سرطان پروستات، (prostate cancer) یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در مردان است و ممکن است تأثیراتی بر باروری آن‌ها داشته باشد. این نوع سرطان معمولاً با آهستگی رشد می‌کند و در ابتدا تنها به غده پروستات محدود است. اما با گذر زمان، اگر رشد کند، می‌تواند سایر اندام‌ها را نیز گسترش دهد. هرچند برخی از موارد پروستات خوش‌خیم هستند و با درمان‌های کمتر بهبود می‌یابند، اما نوعی دیگر بسیار خطرناک است و ممکن است به سرعت گسترش یابند.
سرطان پروستات چیست؟
سرطان پروستات با نام انگلیسی (Prostate Cancer) شناخته می‌شود. این نوع سرطان، مانند دیگر انواع سرطان، به رشد نامناسب سلول‌ها در غده پروستات مرتبط است. غده پروستات، جزء از سیستم تناسلی مردان است و دارای اندازه‌ای تقریباً معادل یک گردو هست. این غده در زیر مثانه و در جلوی رکتوم (آخرین قسمت روده) واقع شده است و نقش مهمی در تولید مایع سمینال برای حمل و تغذیه اسپرم دارد.
علاوه بر این، به دلیل احاطه اطراف پیشابراه، در کنترل ادرار نیز نقش دارد. پروستات بیشتر اوقات از سلول‌های آدنوکارسینوما تشکیل شده است، که از بافت غده‌ای مشتق می‌شوند. متاستاز یک فرآیند نامیده می‌شود که سرطان از طریق خون یا سیستم لنفاتیک در سراسر بدن منتشر شده و در مناطق دیگر رشد می‌کند. این بیماری عمدتا به غدد لنفاوی لگن و همچنین استخوان‌ها متاستاز می‌شود.
پروستات، همچون سایر انواع سرطان، باعث رشد نامتناسب سلول‌ها در غده پروستات می‌شود.
آزمایش پروستات psa چیست؟
این آزمایش، سطح آنتی‌ژن اختصاصی پروستات را با اندازه‌گیری PSA در آزمایش خون ارزیابی می‌کند. psa یک پروتئین است که توسط سلول‌های طبیعی و سرطانی پروستات تولید می‌شود. هرچه میزان PSA در تست پروستات بیشتر باشد، احتمال بروز مشکلات پروستات نیز بیشتر خواهد بود.
همچنین، احتمال وجود است که در برخی افراد، غده پروستات بیشتری PSA تولید کند، که این مسأله به عواملی مانند سن و نژاد نیز وابسته است. عوامل دیگری که می‌توانند بر تولید PSA تأثیر گذار باشند، شامل مصرف داروهای خاص، برخی اقدامات پزشکی، عفونت پروستات و بزرگ شدن غده پروستات می‌شوند.
برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی یا پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸
عوارض سرطان پروستات
سرطان پروستات می‌تواند مشکلات زیادی را برای بیمار ایجاد کند و برخی از این مشکلات و عوارض عبارتند از:
- در مراحل پیشرفته، پروستات به اندام‌های مجاور مانند مثانه سرایت می‌کند. همچنین، این امکان را دارد که از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی به استخوان و سایر اندام‌ها منتقل شود. زمانی که سرطان به استخوان می‌رسد، می‌تواند باعث درد و شکستگی در استخوان‌ها شود. درمان در این مرحله می‌تواند با استفاده از روش‌های خاص صورت بگیرد، اما به دلیل پیچیدگی و پیشرفته بودن بیماری، کنترل آن دشوار است.
- عوارض مشترک پروستات و درمان آن شامل بی‌اختیاری در ادرار می‌شود. این بی‌اختیاری به عوامل مختلفی مانند نوع سرطان، شدت آن و احتمال بهبود آن در طول زمان بستگی دارد. برای درمان این عارضه، پزشک می‌تواند از داروها، کاتتر یا جراحی بهره ببرد.
- اختلال در نعوظ نیز یکی از عوارض این بیماری و درمان آن است، که می‌توان از داروها و دستگاه‌های مخصوصی برای درمان این مشکل استفاده کرد.
تشخیص سرطان پروستات
به نقل از مایوکلینیک، اگر نتایج تست‌های روتین غربالگری برای تشخیص سرطان پروستات در تهران، به عنوان مثال معاینه رکتال و آزمایش PSA (آنتی‌ژن مخصوص پروستات)، غیرطبیعی باشد، پزشک اورولوژی برای بررسی بیشتر اقدامات زیر را توصیه می‌کند:
اولتراسونوگرافی: ممکن است از سونوگرافی ترنس‌رکتال (نوعی سونوگرافی که پروب آن داخل رکتوم قرار می‌گیرد) برای بررسی تغییرات در پروستات استفاده شود.
برداشت نمونه از بافت پروستات، بیوپسی: این نمونه‌برداری اغلب با استفاده از سوزن نازک انجام می‌شود و نمونه به‌دست آمده در آزمایشگاه برای تشخیص سلول‌های سرطانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پس از تایید سرطانی بودن نمونه بافت پروستات، مشخص شدن درجه تهاجمی سلول‌ها ضروری است. این کار توسط پاتولوژیست انجام می‌شود و با تعیین تفاوت سلول‌های سرطانی بافت پروستات نسبت به سلول‌های سالم، درجه تهاجمی را مشخص می‌کند. Gleason score سیستم امتیازدهی رایج برای این منظور است که از مجموع دو عدد استفاده می‌شود و امتیازات مختلف نشان‌دهنده مراحل مختلف سرطان هستند.
طول عمر بیماران سرطان پروستات
احتمال مرگ در سرطان پروستات نسبت به بیشتر سرطان‌ها کمتر است و تقریباً تمام افرادی که در مراحل یک تا سه تشخیص داده می‌شوند، ۵ سال یا بیشتر زنده می‌مانند، حتی با درمان‌های موجود، آینده بهتری برای مبتلایان قابل تصور است. در مورد مرحله ۴ سرطان، ۳۱٪ از افراد ۵ سال یا بیشتر زنده می‌مانند و این تعداد ممکن است با پیشرفت روش‌های درمانی افزایش یابد.
لازم به ذکر است که سرطان پروستات معمولاً علامت خاصی ندارد، اما اگر علامتی وجود داشته باشد، اغلب به شکل مشکلاتی در تخلیه ادرار نمایان می‌شود. این بیماری در مردان زیر ۴۰ سال نادر است و با شیوع بیشتر در مردان بالای ۶۵ سال مشاهده می‌شود.
تشخیص سرطان پروستات در منزل
آزمایش ادرار برای پروستات یکی از مواردی است که شما می‌توانید برای تشخیص سرطان پروستات در خانه انجام دهید، به ویژه اگر مشکوک به این بیماری هستید. با انجام این تست، شما قادر خواهید بود بررسی کنید که آیا مبتلا به این بیماری هستید یا خیر و همچنین اطلاعاتی درباره درجه تهاجمی بیماری در صورت مبتلا بودن خواهید گرفت.
با توجه به دقت بالای این آزمایش، توصیه می‌شود که افرادی که در معرض خطر این بیماری قرار دارند یا مشکوک به وجود این بیماری هستند، حداقل یکبار در سال این آزمایش غربالگری پروستات را انجام دهند.
درمان سرطان پروستات
اولین مرحله در درمان سرطان پروستات در تهران، مراقبت و انتظار است، که به یک برنامه فعال مراقبتی بدون استفاده از سایر درمان‌های سرطان اشاره دارد. این نوع درمان، برای افرادی که بر اساس امتیاز گلیسون و مرحله سرطان به فرم غیرتهاجمی مبتلا هستند، مناسب است و به صورت بررسی دوره‌ای بیماری اجرا می‌شود. این روش به دلیل خطر جدی عوارض ادراری و تناسلی که در اکثر درمان‌های این بیماری وجود دارد، انتخاب می‌شود.
پرتو درمانی: در این روش، یک دسته پرتوی متمرکز برای نابود کردن سلول‌های سرطانی، به ویژه سلول‌هایی که از غده پروستات مهاجرت کرده‌اند (متاستاز داده‌اند)، استفاده می‌شود. این دسته‌های پرتو می‌توانند برای کاهش درد استخوانی ناشی از سلول‌های سرطانی مهاجم نیز مورد استفاده قرار گیرند.
جراحی سرطان پروستات: رادیکال پروستاتکتومی یک روش جراحی برداشت غده پروستات است و معمولاً زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که سرطان تنها در غده پروستات محدود شده باشد.
هورمون درمانی: این روش درمانی برای استفاده از داروها به منظور کاهش سرعت رشد سلول‌های سرطانی طراحی شده است، اما قادر نیست سلول‌های سرطانی را کاملاً از بین ببرد. از هورمون درمانی به منظور کاهش علائم سرطان پروستات و کاهش سرعت گسترش سرطان‌های مهاجم با کاهش یا توقف تولید هورمون‌های مردانه (اندروژن‌ها)، مانند تستسترون، استفاده می‌شود.
شیمی درمانی: برای نابود کردن سلول‌های دارای رشد سریع در سراسر بدن طراحی شده است، بنابراین معمولاً هنگامی‌که سلول‌های پروستات به سایر نقاط بدن متاستاز می‌شوند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کرایوتراپی: یک نوع روش درمانی است که سلول‌های سرطانی با تحمل به یخ زدن و سپس گرم شدن مجدد از بین می‌روند، این فرآیند باعث متلاشی شدن آن‌ها می‌شود. این درمان در مقایسه با جراحی تهاجمی دارای کمترین اثرات جانبی است، اما اثرات طولانی مدت آن هنوز در دست بررسی است. متأسفانه، یخ زدن می‌تواند منجر به آسیب به اعصاب شود که بعضی وقت‌ها شامل اعصاب نزدیک به پروستات، که کنترل کننده نعوظ هستند، می‌شود.
چای دشمن پروستات هست یا نه؟
مصرف چای سیاه ممکن است باعث افزایش ریسک ابتلا به این بیماری و تکرار ادرار شود، در حالی که مصرف چای سبز به عنوان یک گزینه مناسب و دشمن پروستات نمی‌تواند مطرح شود. آنتی‌اکسیدان موجود در چای سبز، با خواص ضد التهابی و ضد حساسیتی، می‌تواند در کنترل رشد و پیشروی سلول‌های سرطان پروستات تأثیرگذار باشد.
درمان سرطان پروستات بدخیم با طب سنتی
در طب سنتی، تأکید بر مصرف مواد غذایی مفید برای سلامت پروستات وجود دارد. یکی از درمان‌های معتبر در این حوزه، مصرف انار است. تحقیقات روی موش‌ها تأثیر مثبت انار در کاهش رشد سلول‌های سرطانی را اثبات کرده‌اند و نتایج خوبی نیز در بررسی‌های انجام‌شده بر روی انسان به دست آمده است. نوشیدن آب انار و مصرف میوه آن به طور متوسط می‌تواند به درمان سرطان کمک کند.
در طب سوزنی، که یکی از روش‌های طب سنتی است، سوزن‌های بسیار نازک به قسمت‌های مختلف بدن وارد شده و کمک به کاهش درد ناشی از سرطان می‌کند. همچنین، برخی افراد با این روش متوجه کاهش تهوع نیز شده‌اند.
درمان سرطان پروستات در منزل
همراه با تغذیه صحیح، توصیه می‌شود که راهکارهای زیر را نیز برای درمان سرطان پروستات در خانه امتحان کنید:
- کاهش استرس از طریق یوگا یا مدیتیشن
- ترک عادت سیگار
- اجتناب از مصرف مایعات در شب
- تخلیه کامل مثانه هنگام ادرارکردن، به ویژه در اوایل شب
- انجام تمرینات کگل برای تقویت عضلات لگن
- دوری از مصرف داروهایی که ممکن است علائم ادراری را بدتر کنند، مانند آنتی‌هیستامین‌ها، دیورتیک‌ها و انواع ضد احتقان
- استفاده از یک کیسه آب گرم بر روی شکم برای کاهش علائم
- پرهیز از نشستن طولانی‌مدت یا دوچرخه‌سواری، زیرا می‌تواند پروستات را تحریک کند
- مصرف مایعات به منظور کاهش عفونت پروستات و مثانه با دفع باکتری‌ها از ادرار
سرطان پروستات به شدت وابسته به مرحله بالینی، نوع سلولی سرطان، واکنش به درمان و عوامل دیگر است. در مراحل اولیه این بیماری با درمان‌های مناسب، احتمال بهبود بالا می‌رود. همچنین، در برخی از موارد، این بیماری خوش‌خیم است و با درمان‌های کمتر قابل کنترل و بهبود است.
در مواردی که پروستات بدخیم و به مراحل پیشرفته تر رسیده باشد، مدیریت ممکن است چالش‌برانگیزتر باشد. تشخیص زودرس، پیگیری درمان‌های موجود و انجام آزمون‌های مناسب می‌توانند در مدیریت بهتر این بیماری مؤثر باشند. برای داشتن نتیجه دقیق‌تر و مناسب بر اساس شرایط فردی، مشاوره با پزشک متخصص انکولوژی یا اورولوژی مهم است.
برای رزرو خدمات پزشکی یا پرستاری در منزل فرم زیر را پر کنید:
