خارش چشم | علت، علائم، تشخیص، پیشگیری و درمان در منزل

خارش چشم ممکن است ناشی از عوامل متنوعی باشد که برخی از آن‌ها ممکن است خطرات جدی به دنبال داشته باشند. در صورت تشخیص قرمزی و خارش در چشم‌ها، ابتدا مناسب است با یک پزشک متخصص مشورت کنید تا درمان‌های ممکن را بررسی نمایید. آلرژی‌های چشمی، مانند تاثیر گرد و غبار و موی حیوانات خانگی، از جمله عوامل متداولی هستند که ممکن است خارش چشم را ایجاد کنند. همچنین احتمال دارد که حساسیت به برخی محصولات خانگی خود داشته باشید؛ به عنوان مثال، محلول لنزهای چشمی یا مواد شوینده ممکن است تحریک چشمان شما را افزایش دهند. بنابراین، بررسی و شناسایی این عوامل ممکن است در تعیین منشأ خارش چشم و درمان آن مؤثر باشد.

در بعضی موارد، دلیل خارش چشمان شما قابل شناسایی است و می‌توانید برای درمان علائم اقدام کنید. عمدتاً خارش چشم به عنوان یک مسأله عابر و غیرجدی شناخته می‌شود و با گذشت چند دقیقه به طور خودبخود بهبود می‌یابد. با این حال، خارش چشم ممکن است ناشی از مشکلات دیگر باشد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

می‌توانید با برخی از شایع‌ترین علائم خارش چشم مواجه شوید، این علائم عبارتند از:

• احساس خارش و سوزش: افراد مبتلا به خارش چشم ممکن است حس خارش و سوزش در سطح چشم یا در اطراف پلک‌ها را تجربه کنند.
• قرمزی چشم: چشم‌ها ممکن است قرمز یا ملتهب شوند.
• ترشح از چشم: در برخی موارد، ترشح یا اشک زیاد از چشم‌ها ممکن است دیده شود.
• تورم پلک‌ها: ممکن است پلک‌ها دچار تورم شوند که این به علت التهاب است.
• حساسیت به نور: برخی افراد ممکن است به نور حساس شوند و احساس ناراحتی یا درد در معرض نور شدید داشته باشند.
• حساسیت به باد یا گرد و غبار: خارش چشم‌ها ممکن است در پاسخ به عواملی مانند باد، گرد و غبار یا آلرژن‌ها شدت یابد.
• احساس وجود جسم خارجی در چشم: در برخی موارد، فرد احساس می‌کند چیزی در چشم است، حتی اگر چیزی در آن وجود نداشته باشد.

علل مختلفی می‌توانند باعث این علائم شوند، از جمله آلرژی‌ها، عفونت‌ها، خشکی چشم یا تماس با مواد تحریک‌کننده. اگر خارش چشم به مدت طولانی ادامه پیدا کند یا همراه با علائم شدیدتر مانند درد یا اختلال در بینایی باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

خارش چشم یک مشکل پرطرفدار است و اساسی‌ترین راه برای بهبود آن، تشخیص عامل ایجاد کننده خارش است. در این بخش، به بررسی عوامل مختلفی می‌پردازیم که ممکن است عامل اصلی بروز خارش در چشم‌ها باشند.

خارش چشم به علت حساسیت

عوامل مختلفی در بروز خارش چشم‌ها تأثیرگذار هستند، اما یکی از این عوامل، عفونت است که اغلب با ظهور علائم چشم صورتی یا ورم ملتحمه به چشمان افراد هشدار می‌دهد. علت اصلی این علائم به التهاب ملتحمه یا لایه داخلی چشم بازمی‌گردد. این وضعیت می‌تواند در هر فردی رخ دهد، اما در کودکان به دلیل ضعیف بودن سیستم ایمنی، احتمال بروز آن بیشتر است. عفونت منجر به قرمزی و تورم چشم می‌شود و تشکیل چرک در چشم را به دنبال دارد که ممکن است در زمان خوابیدن پلک‌ها را به یکدیگر بچسباند. این ناحیه اغلب به واسطه باکتری‌ها به عنوان عامل ایجاد‌کننده عفونت همراه با ترشح چرک و خارش در چشم‌ها ظاهر می‌شود. در موارد بسیار نادر، ویروس‌ها نیز ممکن است باعث بروز علائم چشم صورتی شوند و گاهی اوقات، حساسیت‌های چشمی به شکل عارضه چشم صورتی منتقل شوند.

در برخی شرایط، دکتر چشم‌ داروهای مختلفی را تجویز می‌کند که به شرح زیر هستند:

• آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی
• قطره‌های چشمی ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID)
• قطره چشمی ترکیبی آنتی‌هیستامین / تثبیت‌کننده ماست سل مثل الوپاتادین
• استفاده از قطره چشم اشک مصنوعی برای شست‌وشو و تمیزکردن چشم از ذرات وارد شده به آن و درمان خارش ناحیه چشم به دلیل حساسیت فصلی.
• استفاده از قطره‌های آنتی‌بیوتیک برای از بین‌بردن باکتری‌های عامل ایجاد عفونت.
• استفاده از قطره‌های استروئید برای کاهش التهاب و زخم.
• درمان با روش‌های دیگر نیز ممکن است شامل عمل جراحی چشم جهت از بین‌بردن ذرات خارجی وارد شده یا برطرف کردن مشکلات چشم باشد.
• همچنین، درمان خارش با عسل و روش‌های مشابه توسط طب سنتی توصیه می‌شود. اما بهتر است توجه داشته باشید که این موارد بدون پشتوانه علمی و توصیه متخصص چشم، ممکن است موثریت و ایمنی را تضمین نکنند.

یک منبع غنی از آنتی‌اکسیدان‌هاست که اثر تسکین‌دهنده‌ای بر تحریکات پوستی دارد و می‌تواند تورم را کاهش دهد. خنک کنندگی موجود در خیار ممکن است به کاهش خارش چشم شما کمک نماید. برای انجام این کار، یک خیار را به صورت ورقه‌های گرد برش داده و برش‌ها را روی چشم‌های بسته قرار دهید. سپس آن‌ها را بگذارید تا گرم شوند و این روند را ۱-۲ بار در روز تکرار نمایید.

ال-گالوکاتچین گالات (EGCG) موجود در چای سبز می‌تواند به بهبود التهاب سطحی در چشم‌های خشک کمک کند. از این رو، استفاده موضعی از کیسه‌های چای سبز ممکن است خارش و خشکی چشم را تسکین دهد. برای اجرای این روش، کیسه‌های چای را که برای تهیه چای استفاده می‌شوند جمع آوری کرده و آن‌ها را به مدت 30 دقیقه در یخچال قرار دهید. سپس چای کیسه‌ای خنک شده را روی پلک‌های بسته خود قرار دهید و به مدت 10 تا 15 دقیقه آن‌ها را بگذارید. این کار را هر زمان که چشمانتان شروع به خارش کند، انجام دهید.

روغن کرچک به عنوان یک روان کننده موثر برای چشم‌ها شناخته می‌شود. بنابراین، ممکن است این روش یک گزینه مناسب برای درمان خارش چشم باشد. برای اجرای این روش، توپ‌های پنبه را در روغن کرچک ارگانیک خیس کنید. روغن اضافی را صاف کرده و پنبه‌ها را روی پلک‌های بسته خود قرار دهید. بگذارید ۱۵ دقیقه روی آن‌ها بماند، سپس چشم‌های خود را بردارید و با آب بشویید. این کار را ۱ تا ۲ بار در روز انجام دهید.

برای تسکین خارش در چشم‌هایی که به‌دلیل خشکی چشم یا تحریک لنزهای تماسی دچار خارش شده‌اند، می‌توانید از اشک مصنوعی استفاده کنید، که همچنین می‌تواند به از بین بردن آلرژن‌ها در چشم‌ها کمک کند. قطره‌های خارش چشم آلرژیک به همراه آنتی هیستامین‌ها (کتوتیفن یا آنتی هیستامین) یا ضداحتقان (نافازولین و فنیرامین) نیز از جمله داروهای تجویزی دکتر چشم اطفال هستند که به تسکین خارش در چشم‌ها کمک می‌کنند. در صورت دچاری به قرمزی و تورم چشم، می‌توانید از قطره‌های ضدقرمزی چشم، از جمله قطره‌های حاوی تتراهیدروزولیند، برای کاهش اندازه رگ‌های خونی سطح چشم استفاده کنید. حتی اگر این قطره‌ها مفید باشند، توجه داشته باشید که باید متناسب با نیاز شخصی و توصیه پزشک مصرف شوند.

در مواردی که نیاز به رفع خارش در چشم‌ها حاصل از علل جدی است، ضروری است به پزشک مراجعه کنید. به عنوان مثال، اگر احساس می‌کنید چشم‌ها عفونی شده‌اند، بینایی‌تان تحت تأثیر قرار گرفته یا خارش مداوم و غیرقابل تحمل است، حتماً نیاز به ارزیابی پزشکی دارید.

در صورت بروز درد همراه با خارش، به پیگیری جدی نیاز دارید. اگر با هر یک از مشکلات فوق روبه‌رو شدید، از تداوم درمان‌های خودسرانه خودداری و بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

استفاده از قطره‌های چشمی و تولیدات مشابه می‌تواند به کاهش خارش چشمان کمک کند، اما اگر علائم شما در طول زمان بهبود نیابند، توصیه می‌شود که بهتر است به یک متخصص چشم مراجعه کرده و نظر و راهنمایی از ایشان دریافت نمایید.

نه، خود خارش چشم به نابینایی منجر نمی‌شود؛ اما اگر خارش چشمان شما ناشی از برخی اختلالات چشمی باشد و به طور صحیح درمان نشود، این موضوع ممکن است باعث بروز عوارض جدی مثل نابینایی گردد. اگرچه این حادثه بسیار نادر است.

در اکثر موارد، خارش چشم به عنوان یک مسئله مهم شناخته نمی‌شود و خودبخود تا چند دقیقه برطرف می‌شود. با این وجود، عوامل مختلفی ممکن است منجر به ایجاد این خارش گردند؛ از جمله آلرژی‌ها، عوامل آلودگی هوا، عفونت‌ها، خشکی چشم، خستگی چشم و بلفاریت.

خارش چشم در ابتدای صبح ممکن است ناشی از ابتلا به سندرم خشکی باشد، که ممکن است به دلیل مسدود شدن غدد اشکی یا کمبود اشک و چربی برای حفظ رطوبت در چشمان ایجاد شود. این وضعیت ممکن است باعث خارش در ناحیه نوار چشم و پلک گردد.

• پزشک متخصص در منزل
• پزشک متخصص عفونی در منزل