت خود و جنین داشته باشد.
برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۹
آرین طب ارائه ارائهدهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل
خدمات مرتبط
علت هماتوم در بارداری
هماتوم در بارداری یکی از نگرانیهایی است که ممکن است در هفتههای ابتدایی بارداری یا حتی در مراحل پیشرفتهتر ایجاد شود. این عارضه معمولاً به شکل تجمع خون بین دیواره رحم و جفت یا پردههای جنینی ظاهر میشود و بسته به اندازه و محل آن، میتواند بیعلامت یا همراه با علائمی مانند لکهبینی و درد باشد. شناسایی علت بروز هماتوم در دوران بارداری برای انتخاب بهترین مسیر درمانی بسیار مهم است.
جدا شدن جزئی جفت از دیواره رحم
یکی از اصلیترین علل هماتوم، جدا شدن بخشی از جفت از دیواره رحم است. این اتفاق ممکن است به دلیل ضربه، فعالیت شدید، یا بدون هیچ علت واضحی رخ دهد. جدا شدن جزئی جفت باعث نشت خون به فضای بین جفت و رحم شده و به شکل هماتوم در سونوگرافی دیده میشود.
مشکلات در لانهگزینی جنین
در اوایل بارداری، اگر فرآیند لانهگزینی جنین در دیواره رحم بهدرستی انجام نشود یا با تاخیر صورت گیرد، ممکن است رگهای خونی کوچک دچار پارگی شوند. این پارگیها میتوانند منجر به ایجاد هماتومهای سابکوریونیک (زیر جفت) شوند که شایعترین نوع هماتوم در بارداری است.
اختلالات انعقادی در مادر
برخی از زنان باردار بهطور مادرزادی یا اکتسابی دچار اختلالات خفیف در سیستم انعقادی هستند. در این شرایط، بدن ممکن است نتواند بهخوبی خونریزیهای موضعی را کنترل کند و در نتیجه هماتوم ایجاد شود. بررسی وضعیت انعقاد خون توسط پزشک در این موارد ضروری است.
فشار و استرس فیزیکی بیش از حد
فعالیت شدید بدنی، بلند کردن اجسام سنگین یا ضربه مستقیم به ناحیه شکم در دوران بارداری میتواند زمینهساز ایجاد پارگیهای ریز در رگهای خونی رحم و در نتیجه شکلگیری هماتوم شود. به همین دلیل، استراحت و مراقبت در دوران بارداری اهمیت بالایی دارد.
افزایش سن مادر یا بارداری های پرخطر
زنانی که سن بالاتری دارند یا سابقه بارداریهای پرخطر دارند، بیشتر در معرض هماتوم بارداری هستند. در این افراد، ممکن است ساختار رحم یا جفت حساستر باشد و احتمال آسیبپذیری بیشتری وجود داشته باشد.

انواع هماتوم در بارداری و تفاوت های آن ها
هماتوم در بارداری یکی از عوارض نسبتاً شایع و گاه نگرانکننده است که بسته به محل تجمع خون در رحم، به انواع مختلفی تقسیم میشود. شناخت نوع هماتوم به پزشک کمک میکند تا شدت خطر، میزان تهدید برای جنین و نیاز به درمان یا مراقبت ویژه را بهتر ارزیابی کند. هر نوع از این هماتومها ویژگیهای خاص خود را دارد که در ادامه توضیح میدهیم.
هماتوم سابکوریونیک (Subchorionic Hematoma)
این نوع، شایعترین نوع هماتوم در دوران بارداری است و زمانی ایجاد میشود که خون بین جفت و دیواره رحم (در لایهای به نام کوریون) جمع میشود. اغلب در سهماهه اول بارداری دیده میشود و در بسیاری از موارد بدون علامت است و تنها در سونوگرافی تشخیص داده میشود.
اگر کوچک باشد، معمولاً بدون نیاز به درمان خاصی با استراحت و پیگیری بهبود مییابد، اما در موارد بزرگتر یا همراه با خونریزی، ممکن است نیاز به مراقبتهای پزشکی دقیقتری باشد.
هماتوم سابآمنیوتیک (Subamniotic Hematoma)
در این حالت، خون بین لایه آمنیون (پوشش داخلی کیسه حامل جنین) و جنین تجمع مییابد. این نوع هماتوم کمتر رایج است و معمولاً کوچک و بیعلامت است. در بیشتر موارد خطر جدی برای مادر یا جنین ایجاد نمیکند و نیاز به پیگیری با سونوگرافی دورهای دارد.
هماتوم رتروپلاسانتال (Retroplacental Hematoma)
این نوع هماتوم زمانی رخ میدهد که خون در پشت جفت و در فضای بین جفت و رحم جمع شود. برخلاف سابکوریونیک، این نوع هماتوم بیشتر در سهماهه دوم یا سوم بارداری مشاهده میشود و ممکن است با جدا شدن جفت از دیواره رحم همراه باشد.
این نوع از هماتوم میتواند جدیتر باشد و در صورت بزرگ بودن یا ادامه خونریزی، خطراتی مانند زایمان زودرس، کمخونی جنین یا سقط را به همراه داشته باشد. درمان آن معمولاً نیازمند مراقبت پزشکی جدی و گاه بستری است.
هماتوم اینتراپلاسنتال (Intraplacental Hematoma)
این هماتوم داخل بافت جفت ایجاد میشود و نسبت به انواع دیگر نادرتر است. در صورت بزرگ بودن، ممکن است عملکرد جفت در تأمین اکسیژن و مواد غذایی به جنین را مختل کند. این وضعیت میتواند بر رشد جنین تأثیر منفی بگذارد و به همین دلیل نیاز به بررسی دقیق و کنترل مداوم دارد.
علائم هماتوم در بارداری
هماتوم بارداری ممکن است برای برخی مادران بدون علامت باشد و تنها از طریق سونوگرافی معمول شناسایی شود. اما در مواردی که هماتوم فعال یا در حال رشد باشد، علائم مشخصی بروز میکند که توجه به آنها میتواند در پیشگیری از خطرات احتمالی بسیار مؤثر باشد. شناخت این علائم به مادران باردار کمک میکند تا در صورت مشاهده، سریعتر به پزشک مراجعه کنند و از پیشرفت عارضه جلوگیری شود.
لکه بینی یا خونریزی واژینال
رایجترین علامت هماتوم در بارداری، لکهبینی یا خونریزی واژینال است که ممکن است به رنگ قهوهای، صورتی یا قرمز باشد. این خونریزی معمولاً بدون درد است اما در مواردی میتواند با گرفتگی عضلات یا احساس ناراحتی در ناحیه زیر شکم همراه باشد. شدت خونریزی معمولاً بستگی به اندازه هماتوم و محل آن دارد.
درد یا گرفتگی در ناحیه زیر شکم و کمر
هماتومهای بزرگتر ممکن است با دردهای شبیه قاعدگی یا فشار در ناحیه شکم و کمر همراه باشند. این دردها ممکن است پیوسته یا متناوب باشند و اغلب زمانی بیشتر میشوند که مادر در حال فعالیت است یا به مدت طولانی ایستاده.
احساس سنگینی یا فشار غیرطبیعی در لگن
برخی از زنان باردار مبتلا به هماتوم، احساس سنگینی یا فشار در لگن را تجربه میکنند، بهویژه در زمانهای ابتدایی بارداری. این علامت معمولاً ناشی از تجمع خون در اطراف جفت یا پردههای جنینی است.
کاهش یا تغییر در حرکات جنین (در بارداریهای پیشرفته)
در سهماهه دوم یا سوم، اگر هماتوم روی عملکرد جفت یا اکسیژنرسانی به جنین تأثیر بگذارد، ممکن است مادر متوجه کاهش حرکات جنین یا بینظمی در ریتم حرکتی شود. در این صورت باید فوراً به پزشک مراجعه شود.
عدم وجود علائم در برخی موارد
در بسیاری از موارد، هماتومهای کوچک و پایدار هیچ علامتی ایجاد نمیکنند و تنها در سونوگرافی معمول یا به دلیل نگرانی مادر بررسی و شناسایی میشوند. این هماتومها معمولاً خودبهخود جذب میشوند و نیاز به درمان خاصی ندارند، اما پیگیری پزشکی همچنان ضروری است.
آیا هماتوم در بارداری خطرناک است؟
هماتوم در بارداری میتواند از یک وضعیت خفیف و بیخطر تا یک عارضه جدی و تهدیدکننده متغیر باشد. خطرناک بودن یا نبودن هماتوم کاملاً به عوامل مختلفی مانند محل هماتوم، اندازه آن، سن بارداری و علائم بالینی مادر بستگی دارد. بنابراین برای ارزیابی دقیق، همیشه باید تحت نظر پزشک متخصص قرار گرفت.
هماتوم های کوچک معمولاً خطرناک نیستند
بسیاری از هماتومها بهویژه در سهماهه اول بارداری کوچک هستند و هیچ تهدیدی برای مادر و جنین ایجاد نمیکنند. این نوع هماتومها اغلب بدون علامت بوده و بهصورت تصادفی در سونوگرافی کشف میشوند. با استراحت و پیگیری منظم، بدن بهطور طبیعی آنها را جذب میکند.
هماتوم های بزرگ یا فعال میتوانند نگرانکننده باشند
اگر اندازه هماتوم بزرگ باشد یا خونریزی فعال ادامه داشته باشد، احتمال ایجاد عوارضی مانند جدا شدن جفت، زایمان زودرس، کاهش رشد جنین یا حتی سقط جنین وجود دارد. این شرایط بهویژه زمانی اهمیت پیدا میکند که هماتوم در نزدیکی جفت یا پشت آن (هماتوم رتروپلاسانتال) قرار گرفته باشد.
محل قرارگیری هماتوم در میزان خطر مؤثر است
محل هماتوم نقش تعیینکنندهای در ارزیابی خطر دارد. بهعنوان مثال، هماتومهای سابکوریونیک که بین جفت و دیواره رحم قرار دارند، در بیشتر موارد بیخطر هستند. اما هماتومهای داخل جفت یا پشت جفت نیاز به مراقبتهای دقیقتر دارند زیرا میتوانند مستقیماً بر تغذیه و اکسیژنرسانی به جنین اثر بگذارند.
درمان هماتوم در بارداری
پزشک در بیشتر موارد به مادر توصیه میکند استراحت مطلق یا نسبی داشته باشد. هدف این است که از فشار به رحم، افزایش خونریزی یا جدا شدن بیشتر جفت جلوگیری شود. استراحت میتواند مانع پیشرفت هماتوم شود و فرصت بهبودی را افزایش دهد.
تجویز دارو های پروژسترونی برای حفظ بارداری
در مواردی که احتمال سقط وجود دارد، پزشک ممکن است داروهایی مانند دوفاستون یا سیکلوژست را تجویز کند. این داروها با تقویت پوشش داخلی رحم به تثبیت وضعیت جنین کمک میکنند. مصرف این داروها باید فقط زیر نظر پزشک انجام شود.
استفاده از دارو های ضدانقباض برای کاهش درد رحم
اگر هماتوم با درد یا گرفتگی همراه باشد، پزشک ممکن است داروهای ضداسپاسم تجویز کند تا انقباضات رحم کاهش یابد و هماتوم تحریک نشود. این داروها به کاهش ناراحتی و پیشگیری از پیشرفت هماتوم کمک میکنند.
کنترل منظم وضعیت هماتوم با سونوگرافی
پزشک برای ارزیابی اندازه، موقعیت و روند جذب هماتوم، سونوگرافیهای منظم تجویز میکند. این بررسیها مشخص میکند که آیا نیاز به درمان بیشتری وجود دارد یا هماتوم در حال بهبود است.
بستری در موارد شدید یا همراه با خونریزی زیاد
اگر خونریزی زیاد یا خطر جدا شدن کامل جفت وجود داشته باشد، پزشک ممکن است بستری در بیمارستان را توصیه کند. در این شرایط، مراقبتهای ویژه و تجویز داروهای داخل وریدی در اولویت قرار میگیرد.
پرهیز از مصرف دارو های رقیق کننده خون
اگر بیمار از داروهایی مانند آسپرین یا هپارین استفاده میکند، ممکن است پزشک مصرف آنها را به طور موقت متوقف کند تا از افزایش خونریزی جلوگیری شود. این تصمیم براساس سابقه پزشکی مادر انجام میشود.
تجویز مکمل های تقویتی در صورت کمخونی
در صورت افت هموگلوبین ناشی از خونریزی، پزشک ممکن است مکملهای آهن یا اسیدفولیک تجویز کند تا کمخونی جبران شود. در موارد شدیدتر، تزریق خون نیز در نظر گرفته میشود.
خدمات پزشکی آرین طب برای درمان هماتوم در خانه
آرین طب با اعزام پزشک متخصص زنان و انجام سونوگرافی در منزل، بدون نیاز به مراجعه حضوری، خدمات درمانی حرفهای برای پیگیری هماتوم در بارداری ارائه میدهد. این مجموعه با سریعترین و دقیقترین خدمات پزشکی در خانه، سلامت مادر و جنین را با آسودگی خاطر تضمین میکند.
درمان هماتوم در بارداری در منزل
درمان هماتوم بارداری نیازمند مراقبت دقیق و تحت نظر پزشک است، اما بسیاری از مراحل مراقبت و مدیریت این وضعیت میتواند در منزل انجام شود تا مادر باردار احساس آرامش و راحتی بیشتری داشته باشد. بهبود خانگی هماتوم بارداری بیشتر بر پایه استراحت و رعایت توصیههای پزشکی است تا از پیشرفت خونریزی و عوارض جلوگیری شود.
استراحت کافی و کاهش فعالیت های بدنی
یکی از مهمترین روشهای درمان هماتوم در منزل، استراحت مطلق یا نسبی است. کاهش فعالیتهای فیزیکی، پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین و خودداری از فعالیتهایی که باعث فشار به شکم میشوند، به بهبود هماتوم کمک میکند.
استفاده از تکنیک های آرامشبخش
مدیریت استرس و اضطراب در دوران بارداری نقش مهمی در بهبود وضعیت مادر دارد. تمرینهای تنفس عمیق، مدیتیشن و یوگاهای سبک مخصوص بارداری میتوانند به کاهش فشارهای روانی و جسمی کمک کنند.
مصرف دارو ها طبق دستور پزشک
اگر پزشک داروهای پروژسترون، ضداسپاسم یا مکملهای آهن و اسیدفولیک تجویز کرده باشد، مصرف دقیق و منظم این داروها به بهبود هماتوم و حفظ سلامت مادر و جنین کمک میکند.
پیگیری منظم با پزشک و انجام سونوگرافی
برای اطمینان از روند بهبودی، لازم است مادر تحت نظر پزشک باشد و سونوگرافیهای دورهای انجام دهد. امروزه خدمات پزشکی مانند آرین طب این امکان را فراهم کردهاند که سونوگرافی و ویزیت پزشک در منزل انجام شود، بدون نیاز به مراجعه حضوری.
پرهیز از تماس با محرک ها و مواد حساسیتزا
دوری از عوامل تحریککننده مانند دود سیگار، مواد شیمیایی قوی و گرد و غبار میتواند به کاهش التهاب و خونریزی کمک کند و شرایط بهتری برای بهبودی فراهم نماید.

برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۹
آرین طب ارائه ارائهدهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل
نقش سونوگرافی در تشخیص هماتوم بارداری
سونوگرافی یکی از ابزارهای کلیدی و ضروری در تشخیص و پیگیری هماتوم در بارداری است. این روش تصویربرداری غیرتهاجمی، امکان مشاهده دقیق داخل رحم و وضعیت جفت را فراهم میکند و به پزشک کمک میکند تا نوع، اندازه و محل هماتوم را بهدرستی تعیین کند.
تشخیص دقیق محل و اندازه هماتوم
با استفاده از سونوگرافی، پزشک میتواند هماتوم را در مناطق مختلفی مانند بین جفت و دیواره رحم (سابکوریونیک)، داخل جفت یا پشت جفت (رتروپلاسانتال) مشاهده کند. تعیین اندازه دقیق هماتوم در ارزیابی خطر و تصمیمگیری درباره درمان بسیار مهم است.
پیگیری روند بهبود یا پیشرفت هماتوم
سونوگرافی بهطور مکرر و در فواصل زمانی مشخص برای بررسی روند جذب هماتوم یا تغییرات آن انجام میشود. این پیگیریها به پزشک کمک میکند تا روند درمان را تنظیم کرده و از بروز عوارض جلوگیری کند.
شناسایی عوارض احتمالی هماتوم
علاوه بر خود هماتوم، سونوگرافی قادر است عوارضی مانند جداشدگی جفت، کاهش رشد جنین یا مایع آمنیوتیک کم را تشخیص دهد. این اطلاعات برای مدیریت بهتر بارداری حیاتی است.
پیشگیری از هماتوم در بارداری
پیشگیری از هماتوم در بارداری نقش مهمی در حفظ سلامت مادر و جنین دارد. برای کاهش ریسک بروز هماتوم بهتر است نکات سادهای را رعایت کرد.
اجتناب از فعالیت های سنگین و فشار زیاد
کاهش فعالیتهای شدید بدنی، پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین و استراحت کافی کمک میکند تا فشار روی رحم کاهش یابد و احتمال پارگی رگها کمتر شود.
مراقبت از سلامت عمومی و تغذیه مناسب
مصرف مواد مغذی، حفظ وزن مناسب و تقویت سیستم ایمنی بدن با تغذیه سالم و مکملها، از عوامل مهم پیشگیری است.
پیگیری منظم بارداری و انجام سونوگرافی
مراجعه به موقع به پزشک و انجام سونوگرافیهای دورهای به تشخیص زودهنگام مشکلات کمک میکند و باعث میشود درمان به موقع آغاز شود.
پرهیز از استرس و حفظ آرامش
مدیریت استرس و حفظ آرامش در دوران بارداری میتواند به کاهش خطر بروز عوارضی مانند هماتوم کمک کند.
مجموعه آرین طب با ارائه خدمات پزشکی در منزل، امکان پیگیری و مراقبت بارداری را به راحتی در خانه فراهم میکند. این خدمات با کیفیت بالا و سرعت عمل، گزینهای مناسب برای مادرانی است که به دنبال پیشگیری و مراقبت حرفهای هستند.
عوارض هماتوم در بارداری
هماتوم در بارداری میتواند بسته به اندازه و محل تجمع خون، عوارض مختلفی ایجاد کند که برخی از آنها جدی و نیازمند مراقبت پزشکی فوری هستند. شناخت این عوارض به مادران کمک میکند تا در صورت بروز هرگونه نشانه غیرطبیعی سریعتر به پزشک مراجعه کنند.
افزایش خطر سقط جنین
هماتومهای بزرگ یا در موقعیتهای حساس میتوانند باعث جداشدگی جفت و در نتیجه سقط جنین شوند، بهویژه اگر در سهماهه اول یا دوم رخ دهند.
زایمان زودرس
در برخی موارد، هماتوم میتواند تحریک زودهنگام رحم را به همراه داشته باشد و منجر به زایمان پیش از موعد شود که خطراتی برای نوزاد دارد.
کاهش رشد جنین
اگر هماتوم باعث اختلال در عملکرد جفت شود، ممکن است میزان اکسیژن و مواد غذایی به جنین کاهش یابد و رشد او کند شود.
خونریزی های شدید
تجمع خون و پارگی رگها ممکن است باعث خونریزی شدید واژینال شود که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
مشکلات تنفسی یا فشار بر اعضای لگنی
در موارد بزرگ و پیشرفته، هماتوم میتواند فشار بر ساختارهای لگنی ایجاد کند و باعث ناراحتی یا مشکلات تنفسی در مادر شود.
جمع بندی
مدیریت هماتوم در بارداری نیازمند مراقبتهای تخصصی و پیگیری منظم است که میتواند با استراحت، مصرف داروهای تجویزی و کنترل دقیق وضعیت مادر و جنین به بهترین نحو انجام شود. در صورت تشخیص به موقع و درمان صحیح، بسیاری از موارد هماتوم بهبود یافته و بارداری با موفقیت ادامه مییابد. خدمات پزشکی در منزل آرین طب با ارائه مراقبتهای حرفهای و سونوگرافی دقیق، نقش مهمی در حمایت از مادران باردار ایفا میکند و آرامش و اطمینان خاطر را در این مسیر به همراه دارد.
سوالات متداول
هماتوم در بارداری تجمع خون در فضای بین جفت و دیواره رحم است که معمولاً به علت پارگی رگهای کوچک در محل اتصال جفت ایجاد میشود و میتواند باعث خونریزی و مشکلات مختلف در بارداری شود.
بله، در صورت بزرگ بودن هماتوم یا جداشدگی جفت، خطر سقط یا زایمان زودرس افزایش مییابد، بنابراین مراقبت دقیق و پیگیری پزشکی بسیار مهم است.
درمان شامل استراحت مطلق یا نسبی، مصرف داروهای تجویزی مانند پروژسترون، کنترل منظم با سونوگرافی و در موارد خاص بستری و مراقبتهای ویژه است.
در صورت مشاهده خونریزی، درد شدید شکم، کاهش حرکات جنین یا هر علامت غیرطبیعی در بارداری باید فوراً به پزشک مراجعه شود.
سونوگرافی بهترین روش تشخیص هماتوم است که پزشک با آن میتواند محل، اندازه و وضعیت هماتوم را ارزیابی کند و روند درمان را برنامهریزی نماید.
شما میتوانید در آرین طب خدمات پزشکی و پرستاری در منزل دریافت کنید.
برخی از خدمات ما شامل ویزیت پزشک متخصص در منزل، سونوگرافی در منزل، رادیولوژی در منزل، طب سوزنی در منزل، مشاوره روانشاسی و تغذیه در منزل است.
برای مشاهده همه سرویس های ما به صفحه خدمات مراجعه کنید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۹
برای رزرو خدمات پزشکی یا پرستاری در منزل فرم زیر را پر کنید:
