سرطان نامی است که تقریبا همه ما با شنیدنش دچار ترس و واهمه میشویم. کلمه دیگری که بعد از شنیدن کلمه سرطان به ذهن ما راه پیدا میکند مرگ است. همانطور که میدانید سرطان انواع مختلفی دارد و بخشهای مختلفی از بدن را درگیر میکند. اگر آن عضوی که درگیر میشود کار مهمی برای بدن انجام دهد نگرانی ما به مراتب بیشتر میشود.
یکی از سرطانهایی که ترس و وحشت را بین مردم ایجاد میکند، سرطان کبد (liver cancer) است. اما چرا این بیماری به این اندازه ترسناک است؟ آیا هر کسی که به این سرطان مبتلا میشود یا در کبد آن تومورهایی رشد میکند خواهد مرد؟ سرطانکبد چه انواعی دارد؟ علائم مبتلا شدن به این سرطان کدامند؟ آیا میتوانیم به نجات یافتن فرد مبتلا امیدوار باشیم؟ در این مقاله به جواب این سوالات میپردازیم.
سرطان کبد چیست؟
کبد در سمت راست شکم قرار گرفته و دقیقا به زیر دندهها جای گرفته است. یکی از وظایف کبد تولید صفرا در بدن است که به گوارش چربی، ویتامینهای موجود در چربی و سایر مواد مغذی در بدن کمک ویژهای میکند. همچنین این عضو پر اهمیت در ذخیره و شکستن قندها در بدن نقش دارد. کبد درواقع گلوکز را به شکل گلیکوژن ذخیره میکند و اگر نیاز باشد آن را شکسته و در اختیار بدن قرار میدهد.
زمانی که کبد دچار سرطان میشود، سلولهای کبدی تاحت تاثیر قرار میگیرند و فعالیت سلولهای آن دچار اختلال میشود و کبد نمیتواند وظیفه خود را انجام دهد. البته سرطان کبد دو نوع اولیه و ثانویه دارد و به دو مرحله ابتدایی و پیشرفته تقسیم میشود. ممکن است که سلولهای سرطانی توسط خون و لنف به سایر نقاط بدن مهاجرت کنند و دیگر اندام و عضوها را دچار مشکل کنند. به این اتفاق متاستاز میگویند که موجب به خطر افتادن و تهدید حیات و زندگی فرد میشود.
برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸
آرین طب ارائه ارائهدهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل
خدمات مرتبط
انواع سرطان کبد
دو نوع اصلی سرطان کبد وجود دارد:
- کارسینوم هپاتوسلولار (HCC): این شایع ترین نوع سرطان کبد است و از سلول های کبدی به نام هپاتوسیت شروع می شود. HCC معمولاً در افراد مبتلا به سیروز کبدی ایجاد می شود. که زخم شدن و نارسایی کبد است. سایر عوامل خطر ابتلا به HCC عبارتند از عفونت هپاتیت B یا C، مصرف زیاد الکل و قرار گرفتن در معرض سموم خاصی.
- سرطان مجاری صفراوی داخل کبدی (ICC): این نوع سرطان در مجاری صفراوی ایجاد می شود که صفرا را از کبد به کیسه صفرا منتقل می کند. ICC بیشتر در افراد مسن و افراد مبتلا به سیروز کبدی دیده می شود. سایر عوامل خطر ابتلا به ICC عبارتند از عفونت هپاتیت B و سنگ کیسه صفرا.
سرطان کبد اولیه
سرطان کبد اولیه به سرطانی گفته میشود که منشا اصلی آن درون کبد است. درواقع این سرطان از همین عضو آغاز شده است. کانسر کبد اولیه انواع مختلفی دارد که شدت بیماریزایی آنها باهم متفاوت است.
انواع سرطان اولیه کبد:
- هپاتوما
هپاتوما یا سرطان اولیه کبد از شایعترین و رایجترین انواع سرطان اولیه کبد است. این نوع سرطان که در اصل هپاتوسلورا کاریسنوما نامیده شود، 75 درصد از سرطانهای کبدی را شامل میشود. سلولهایی که این بیماری هدف قرار میدهد سلولهای اصلی کبد یا هپاتوسیتها هستند. این سرطان میتواند به اندامهای دیگر بدن متاستاز دهد و عضوهایی چون پانکراس، ریه و روده را درگیر کند. این مورد معمولا در بیمارانی اتفاق میافتد که کبد آنها آسیب جدی دیده است. این آسیب میتواند بر اثر مصرف بیش از حد الکل باشد.
- سرطان مجرای صفراوی
سرطان مجرای صفراوی یا به عبارتی دیگر کلانژیوکارسینوما در مجراهای باریکی از کبد که عمل منتقل کردن صفرا را به عهده دارند رخ میدهد. این مجراها شیره صفراوی را به کیسه صفرا منتقل میکند تا عمل گواش بهتر انجام شود. اگر سرطان در بخشی از مجرا که درون کبد قرار دارد رخ دهد آن را درون کبدی مینامند. سرطان مجرای صفراوی تقریبا بین 10 تا 20 درصد سرطانهای کبدی اولیه را تشکیل میدهد.
- سرطان رگهای کبد
آنژیوسارکوما نوعی دیگر از سرطان کبدی است که نادر بوده و در رگهای خونی کبد ایجاد میشود. این نوع سرطان به سرعت پیشرفت میکند و در مراحل آخر تشخیص داده میشود که دیگر وقتی برای درمان باقی نمانده است.
سرطان کبد ثانویه
این نوع سرطان منشا خارجی کبدی دارد. در ابتلا به این نوع سرطان، بیمار بخشی دیگر از بدنش درگیر سرطان بوده که متاستاز کبد او را درگیر کرده است. به این نوع سرطان متاستاتیک نیز گفته میشود.
علت سرطان کبد
عوامل متعددی در ابتلا به سرطان کبد نقش دارند. در اینجا به بررسی عمیق تر برخی از شایع ترین علل می پردازیم:
عفونت هپاتیت B و C:
- هپاتیت B: این عفونت ویروسی می تواند باعث التهاب کبد (هپاتیت) شود. اگر هپاتیت B به موقع درمان نشود، می تواند مزمن شود و منجر به سیروز و در نهایت سرطان کبد شود.
- هپاتیت C: این عفونت ویروسی نیز می تواند باعث هپاتیت شود و در صورت عدم درمان، مزمن شود. هپاتیت C یکی از شایع ترین علل سرطان کبد در ایالات متحده است.
سیروز:
- سیروز مرحله نهایی زخم کبد است. زمانی که کبد به دلیل آسیب مکرر، مانند هپاتیت یا سوء مصرف الکل، مجبور به بازسازی و ترمیم خود می شود، رخ می دهد.
- با گذشت زمان، بافت کبد با بافت اسکار جایگزین می شود که جریان خون را در کبد مختل می کند و عملکرد آن را مختل می کند. این امر می تواند منجر به فشار خون بالا در کبد (هیپرتانسیون پورتال) و تجمع مایع در شکم (آسیت) شود.
- سیروز همچنین خطر ابتلا به این سرطان را به شدت افزایش می دهد. در واقع، سیروز مسئول اکثر موارد HCC در ایالات متحده است.
بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD):
NAFLD به تجمع چربی در کبد بدون علت مرتبط با الکل اشاره دارد. دو نوع اصلی NAFLD وجود دارد:
- استئاتوز کبدی غیر الکلی (NAFLD ساده): این شایع ترین نوع NAFLD است و هیچ التهابی در کبد ایجاد نمی کند.
- استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH): این نوع NAFLD با التهاب و آسیب کبد مشخص می شود.
- NASH در صورت عدم درمان می تواند منجر به سیروز و سرطان کبد شود.
مصرف الکل:
- مصرف زیاد الکل یکی از قابل پیشگیری ترین علل بیماری کبدی و این سرطان است.
- هنگامی که الکل توسط کبد متابولیزه می شود، سمومی تولید می کند که می تواند به سلول های کبدی آسیب برساند.
- با گذشت زمان، این آسیب می تواند منجر به التهاب، فیبروز و در نهایت سیروز شود. خطر ابتلا به سرطان کبد با افزایش مصرف الکل افزایش می یابد.
سموم:
قرار گرفتن در معرض سموم خاص می تواند خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش دهد.
یکی از شناخته شده ترین سموم، آفلاتوکسین B1 است که توسط قارچی تولید می شود که روی غذاهای فاسد مانند بادام زمینی، ذرت و غلات رشد می کند.
سایر سموم مرتبط با سرطان کبد عبارتند از:
- وینیل کلراید: این ماده شیمیایی در ساخت برخی از پلاستیک ها و مواد دیگر استفاده می شود.
- آرسنیک: این فلز طبیعی در برخی از منابع آب یافت می شود و در برخی از آفت کش ها و داروها نیز استفاده می شود.
- توراسیم: این ماده شیمیایی در ساخت برخی از داروها و محصولات دیگر استفاده می شود.
عوامل ژنتیکی:
- برخی از افراد با ژن هایی متولد می شوند که آنها را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این سرطان قرار می دهد.
- به عنوان مثال، افرادی که دارای جهش در ژن BRCA2 هستند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان کبد، به ویژه HCC هستند.
- با این حال، داشتن یک ژن مرتبط با خطر به این معنی نیست که شما به این سرطان مبتلا خواهید شد.
سایر عوامل:
عوامل دیگری نیز وجود دارند که ممکن است خطر ابتلا به این عارضه را افزایش دهند، از جمله:
- دیابت نوع 2: افراد مبتلا به دیابت نوع 2 در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به NAFLD و در نتیجه سیروز و سرطان کبد هستند.
- چاقی: چاقی خطر ابتلا به NAFLD و سایر بیماری های کبدی را افزایش می دهد.
- جنسیت: مردان بیشتر از زنان به سرطان کبد مبتلا می شوند.
- سن: خطر ابتلا به این سرطان با افزایش سن افزایش می یابد.
طول عمر بیماران سرطان کبد
آیا این بیماری کشنده است؟ بدون شک اولین سوالی که با شنیدن نام سرطانکبد به ذهن ما میرسد همین سوال است. عوامل زیادی به طول عمر بیمار بستگی دارد. این که سرطان او در چه مرحلهای قرار دارد و چه مقدار از بافت کبد را درگیر کرده است. آیا متاستاز داده است؟ همچنین روحیه بیمار در این زمینه بسیار مهم و تاثیرگذار است. در بیمارانی که سرطان در کبد آنها پیشرفت داشته است معمولا تا 5 سال بعد از تشخیص سرطان کبد عمر خواهند کرد. اما اگر سرطان خوشخیم باشد و درمان آن را زود شروع کنند طول عمر بیمار افزایش خواهد یافت. همچنین بیمارانی که سن آنها از 75 سال گذشته باشد احتمال نجات آنها از بقیه کمتر خواهد بود.
درمان سرطان کبد
درمان سرطان کبد به مرحله و سلامت کلی شما بستگی دارد. گزینه های درمانی عبارتند از:
جراحی:
- رزکسیون کبد: در این روش، جراح تمام یا بخشی از تومور و بافت سالم اطراف آن را برداشته است. رزکسیون کبد رایج ترین درمان برای مراحل اولیه HCC است.
- پیوند کبد: در این روش، کبد بیمار با کبد سالم اهدایی جایگزین می شود. پیوند کبد ممکن است گزینه ای برای افراد مبتلا به HCC مرحله پیشرفته یا افراد مبتلا به سیروز کبدی باشد.
ابدومینوپلاستی:
- این روش از امواج رادیویی با فرکانس بالا برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. ابدومینوپلاستی می تواند برای افراد مبتلا به HCC که کاندیدای جراحی نیستند، استفاده شود.
شیمی درمانی:
- این شامل استفاده از داروها برای از بین بردن سلول های سرطانی است. شیمی درمانی می تواند به تنهایی یا همراه با سایر درمان ها مانند ابدومینوپلاستی یا پرتو درمانی استفاده شود.
ایمونوتراپی:
- این نوع درمان سیستم ایمنی بدن شما را برای حمله به سلول های سرطانی تحریک می کند. ایمونوتراپی ممکن است گزینه ای برای افراد مبتلا به HCC باشد که به سایر درمان ها پاسخ نمی دهند.
درمان های هدفمند:
- این داروها به طور خاص تغییرات ژنتیکی را که سلول های سرطانی را برای رشد و تکثیر تحریک می کنند، هدف قرار می دهند. درمان های هدفمند ممکن است گزینه ای برای افراد مبتلا به HCC باشد که دارای تغییرات ژنتیکی خاصی هستند.
مراقبت های تسکینی:
- این نوع مراقبت بر تسکین علائم و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به بیماری های پیشرفته متمرکز است. مراقبت های تسکینی ممکن است شامل داروها، درمان ها و سایر خدمات حمایتی باشد.
درمان سرطان کبد در منزل
برخی از درمان سرطان کبد در خانه عبارتند از:
- مصرف مکملهای گیاهی یا رژیمی خاص: برخی از افراد معتقدند که مکملهایی مانند قارچ شیتاکه، زردچوبه یا سیر میتوانند به مبارزه با سرطان کمک کنند. با این حال، شواهد علمی کافی برای حمایت از این ادعاها وجود ندارد و برخی از مکملها حتی ممکن است با داروهای سرطان تداخل داشته باشند.
- انجام پاکسازی یا سم زدایی: این روشها شامل مصرف نوشیدنیهای خاص یا رژیمهای غذایی برای دفع سموم از بدن است. هیچ مدرکی مبنی بر اینکه پاکسازی یا سم زدایی برای درمان سرطان موثر است وجود ندارد و در واقع ممکن است مضر باشد.
- استفاده از درمانهای جایگزین مانند طب سوزنی یا طب سنتی چینی: این درمانها ممکن است به تسکین علائم مانند درد یا حالت تهوع کمک کنند، اما هیچ مدرکی مبنی بر اینکه آنها میتوانند سرطان را درمان کنند وجود ندارد.
اگر در نظر دارید از درمان خانگی سرطان کبد استفاده کنید، مهم است که ابتدا با پزشک متخصص در منزل صحبت کنید. آنها می توانند در مورد خطرات و مزایای بالقوه این درمان ها و اینکه آیا آنها برای شما مناسب هستند یا خیر، بحث کنند.
فرایندهای درمانی سرطان کبد
- هپاتکتومی
هپاتکتومی به برداشت بخشی یا همه کبد گفته میشود. این درمان در صورتی انجام میشود که سرطان کبد مختص به خود کبد باشد و به عضو و اندامهای دیگر متاستاز نداده باشد. بعد از گذشت مدتی از جراحی، بافت کبدی شروع به رشد و تقسیم میکند و قسمتهای از بین رفته را بازسازی و ترمیم میکند.
- پیوند کبد
پیوند کبد یعنی اینکه تمام بافت از دست رفته یا آسیب دیده کبد توسط بافت سالم یک اهدا کننده مناسب جایگزین میشود. این نوع درمان نیز زمانی میتواند صورت بگیرد که سرطان کبد به بقیه اندام و عضوهای بدن متاستاز نداده باشد. بعد از انجام جراحی داروهایی به بیمار داده میشود تا از پس زدن کبد پیوند داده شده جلوگیری کند.
- ابلیشن
ابلیشن شامل تزریق اتانول یا سوزاندن بخشهایی از کبد که از بین رفته است و سرطانی شده است. برای اینکه این عمل و فرایند درد نداشته باشد از بی حسی استفاده میشود.
- شیمی درمانی سرطان کبد
شیمی درمانی نوعی درمان دارویی شدید است که با این کار سلولهای سرطانی از بین میروند. داروهای کموتراپی از طریق رگها به بدن وارد میشوند. کموتراپی بیشتر برای بیماران درحال ترخیص استفاده میشود. شیمی درمانی عوارض بسیاری برای بیمار ایجاد میکند که حالت تهوع و استفراغ، کاهش اشتها، لرزش بدن و ریزش موها از جمله این عوارض هستند. این درمان دارویی همچنین خطر ابتلا به عفونت را نسبت به اکثر درمانها بالا میبرد.
جدیدترین روش درمان سرطانکبد شیمی درمانی است، با توجه به پیشرفت در زمینه ساخت داروهای شیمی درمانی سرطان کبد بیمارانی که تحت درمان شیمی درمانی قرار میگیرند طول عمر بیشتری نسبت به بقیه بیماران خواهند داشت.
در اکثر بیماران، شیمی درمانی میتواند تومورهای بدخیم را کوچک کند و همین امر باعث راحتتر شدن عمل جراحی و خارج کردن تومور میشود.
علائم و عوارض سرطان کبد چیست؟
در اکثر مواقع تا زمانی که سرطانکبد پیشرفته نشده باشد علائم آن بروز داده نمیشود. از جمله علائم سرطان کبد میتواند به موارد زیر اشاره کرد:
- زردی یا یرقان، که باعث زردی پوست و چشم ها میشود
- درد های شکمی
- درد در مقطهای در نزدکی شانه راست
- بزرگ شدن کبد
- ورم شکمی یا تجمع مایعات
- خستگی
- حالت تهوع و استفراغ
- کمردرد
- خاش پوستی
- تب
- کاهش اشتها
میتواند از علائم بارز سرطانکبد باشد که در صورت مشاهد باید به دکتر متخصص مراجعه کنید و تحت آزامایشات برای تشخیص سرطان قرار بگیرید.
برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸
آرین طب ارائه ارائهدهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل
تشخیص سرطان کبد
تشخیصزود هنگام این بیماری میتواند شانس درمان و از بین بردن سرطانکبد را بالا ببرد. تشخیص سرطان کبد اکثرا با بررسی سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی شروع میشود. تشخیص سرطان کبد در منزل ممکن نیست و باید به پزشک متخصص خون در منزل مراجعه کرد. اول پزشک با مطرح کردن سولاتی سابقه بیماری فرد را چک میکند. بعد از آن با معاینههای فیزکی تورمها، زردی بدن و چشمها را مورد بررسی قرار میدهد. این دو مورد اکثرا مشکلات کبد را نمایان میکند.
تشخیص این سرطان را اکثرا میتوانیم با روشهای زیر دهیم:
آزمایش سلامتی کبد
این آزمایش به متخصص کمک میکند تا مقدار پروتئین، آنزیمهای کبد و بیلی روبین موجود در خون را بسنجد و سلامت کبد شما را تشخیص دهد.
سیتیاسکن یا امارآی شکم
با استفاده از سیتیاسکن یا امارآی شکم و روشهای عکس برداری، تصویری دقیق از کبد و اندامهای شکمی به دست میآید که به متخصص کمک میکند تا محل رشد و تولید تومور، اندازه تومور و انتشار تومور به دیگر قسمتها را تشخیص دهد.
نمونهبرداری از کبد
روشی دیگر برای تشخیص این بیماری، بیوپسی یا نمونهبرداری از کبد است. طی بیوپسی، قسمتی از بافت کبد را بر میدارند و آزمایشات مخصوص را روی آن انجام میدهند. برای احساس نکردن درد از بیهوشی برای عمل استفاده میشود.
پیشگیری از سرطان کبد
می توانید اقداماتی را برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری انجام دهید. این اقدامات عبارتند از:
واکسیناسیون علیه هپاتیت B:
- هپاتیت B یکی از شایع ترین علل سرطان کبد است. واکسن هپاتیت B می تواند به محافظت از شما در برابر عفونت کمک کند.
- اگر در معرض خطر ابتلا به هپاتیت B هستید، مانند اینکه با کسی که به این بیماری مبتلا است زندگی می کنید یا کار می کنید یا اگر شریک جنسی متعدد دارید، باید در مورد واکسیناسیون صحبت کنید.
درمان هپاتیت C:
- اگر به هپاتیت C مبتلا هستید، درمان آن مهم است تا از آسیب بیشتر کبد و کاهش خطر ابتلا به سرطان کبد جلوگیری کنید.
- چندین درمان موثر برای هپاتیت C وجود دارد. با پزشک متخصص داخلی در منزل در مورد بهترین گزینه درمانی برای شما صحبت کنید.
مصرف الکل را محدود کنید:
- مصرف زیاد الکل یکی از عوامل خطر ابتلا به سرطان کبد است.
- اگر الکل می نوشید، آن را در حد اعتدال مصرف کنید. برای زنان، این به معنای حداکثر یک نوشیدنی در روز و برای مردان حداکثر دو نوشیدنی در روز است.
وزن سالم خود را حفظ کنید:
- چاقی یک عامل خطر برای NAFLD و در نتیجه سیروز و سرطان کبد است.
- با خوردن یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم، می توانید وزن خود را در حد سالم نگه دارید.
از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنید:
- رژیم غذایی سالم شامل میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین بدون چربی است.
- از خوردن غذاهای فرآوری شده، پرچرب و پر قند خودداری کنید.
از قرار گرفتن در معرض سموم خودداری کنید:
- برخی از سموم، مانند آفلاتوکسین B1، می توانند خطر ابتلا به سرطانکبد را افزایش دهند.
- می توانید با اجتناب از خوردن غذاهای کپک زده و ذخیره ایمن غذا، از قرار گرفتن در معرض آفلاتوکسین B1 جلوگیری کنید.
به طور منظم برای غربالگری سرطان کبد مراجعه کنید:
- اگر در معرض خطر ابتلا به سرطان کبد هستید، مانند اینکه به هپاتیت B یا C مبتلا هستید، سیروز دارید یا سابقه خانوادگی سرطان کبد دارید، باید به طور منظم برای غربالگری این بیماری مراجعه کنید.
- غربالگری معمولاً شامل آزمایش خون و تصویربرداری از کبد است.
در آخر…
مثل دیگر سرطانها، سرطانکبد نیز در مراحل اولیه علائم و نشانههای خاصی ندارد، در نتیجه تومورهای کبد در مراحل پیشرفتهتر تشخیص داده میشود. برای تشخیص و درمان این بیماری باید به پزشک متخصص مراجعه کرد و تشخیص سرطان کبد در خانه ممکن نیست و همچنین درمان سرطان کبد در خانه غیر ممکن است. از آنجایی که تست غربالگری مناسب برای گزینش و تشخیص بیماران مبتلا به این نوع سرطان وجود ندارد، لازم است در صورت سابقه خانوادگی پزشک خود را مطلع سازید و به همین دلیل تشخیص سرطان کبد در خانه نیز ممکن نیست. از آنجایی که تهران پایتخت ایران است و از نظر تجهیزات پزشکی پیشرفتهتر است تشخیص سرطان کبد در تهران و همچنین درمان سرطان کبد در تهران به مراتب بهتر و دقیقتر است.
شما میتوانید در آرین طب خدمات پزشکی و پرستاری در منزل دریافت کنید.
برخی از خدمات ما شامل ویزیت پزشک متخصص در منزل، سونوگرافی در منزل، رادیولوژی در منزل، طب سوزنی در منزل، مشاوره روانشاسی و تغذیه در منزل است.
برای مشاهده همه سرویس های ما به صفحه خدمات مراجعه کنید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸
برای رزرو خدمات پزشکی یا پرستاری در منزل فرم زیر را پر کنید: