آمبولی ریوی (Pulmonary Embolism) یکی از شرایط پزشکی جدی و خطرناک است که به دلیل مسدود شدن یکی از شریانهای ریه توسط لخته خونی رخ میدهد. این لختهها معمولاً از قسمتهای دیگر بدن، به ویژه از سیاهرگهای عمقی پاها یا لگن، به ریهها منتقل میشوند. به این حالت ترومبوز ورید عمقی (DVT) گفته میشود. آمبولی ریوی میتواند جریان خون به ریهها را قطع کند و باعث کاهش سطح اکسیژن در خون و آسیب به بافتهای ریه شود. این وضعیت میتواند منجر به عواقب جدی و حتی مرگ شود اگر به موقع تشخیص داده نشود و درمان مناسب انجام نگیرد.
آمبولی ریوی چیست؟
آمبولی ریوی یک وضعیت پزشکی خطرناک است که زمانی رخ میدهد که یک یا چند لخته خون وارد شریانهای ریه شوند و جریان خون به بخشی از ریهها را مسدود کنند. این لختههای خونی معمولاً از وریدهای عمقی پاها یا لگن به ریهها حرکت میکنند. وقتی این لختهها به ریهها میرسند، میتوانند جریان خون را قطع کرده و سطح اکسیژن در خون را کاهش دهند، که منجر به آسیب به بافتهای ریه میشود.
آمبولی ریوی میتواند بدون هشدار قبلی رخ دهد و علائم آن ممکن است ناگهانی و شدید باشند. یکی از شایعترین علائم، تنگی نفس است که میتواند به طور ناگهانی شروع شود و بسیار شدید باشد. این تنگی نفس ممکن است حتی در حالت استراحت رخ دهد و با فعالیت بدنی تشدید شود.
درد قفسه سینه یکی دیگر از علائم شایع آمبولی ریوی است. این درد ممکن است شبیه به درد حمله قلبی باشد و معمولاً با تنفس عمیق، سرفه یا حتی حرکت تشدید میشود. افراد مبتلا به آمبولی ریوی ممکن است درد را به صورت تیز و شدید در یک ناحیه خاص قفسه سینه یا به صورت فشاری و تنگی در کل قفسه سینه احساس کنند.
برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸
آرین طب ارائه ارائهدهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل
خدمات مرتبط

علت آمبولی ریوی
آمبولی ریوی زمانی اتفاق میافتد که لخته خونی به یکی از شریانهای ریهها سفر کرده و جریان خون را مسدود میکند. این لخته خونی معمولاً در یکی از سیاهرگهای عمقی پاها یا لگن شروع میشود و به عنوان ترومبوز ورید عمقی (DVT) شناخته میشود.
علل شایع DVT عبارتند از:
- بیحرکتی طولانیمدت: مانند نشستن یا دراز کشیدن برای مدت طولانی، مثلاً در حین سفر با هواپیما یا بستری بودن در بیمارستان.
- جراحی: به خصوص جراحی لگن، پا یا شکم.
- آسیب به رگها: به دلیل شکستگی یا جراحت.
- برخی از شرایط پزشکی: مانند بیماری قلبی، بیماری ریوی یا سرطان.
- سابقه قبلی DVT یا آمبولی ریه.
- چاقی.
- بارداری.
- مصرف برخی از داروها: مانند قرصهای ضد بارداری یا هورمون درمانی.
- سن: خطر DVT با افزایش سن افزایش مییابد.
عوامل دیگری نیز میتوانند خطر ابتلا به آمبولی ریه را افزایش دهند، از جمله:
- داشتن سابقه خانوادگی DVT یا آمبولی ریه.
- اختلالات خونی: مانند کمبود پروتئین C یا S.
- بیماری التهابی روده.
در حالی که DVT شایعترین علت آمبولی ریه است، اما علل دیگری نیز وجود دارد، از جمله:
- آمبولی چربی: این زمانی اتفاق میافتد که چربی از مغز استخوان آزاد شده و به ریهها سفر میکند. این اغلب پس از شکستگی استخوانهای بلند رخ میدهد.
- حبابهای هوا: این میتواند در حین غواصی یا سایر فعالیتهایی که افراد را در معرض فشار زیاد قرار میدهد، رخ دهد.
- تومورها: تومورهای ریه یا سایر قسمتهای بدن میتوانند از لخته خونی جدا شده و به ریهها سفر کنند.
مهم است که به یاد داشته باشید که هر کسی ممکن است دچار آمبولی ریه شود، اما برخی از افراد در معرض خطر بیشتری هستند. اگر نگران خطر ابتلا به آمبولی ریه هستید، با پزشک متخصص داخلی در منزل صحبت کنید. آنها میتوانند به شما کمک کنند تا خطر خود را ارزیابی کنید و اقدامات پیشگیرانه را انجام دهید.
علائم آمبولی ریوی
درد قفسه سینه:
- این درد معمولاً تیز و ناگهانی است و ممکن است در یک ناحیه خاص قفسه سینه احساس شود یا به پشت، شانه ها یا بازوها سرایت کند.
- درد ممکن است با نفس عمیق، سرفه یا دراز کشیدن بدتر شود.
- برخی از افراد ممکن است دردی مانند فشار یا تنگی در قفسه سینه را تجربه کنند.
تنگی نفس:
- این شایع ترین علامت آمبولی ریه است و می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد.
- تنگی نفس ممکن است ناگهانی شروع شود یا به تدریج در طول زمان ایجاد شود.
- ممکن است تنفس دشوار یا غیرممکن به نظر برسد، حتی در حالت استراحت.
- تنگی نفس ممکن است با فعالیت بدتر شود.
سرفه:
- سرفه ممکن است خشک یا همراه با خلط باشد.
- خلط ممکن است خونی باشد، به رنگ قهوه ای مایل به قرمز یا صورتی باشد.
- سرفه ممکن است با درد قفسه سینه یا تنگی نفس بدتر شود.
سرگیجه یا سبکی سر:
- این به دلیل کاهش جریان خون به مغز است.
- ممکن است همراه با غش یا از دست دادن هوشیاری باشد.
تندی ضربان قلب:
- این به دلیل تلاش قلب برای پمپاژ خون در برابر انسداد شریان های ریوی است.
- ممکن است همراه با تپش قلب یا احساس لرزش در قفسه سینه باشد.
تعریق:
- تعریق ممکن است خفیف یا شدید باشد.
- ممکن است با سایر علائمی مانند تب یا لرز همراه باشد.
علائم کمتر شایع:
- درد یا تورم پا: این ممکن است نشانه DVT باشد، که عامل شایع آمبولی ریه است.
- پوست سرد، بی رنگ و مرطوب: این به دلیل کاهش جریان خون به پوست است.
- تب
- اضطراب
- از دست دادن هوشیاری
تشخیص آمبولی ریوی
سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی:
- پزشک ابتدا در مورد سابقه پزشکی شما، از جمله سابقه خانوادگی لخته شدن خون، سابقه DVT یا آمبولی ریه قبلی، هرگونه بیماری زمینه ای مانند بیماری قلبی یا ریوی و همچنین داروهایی که مصرف می کنید، سوال خواهد کرد.
- سپس معاینه فیزیکی انجام می دهد که شامل گوش دادن به ریه ها برای بررسی صداهای غیرطبیعی، بررسی تورم یا درد پا و بررسی علائم حیاتی مانند فشار خون، ضربان قلب و دمای بدن است.
آزمایش اشعه ایکس قفسه سینه:
- این یک روش تصویربرداری رایج است که می تواند تصاویری از قلب و ریه ها را نشان دهد.
- در حالی که اشعه ایکس قفسه سینه ممکن است همیشه ناهنجاری های مرتبط با آمبولی ریه را نشان ندهد، اما می تواند برای رد سایر علل احتمالی علائم شما، مانند ذات الریه یا پنوموتوراکس (فرو ریختن ریه) مفید باشد.
اسکن CT قفسه سینه:
- اسکن CT قفسه سینه تصاویری دقیق تر و جزئی تر از ریه ها و شریان های ریوی را نسبت به اشعه ایکس ارائه می دهد.
- این روش معمولاً برای تأیید یا رد تشخیص آمبولی ریه استفاده می شود.
- در اسکن CT ممکن است از ماده حاجب داخل وریدی استفاده شود تا شریان های ریوی را به وضوح نشان دهد.
آنژیوگرافی ریوی:
- این روش تهاجمی تر شامل تزریق ماده حاجب به داخل شریان های ریوی و سپس گرفتن عکس های اشعه ایکس در ح زمان حرکت ماده حاجب در ریه ها است.
- آنژیوگرافی ریوی دقیق ترین روش برای تشخیص آمبولی ریه است و معمولاً فقط زمانی استفاده می شود که سایر روش ها نتایج قطعی ارائه ندهند یا در صورت نیاز به انجام اقدامات تهاجمی برای از بین بردن لخته خون.
سایر آزمایشات:
- در برخی موارد، ممکن است آزمایشات دیگری نیز برای کمک به تشخیص یا ارزیابی شدت بیماری انجام شود، مانند:
- آزمایش خون: برای بررسی وجود نشانگرهای DVT یا آمبولی ریه، مانند افزایش سطح D-dimer.
- اسکن V/Q: این نوع اسکن هسته ای می تواند به مقایسه جریان هوا و جریان خون در ریه ها کمک کند.
- اکوکاردیوگرافی: با استفاده از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از قلب، می تواند برای بررسی وجود فشار خون بالا در ریه ها (هایپرپنومونی ریوی) استفاده شود.
تشخیص افتراقی:
مهم است که آمبولی ریه را از سایر بیماری هایی که می توانند علائم مشابهی ایجاد کنند، مانند:
- حمله قلبی: درد قفسه سینه، تنگی نفس و تعریق همگی می توانند علائم حمله قلبی باشند.
- ذات الریه: تنگی نفس، سرفه و تب همگی می توانند علائم ذات الریه باشند.
- آسم: تنگی نفس، سرفه و خس خس سینه همگی می توانند علائم آسم باشند.
- بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD): تنگی نفس، سرفه و خس خس سینه همگی می توانند علائم COPD باشند.
درمان آمبولی ریوی
درمان آمبولی ریوی در تهران معمولاً شامل موارد زیر است:
داروهای رقیق کننده خون:
- داروهای رقیق کننده خون مانند هپارین یا وارفارین برای جلوگیری از بزرگ شدن لخته خون و تشکیل لخته های جدید تجویز می شوند.
- هپارین معمولاً از طریق ورید تزریق می شود، در حالی که وارفارین به صورت خوراکی مصرف می شود.
- تنظیم دوز داروهای رقیق کننده خون با آزمایشات خون منظم برای نظارت بر اثرات آنها انجام می شود.
ترومبولیز:
- در برخی موارد، ممکن است از داروهای ترومبولیز کننده برای حل کردن لخته خونی استفاده شود.
- این داروها معمولاً از طریق ورید تزریق می شوند و فقط برای افراد مبتلا به آمبولی ریه شدید که در معرض خطر مرگ فوری هستند، استفاده می شود.
جراحی یا مداخلات دیگر:
- در موارد نادر، ممکن است برای از بین بردن لخته خونی نیاز به جراحی یا سایر روش های مداخله ای باشد.
- این گزینه ها ممکن است برای افرادی که به داروهای رقیق کننده خون پاسخ نمی دهند یا در معرض خطر عوارض جدی مانند خونریزی داخلی هستند، در نظر گرفته شود.
اکسیژن درمانی:
- اگر سطح اکسیژن خون شما پایین باشد، ممکن است اکسیژن مکمل از طریق بینی یا ماسک دریافت کنید.
مراقبت های حمایتی:
- ممکن است داروهایی برای کنترل درد، اضطراب یا سایر علائم دریافت کنید.
- همچنین ممکن است مایعات داخل وریدی برای کمک به هیدراته شدن بدن و حفظ فشار خون دریافت کنید.
مدت زمان درمان:
- مدت زمان درمان آمبولی ریه به شدت بیماری و پاسخ شما به درمان بستگی دارد.
- اکثر افراد مبتلا به آمبولی ریه خفیف تا متوسط با چند روز درمان در بیمارستان بهبود می یابند.
- با این حال، برخی از افراد ممکن است نیاز به بستری طولانی مدت در بیمارستان یا مراقبت در منزل داشته باشند.
درمان آمبولی ریوی در منزل
علاوه بر اجتناب از درمان خانگی آمبولی ریوی، در دوران نقاهت آمبولی ریه، میتوانید با انجام برخی اقدامات برای تسریع روند بهبودی و کاهش خطر عوارض اقدام کنید. درمان آمبولی ریوی در خانه شامل:
- استراحت کافی: به بدن خود زمان کافی برای بهبودی بدهید.
- نوشیدن مایعات فراوان: برای جلوگیری از کم آبی بدن، مایعات زیادی بنوشید.
- پوشیدن جوراب فشاری: جورابهای فشاری میتوانند به جریان خون در پاها کمک کنند و خطر لخته شدن مجدد خون را کاهش دهند.
- حفظ وزن سالم: چاقی خطر ابتلا به لخته شدن خون را افزایش میدهد.
- ترک سیگار: سیگار کشیدن به دیوارههای رگها آسیب میرساند و خطر ابتلا به لخته شدن خون را افزایش میدهد.
- فعالیت بدنی منظم: پس از تأیید پزشک متخصص در منزل، فعالیت بدنی منظم را به برنامه روزانه خود اضافه کنید.
دارو برای آمبولی ریوی
داروهای مورد استفاده برای آمبولی ریوی:
آمبولی ریوی وضعیتی جدی است که به دلیل لخته شدن خون در شریان های ریه ایجاد می شود. این لخته ها که اغلب از لخته های وریدی عمیق (DVT) در پاها یا لگن شروع می شوند، می توانند جریان خون به ریه ها را مسدود کرده و عواقب خطرناکی به دنبال داشته باشند.
خوشبختانه، داروهای مختلفی برای درمان و پیشگیری از آمبولی ریوی وجود دارد. نوع داروی تجویز شده توسط پزشک شما به عوامل مختلفی از جمله شدت بیماری، سابقه پزشکی و سایر داروهای مصرفی شما بستگی دارد.
رایج ترین دسته داروهای مورد استفاده برای آمبولی ریوی عبارتند از:
رقیق کننده های خون:
این داروها به جلوگیری از لخته شدن خون و بزرگ شدن آنها کمک می کنند. رقیق کننده های خون خوراکی رایج شامل وارفارین (کومادین)، ریواروکسابان (Xarelto)، اپیکسابان (Eliquis) و (پراکسادوسا) می شوند.
ترومبولیتیک ها:
در برخی موارد، ممکن است از داروهای دیگری به نام ترومبولیتیک استفاده شود. این داروها لخته های خونی را حل می کنند. ترومبولیتیک های رایج شامل آلتپلاز (Activase)، استرپتوکیناز (Streptase) و تِنکتِپلاز (Alteplase) می شوند.
داروهای ضد انعقاد مستقیم خوراکی (DOACs):
این دسته جدید از داروهای رقیق کننده خون شامل (پراکسادوسا)، ریواروکسابان (Xarelto) و اپیکسابان (Eliquis) می شوند. DOAC ها به جای نیاز به آزمایش خون مکرر، به صورت خوراکی یک یا دو بار در روز مصرف می شوند.
ملاحظات مهم:
- مصرف دقیق داروها: داروهای خود را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید. مصرف بیش از حد یا کم دارو می تواند خطرناک باشد.
- عوارض جانبی: از عوارض جانبی احتمالی داروهای خود آگاه باشید و در صورت بروز هر گونه مشکل به پزشک خود اطلاع دهید.
- آزمایش خون: اگر از وارفارین استفاده می کنید، باید به طور منظم آزمایش خون انجام دهید تا سطح دارو در خون شما بررسی شود.
- تعاملات دارویی: به پزشک خود در مورد تمام داروها و مکمل های گیاهی که مصرف می کنید اطلاع دهید تا از تداخلات دارویی احتمالی جلوگیری شود.
برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸
آرین طب ارائه ارائهدهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل
پیشگیری از آمبولی ریوی
آمبولی ریه، وضعیتی خطرناک است که در اثر لخته شدن خون در شریانهای ریه ایجاد میشود. این لختهها که اغلب از لختههای وریدی عمیق (DVT) در پاها یا لگن شروع میشوند، میتوانند جریان خون به ریهها را مسدود کرده و عواقب جدی به دنبال داشته باشند.
خوشبختانه، اقدامات مختلفی برای کاهش خطر ابتلا به آمبولی ریه وجود دارد:
پیشگیری از DVT:
- فعالیت بدنی منظم: حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی متوسط در اکثر روزهای هفته را هدف قرار دهید.
- حفظ وزن سالم: چاقی خطر ابتلا به DVT را افزایش میدهد.
- از نشستن یا ایستادن طولانی مدت خودداری کنید: اگر برای مدت طولانی در یک موقعیت هستید، هر چند وقت یکبار بلند شوید و حرکت کنید.
- پوشیدن جورابهای فشاری: جورابهای فشاری میتوانند به جریان خون در پاها کمک کنند و خطر لخته شدن خون را کاهش دهند.
- هیدراته ماندن: نوشیدن مایعات فراوان به رقیق شدن خون و جلوگیری از لخته شدن آن کمک میکند.
درمان مناسب بیماریهای زمینهای:
- اگر بیماریهای زمینهای مانند بیماری قلبی، بیماری ریوی یا سرطان دارید، برای کنترل آنها با پزشک متخصص ریه در منزل همکاری کنید. این بیماریها میتوانند خطر ابتلا به DVT و آمبولی ریه را افزایش دهند.
مصرف داروهای رقیق کننده خون:
- اگر در معرض خطر بالای ابتلا به DVT یا آمبولی ریه هستید، پزشک ممکن است داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین یا ریواروکسابان را تجویز کند. این داروها میتوانند به جلوگیری از تشکیل لختههای خونی کمک کنند.
اقدامات احتیاطی بعد از جراحی:
- اگر اخیراً تحت عمل جراحی قرار گرفتهاید، به خصوص جراحیهای بزرگ، پزشک ممکن است داروهای رقیق کننده خون یا سایر روشهای پیشگیری از DVT را تجویز کند.
اجتناب از سیگار کشیدن:
- سیگار کشیدن به دیوارههای رگها آسیب میرساند و خطر ابتلا به DVT و آمبولی ریه را افزایش میدهد.
بارداری و پس از زایمان:
- زنانی که باردار هستند یا به تازگی زایمان کردهاند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به DVT و آمبولی ریه قرار دارند. در مورد روشهای پیشگیری با پزشک خود صحبت کنید.
هورمون درمانی:
- مصرف برخی از داروهای هورمونی مانند قرصهای ضد بارداری یا هورمون درمانی جایگزینی (HRT) میتواند خطر ابتلا به DVT و آمبولی ریه را افزایش دهد. در مورد خطرات و مزایای مصرف این داروها با پزشک خود صحبت کنید.
سفرهای طولانی:
- اگر برای مدت طولانی سفر میکنید، به خصوص با هواپیما، برای افزایش جریان خون در پاها، به طور مرتب حرکت کنید و مایعات فراوان بنوشید.
عوارض آمبولی ریوی
در حالی که بسیاری از افراد مبتلا به آمبولی ریه با درمان مناسب بهبودی کامل پیدا میکنند، این بیماری میتواند منجر به عوارض کوتاه مدت و بلندمدت شود.
عوارض کوتاه مدت:
- فشار خون ریوی: لخته خونی در ریهها میتواند جریان خون را مسدود کرده و فشار خون را در ریهها افزایش دهد. این امر میتواند به قلب و ریهها آسیب برساند و در موارد شدید منجر به نارسایی قلبی شود.
- خونریزی: داروهای رقیق کننده خون که برای درمان آمبولی ریه استفاده میشوند، خطر خونریزی را افزایش میدهند. خونریزی میتواند داخلی یا خارجی باشد و در موارد شدید تهدید کننده زندگی باشد.
- پنومونی: التهاب ریهها (پنومونی) میتواند به دلیل انسداد جریان خون به ریهها ایجاد شود.
- پلورال افیوژن: تجمع مایع در فضای بین ریهها و دیواره قفسه سینه (پلورال افیوژن) میتواند در اثر آمبولی ریه ایجاد شود.
عوارض بلندمدت:
- فشار خون ریوی مزمن: اگر فشار خون بالا در ریهها به درستی درمان نشود، میتواند به یک بیماری مزمن به نام فشار خون ریوی مزمن تبدیل شود. این بیماری میتواند باعث تنگی نفس، خستگی و درد قفسه سینه شود و در نهایت به نارسایی قلبی منجر شود.
- ترومبوآمبولیسم ریوی مکرر: برخی از افراد ممکن است دچار آمبولی ریه مکرر شوند. این امر میتواند خطر ابتلا به عوارض جدی مانند فشار خون ریوی مزمن را افزایش دهد.
- سندرم پس از آمبولی ریه: این سندرم با علائمی مانند تنگی نفس، خستگی و درد قفسه سینه مشخص میشود و میتواند ماهها یا حتی سالها پس از ابتلا به آمبولی ریه ادامه داشته باشد.
علاوه بر این عوارض، آمبولی ریه میتواند بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد. افراد مبتلا به این بیماری ممکن است در انجام فعالیتهای روزانه خود دچار مشکل شوند و ممکن است مجبور به محدود کردن فعالیتهای خود باشند.
در آخر…
آمبولی ریوی یک وضعیت جدی و بالقوه خطرناک است که نیازمند تشخیص سریع و درمان مؤثر است. با وجود اینکه این بیماری میتواند به طور ناگهانی و با علائم شدید ظاهر شود، پیشگیری و مدیریت مناسب میتواند خطرات آن را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
تشخیص به موقع و درمان صحیح، شامل استفاده از داروهای رقیق کننده خون و در برخی موارد درمانهای تهاجمی، میتواند به پیشگیری از عوارض جدیتر مانند نارسایی قلبی و فشار خون ریوی مزمن کمک کند.
از سوی دیگر، انجام اقدامات پیشگیرانه مانند حفظ فعالیت بدنی منظم، اجتناب از نشستن طولانیمدت، هیدراته ماندن و ترک سیگار میتواند به کاهش خطر ابتلا به آمبولی ریوی کمک کند.
شما میتوانید در آرین طب خدمات پزشکی و پرستاری در منزل دریافت کنید.
برخی از خدمات ما شامل ویزیت پزشک متخصص در منزل، سونوگرافی در منزل، رادیولوژی در منزل، طب سوزنی در منزل، مشاوره روانشاسی و تغذیه در منزل است.
برای مشاهده همه سرویس های ما به صفحه خدمات مراجعه کنید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸
برای رزرو خدمات پزشکی یا پرستاری در منزل فرم زیر را پر کنید:
