قرص دوکسپین (doxepin tablets) در ابتدا به‌عنوان یک داروی ضدافسردگی مورداستفاده قرار می‌گرفت، اما اکنون به‌عنوان یک داروی چندمنظوره شناخته میشود که برای درمان افسردگی، اضطراب مرتبط با اعتیاد به الکل، بی‌خوابی و سایر اختلالات روانی مورداستفاده قرار می‌گیرد. این دارو توسط شرکت فایزر تولید شده و در سال ۱۹۶۹ توسط سازمان FDA تأیید شد. سپس در سال ۲۰۱۰، FDA این دارو را همچنین برای درمان بی‌خوابی تأیید کرد. در ادامه، با کاربردها و عوارض جانبی این دارو آشنا خواهیم شد.
قرص دوکسپین چیست؟
قرص دوکسپین (Doxepin) یکی از داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای است که برای درمان مشکلات خلقی مانند افسردگی و اضطراب تجویز میشود. این دارو می‌تواند با بهبود خلق، کاهش اضطراب و تنش، بهبود خواب و افزایش سطح انرژی کمک کند. اثرات آن ناشی از تعدیل برخی از مواد شیمیایی طبیعی، به‌عنوان انتقال‌دهنده‌های عصبی در مغز است.
برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸
آرین طب ارائه ارائه‌دهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل
خدمات مرتبط
نحوه عملکرد دوکسپین چگونه است؟
نحوه عملکرد دوکسپین به این صورت است که با افزایش سطح برخی انتقال‌دهنده‌های عصبی در مغز (مانند سروتونین و نوراپی‌نفرین) باعث بهبود خلق‌وخو، کاهش اضطراب و کمک به خواب بهتر میشود. این دارو از دسته‌ی ضدافسردگی‌های سه‌حلقه‌ای (TCA) است و عملکرد اصلی‌اش در سیستم عصبی مرکزی اتفاق می‌افتد.
مکانیسم اثر دوکسپین به‌طور خلاصه
- مهار بازجذب سروتونین و نوراپی‌نفرین: دوکسپین با جلوگیری از بازجذب این دو ناقل عصبی در نورون‌های مغز، باعث باقی ماندن بیشتر آن‌ها در فضای بین سلول‌های عصبی (سیناپس) میشود. این افزایش سطح، به تنظیم خلق‌وخو و کاهش احساس افسردگی کمک میکند.
- اثر آنتی‌هیستامینی قوی (به‌خصوص در دوزهای پایین): دوکسپین گیرنده‌های H1 هیستامین را مهار میکند، که این کار باعث ایجاد آرام‌بخشی و خواب‌آلودگی میشود. به همین دلیل، در دوزهای کم برای درمان بی‌خوابی نیز استفاده میشود.
- اثر آنتی‌کولینرژیک (ضد استیل‌کولین): دوکسپین همچنین گیرنده‌های استیل‌کولین را مهار میکند که این باعث بروز عوارضی مانند خشکی دهان، یبوست و تاری دید میشود. این خاصیت در بعضی موارد مفید است (مثلاً در کاهش ترشحات) ولی در سالمندان و بیماران خاص باید با احتیاط مصرف شود.
اطلاعات دارویی قرص دوکسپین
قرص دوکسپین یکی از داروهای متعلق به دسته ضدافسردگی‌های سه حلقه‌ای است که با تأثیر بر تعادل برخی انتقال‌دهنده‌های عصبی در مغز عمل میکند. قرص دوکسپین برای درمان بی‌خوابی استفاده میشود و موجب طولانی‌شدن مدت‌زمان خواب و کاهش تعداد بیداری‌های شبانه میشود. هرچند مکانیسم دقیق اثر آن بر بهبود خواب مشخص نیست، اما ممکن است به دلیل مسدودکردن گیرنده‌های هیستامین باشد.
نام تجاری Silenor
اسم های تجاری دوکسپین موجود در ایران:
- دونئورین
- آپو دوکسپین
- رازودوکسپین
موارد مصرف دوکسپین
مقدار مصرف داروی دوکسپین
نحوه مصرف دوکسپین
برای مصرف دوکسپین، حتماً دستورالعمل‌های پزشک خود را رعایت کنید و هرگز از دوز تجویز شده بیشتر یا کمتر مصرف نکنید. در صورت مصرف داروی مایع، از سرنگ برای اندازه‌گیری استفاده کنید و دقت کنید که مخلوط را هم بزنید و بلافاصله مصرف کنید؛ همچنین، دوز اندازه‌گیری شده را با مایع مطابق دستورات آموزشی مخلوط کرده و مصرف کنید. هرگز دوکسپین را به طور ناگهانی قطع نکنید، زیرا این ممکن است منجر به علائم ناخوشایندی شود و درصورتی‌که علائم شما بهبود نیابد، به مدت تا ۳ هفته به دستور پزشک خود ادامه دهید.
مکانیزم اثر قرص دوکسپین
مکانیزم اثردوکسپین شامل مهار باز جذب نوراپی‌نفرین و سروتین است که منجر به افزایش غلطت این دو ناقل عصبی میشود. این افزایش ناقل‌ها به‌ویژه در قشر پیشانی باعث افزایش انتقال عصبی دوپامین میشود.
فارماکوکینتیک دوکسپین
دوکسپین پس از مصرف خوراکی به سهولت از دستگاه گوارش جذب میشود و با انجام متابولیسم عبور اول کبدی، به میزان گسترده‌ای به متابولیت اولیه فعال خود یعنی دسمتیل دوکسپین تبدیل میشود. علاوه بر این، این دارو پس از استفاده موضعی از طریق پوست نیز جذب میشود. مسیرهای متابولیسم دوکسپین و دسمتیل دوکسپین شامل هیدروکسیلاسیون و اکسیداسیون N می‌باشد. دوکسپین اصلی‌ترین متابولیت‌های خود را، سه در قالب آزاد و کانژوگه، از طریق ادرار دفع میکند. این دارو به میزان گسترده‌ای در بدن توزیع میشود و به مقدار زیادی به پروتئین‌های پلاسمایی و بافتی متصل میشود. نیمه عمر پلاسمایی دوکسپین متغیر است و از 8 تا 24 ساعت است و در صورت مصرف بیش از حد ممکن است این مقدار افزایش یابد. این دارو از باریر خونی مغزی عبور کرده و در شیر مادر نیز حضور دارد.
استفاده های قرص دوکسپین
قرص و کپسول دوکسپین به‌منظور درمان موارد زیر توصیه میشود:
- افراد مبتلا به افسردگی و اضطراب
- افسردگی یا اضطراب مرتبط با اعتیاد به الکل (توصیه میشود هم‌زمان با الکل مصرف نشود)
- افسردگی یا اضطراب مرتبط با بیماری (باتوجه‌به ممکن بودن تداخل دارویی در صورت مصرف هم‌زمان با داروهای دیگر)
- اختلالات افسردگی سایکوتیک یا روان‌پریشانه همراه با اضطراب، از جمله افسردگی دورهای و اختلالات دوقطبی
قرص دوکسپین به‌صورت موضعی نیز برای مدیریت درد نوروپاتیک استفاده میشود، اما این کاربرد جزو موارد تأیید شده این دارو نیست و به‌عنوان “خارج از برچسب” استفاده میشود. یعنی پزشک مسئولیت تجویز دارو را بر عهده دارد.
برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸
آرین طب ارائه ارائه‌دهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل
استفاده از قرص دوکسپین برای پوست
قرص دوکسپین موضعی برای بهترشدن خارش در بیماران مبتلا به انواع اگزما مورداستفاده می‌گیرد. این دارو به نظر می‌رسد با جلوگیری از اثرات هیستامین، مادهای در بدن که علائم خاصی مانند خارش را ایجاد میکند، می‌تواند خارش را کاهش دهد.
برای استفاده از قرص دوکسپین برای خارش پوستی، موارد زیر باید رعایت شود:
- دقیقاً طبق دستور مصرف پزشک مصرف کنید و بیشتر از آن استفاده نکنید.
- از این دارو بیش از ۸ روز مصرف نکنید.
- آن را روی ناحیه‌ای از پوست بزرگ‌تر از آنچه پزشک توصیه کرده است، مصرف نکنید، زیرا ممکن است احتمال عوارض جانبی را افزایش دهد.
- اگر پس از ۸ روز مشکل پوستی بهبود نیافت یا بدتر شد، با پزشک مشورت کنید.
همچنین، دوکسپین موضعی ممکن است باعث خواب‌آلودگی برخی افراد شود. قبل از رانندگی یا استفاده از ماشین‌آلات، مطمئن شوید که چگونه به این دارو واکنش نشان می‌دهید.
قرص دوکسپین و ریزش مو
در برخی موارد، دوکسپین ممکن است عوارضی داشته باشد که به ریزش مو یا نازک شدن مو منجر شود. این اثرات جانبی ممکن است در برخی افراد رخ دهد. در صورت مشاهده هرگونه علائم ناخوشایند یا تغییرات در وضعیت مو، به پزشک خود مراجعه کنید تا راهنمایی‌های لازم را درباره مدیریت وضعیت موی خود دریافت کنید.
استفاده از دوکسپین برای بهبود خواب
قرص دوکسپین یک داروی ایمن و مؤثر برای درمان بی‌خوابی است. مطالعات نشان می‌دهد که این دارو می‌تواند کیفیت خواب عمومی را بهبود بخشد و مدت زمانی که افراد مبتلا به بی‌خوابی در هر شب به خواب می‌روند را افزایش دهد. دوکسپین با عوارض خواب‌آلودگی صبحگاهی یا اثرات جانبی شبیه خماری همراه نمی‌شود، که این امر آن را از بسیاری از قرصهای خواب دیگر متمایز میکند. اگر نیاز به بیداری کامل و هوشیاری در صبح زود دارید، دوکسپین ممکن است گزینه بهتری نسبت به دیگر داروهای خواب باشد.
ایا قرص دوکسپین باعث چاقی میشود؟
در برخی موارد، قرص دوکسپین ممکن است باعث افزایش وزن شود. این اثرات جانبی ممکن است در برخی افراد رخ دهد. به‌علاوه، دوکسپین به‌عنوان یک آنتی‌هیستامین نیز استفاده میشود و در کنار آنتی‌هیستامین‌های دیگر مانند سیکلوهپتادین و دیفن‌هیدرامین، دوکسپین بیشترین احتمال افزایش وزن را دارد. در صورت تغییرات وزن ناخواسته یا افزایش غیرعادی وزن، به پزشک خود مراجعه کنید تا راهنمایی‌های لازم را درباره مدیریت وزن دریافت کنید.
دوکسپین و لاغری
استفاده از قرص دوکسپین برای لاغری معمولاً توصیه نمی‌شود و مصرف آن باید تنها با دستور پزشک و به همراه رژیم غذایی و ورزش منظم باشد. دوکسپین تأثیر مستقیمی بر روی کاهش وزن ندارد و افزایش استفاده از آن به‌منظور لاغری بی‌اثر است و حتی ممکن است باعث افزایش وزن شود؛ بنابراین برای کاهش وزن بهتر است از روش‌های دیگری مانند رژیم غذایی مناسب و فعالیت‌های ورزشی منظم استفاده کنید و در صورت نیاز با پزشک خود در مورد روش‌های درمانی مناسب مشاوره کنید.
مصرف دوکسپین در بارداری
مصرف دوکسپین در شیردهی
بهترین زمان مصرف دوکسپین
بهترین زمان برای مصرف قرص دوکسپین، ۳۰ دقیقه قبل از خواب است و توصیه میشود که حداقل سه ساعت پس از غذا مصرف نشود. اثرات این دارو به‌عنوان یک داروی خواب تقریباً هفت ساعت برای شما باقی می‌ماند، به این معنی که در این مدت پس از مصرف دارو احساس خستگی و خواب‌آلودگی خواهید کرد؛ بنابراین، اگر باید بعد از کمتر از هشت ساعت خواب از خواب بیدار شوید، استفاده از دوکسپینا توصیه نمی‌شود.
عوارض دوکسپین
همه داروها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند، اما بسیاری از افراد هیچ‌گونه عارضه‌ای را تجربه نمی‌کنند. برخی از عوارض ممکن است پس از مدت کوتاهی از مصرف دارو از بین بروند. در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با مصرف قرص doxepin، حتماً با پزشک معالج مشورت نمایید:
- خواب‌آلودگی
- خستگی
- عدم تمرکز
- اختلال خواب
- تغییرات خلق‌وخو (فکر خودکشی)
- سردرد
- گیجی
- صرع
- لرزش
- تپش قلب
- تاری دید
- احساس بیماری
- احساس اضطراب و نگرانی
- خشکی دهان
- تهوع
- استفراغ
- اسهال
- بی‌اشتهایی
- افزایش وزن
- یبوست
- افزایش فشارخون
- بثورات پوستی
- خارش
- گرگرفتگی
- اختلال در عملکرد جنسی
در صورت بروز علائم واکنش آلرژیک مانند ورم، کهیر، تورم صورت، دهان، لب‌ها و گلو، به اورژانس مراجعه نمایید.
تداخلات دارویی دوکسپین
موارد منع مصرف داروی قرص دوکسپین
موارد منع مصرف داروی قرص دوکسپین شامل توجه به تاریخ انقضای آن میشود؛ درصورتی‌که دارو منقضی شده باشد، از مصرف آن پرهیز کنید. همچنین، هرگز این دارو را به دیگران حتی در صورت وجود علائم مشابه خودشان تجویز نکنید. قبل از تجویز دوکسپین، پزشک خود را در صورت وجود حساسیت به این دارو یا دیگر مواد، بارداری یا شیردهی، بالابودن فشار داخل کره چشم، گلوکوم با زاویه بسته، مشکلات قلبی عروقی، سابقه خانوادگی برخی مشکلات قلبی، مشکلات تنفسی، اختلالات خونی، اختلالات کبدی و کلیوی، اختلالات گوارشی، حملات تشنج یا شرایطی که ممکن است خطر بروز تشنج را افزایش دهد، بیماری تیروئید، دیابت، احتباس ادرار، هایپرتروفی پروستات، سابقه شخصی یا خانوادگی مشکلات روحی و روانی مانند اختلال دوقطبی یا روان‌پریشی، سابقه خانوادگی خودکشی، مقادیر کم پتاسیم یا منیزیم در خون، تعریق شدید، اسهال استفراغ و یا استفاده از داروهای خاص مانند دیورتیک‌ها (ادرارآور) مطلع کنید.
موارد احتیاط مصرف داروی دوکسپین
قبل از شروع مصرف قرص doxepin ، در صورت حساسیت با این دارو یا هر داروی دیگر، به پزشک خود اطلاع دهید. اگر تاکنون حساسیتی به داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای مانند نورتریپتیلین یا هر داروی دیگری تجربه کرده‌اید، این مسئله را با پزشک خود در میان بگذارید. توجه کنید که این محصول ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که امکان دارد باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگری شود. به همین دلیل، مشکلات خود را با داروساز یا پزشک خود مطرح کنید تا اطلاعات کاملی دریافت کنید.
توصیه های دارویی دوکسپین
جمع بندی
قرص دوکسپین، یک داروی ضدافسردگی سه حلقه‌ای با کاربردهای گسترده از درمان افسردگی و اضطراب تا بی‌خوابی است. با اثرات مثبت بر روی بهبود خلق، کاهش اضطراب، بهبود کیفیت خواب و افزایش سطح انرژی، این دارو می‌تواند به بهبودی علائم کمک کند. بااین‌حال، مصرف آن نیازمند مراجعه به پزشک و رعایت دقیق دستورات و موارد احتیاطی است.
سوالات متداول
قرص دوکسپین برای چیست؟
قرص دوکسپین برای معده استفاده میشود؟
اشکال دارویی دوکسپین
برای رزرو خدمات پزشکی یا پرستاری در منزل فرم زیر را پر کنید:
