آزمایش cbc (وضعیت سلول‌های خونی) + تفسیر

CBC یا Complete Blood Count، یکی از معمول‌ترین آزمایشات برای بررسی وضعیت سلول‌های خونی است. این آزمایش با اندازه‌گیری تعداد و نسبت انواع مختلف سلول‌های خونی اطلاعات مهمی ارائه می‌دهد. در ادامه مقاله، به توضیح علت انجام آزمایش cbc، تفسیر نتایج آن خواهیم پرداخت.

آزمایش cbc چیست؟

آزمایش cbc یا شمارش کامل خون یکی از پرکاربردترین آزمایشات خونی است که برای سنجش وضعیت عمومی سلامت و تشخیص اختلالات مختلف مانند کم‌خونی، عفونت‌ها و لوسمی به کار می‌رود. خون از دو بخش اصلی پلاسما (مایع خون) و عناصر سلولی تشکیل شده است. عناصر سلولی شامل گلبول‌های سفید (WBC)، گلبول‌های قرمز (RBC) و پلاکت‌ها هستند، هرکدام وظایف مخصوص خود را دارند. آزمایش سی بی سی تعداد و وضعیت این انواع سلول‌های خونی را اندازه‌گیری می‌کند و افزایش یا کاهش غیرطبیعی آن‌ها ممکن است نشانه‌ای از وجود بیماری زمینه‌ای باشد که نیاز به ارزیابی بیشتر دارد.

برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.

رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸

آرین طب ارائه ارائه‌دهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل

خدمات مرتبط

تحلیل پارامتر های گلبول های قرمز در آزمایش cbc

پارامترهای آزمایش cbc برای گلبول‌های قرمز (RBC):

• تعداد گلبول‌های قرمز (RBC): این پارامتر تعداد گلبول‌های قرمز در خون را نشان می‌دهد که اکسیژن را به اندام‌های بدن منتقل می‌کنند.
• هماتوکریت (Hct): نسبت گلبول‌های قرمز به حجم مایع خون یا پلاسما را نشان می‌دهد.
• هموگلوبین (Hb): این پروتئین در گلبول‌های قرمز وجود دارد و به حمل اکسیژن کمک می‌کند.
• میانگین حجم گلبول‌های قرمز (MCV): این پارامتر میانگین حجم گلبول‌های قرمز را نشان می‌دهد.
• میانگین هموگلوبین سلولی (MCH): میانگین مقدار هموگلوبین در هر گلبول قرمز را نشان می‌دهد.
• میانگین غلظت هموگلوبین سلولی (MCHC): این پارامتر میانگین غلظت هموگلوبین در گلبول‌های قرمز را نشان می‌دهد.
• RDW: این پارامتر نشان‌دهنده تنوع در اندازه گلبول‌های قرمز است.
• میانگین حجم پلاکت (MPV): این پارامتر میانگین حجم پلاکت‌ها را نشان می‌دهد.

آشنایی با گلبول های سفید (WBC) و نقش آن ها در آزمایش سی بی سی

گلبول‌های سفید، یکی از اجزای حیاتی سیستم ایمنی بدن هستند که در مبارزه با عفونت‌ها و التهاب‌ها نقش دارند. این سلول‌ها در مغز استخوان تولید می‌شوند و پس از رشد و بلوغ، به جریان خون ملحق می‌شوند تا وظایف خود را انجام دهند.

افزایش تعداد گلبول‌های سفید معمولاً نشان‌دهنده وجود عفونت یا التهاب در بدن است. در آزمایش cbc، این افزایش ممکن است به شکل یک جابه‌جایی به سمت چپ یا راست در WBC دیده شود که به ترتیب نشان‌دهنده افزایش نوتروفیل‌ها (عفونت باکتریایی) یا لنفوسیت‌ها (عفونت ویروسی) است. پزشکان گاهی به این جابه‌جایی‌ها اشاره می‌کنند تا وضعیت گلبول‌های سفید را ارزیابی کنند.

آشنایی با پلاکت ها و نقش آن ها در لخته‌شدن خون

پلاکت‌ها بخش حیاتی از سیستم لخته‌شدن خون را تشکیل می‌دهند. آن‌ها، نه کاملاً سلولی هستند، بلکه قطعاتی از سلول‌های بزرگ‌تر به نام مگاکاریوسیت‌ها هستند. پلاکت‌ها وقتی فعال می‌شوند که علایمی از خونریزی یا آسیب در بدن مشاهده شود. آن‌ها در محل خونریزی که به نام تجمع پلاکتی شناخته می‌شود، جمع می‌شوند تا محل خونریزی را مسدود کنند. این فعالیت با هماهنگی با سایر اجزای سیستم انعقادی انجام می‌شود که شامل برخی پروتئین‌های خاص مانند ترومبین است.

آزمایش cbc در منزل

بدون نیاز به حضور در آزمایشگاه، می‌توانید به‌راحتی و در سریع‌ترین زمان ممکن، آزمایش cbc خود را در منزل یا محل کار خود انجام دهید.

تشخیص بیماری ها از طریق آزمایش cbc

نتایج خارج از محدوده‌های طبیعی در شمارش کامل خون ممکن است نشان‌دهنده وجود مشکلاتی باشد. اغلب، شمارش کامل خون اولین آزمونی است که برای تشخیص کم‌خونی استفاده می‌شود. CBC اقدام به اندازه‌گیری اجزای مختلف خون می‌کند و نتایج شمارش گلبول‌های قرمز، هموگلوبین و هماتوکریت اگر کمتر از حد طبیعی باشد، نشان‌دهنده کم‌خونی است.

تالاسمی یکی از کم‌خونی‌های ارثی است که با استفاده از آزمایش cbc و HB الکتروفورز تشخیص داده می‌شود. افزایش تعداد گلبول‌های قرمز (اریتروسیتوز) یا سطح هموگلوبین و هماتوکریت می‌تواند به بیماری‌هایی مانند پلی‌سیتمی‌ورا یا بیماری‌های قلبی اشاره کند.

اگر تعداد گلبول‌های سفید بیشتر از حد طبیعی باشد، این می‌تواند نشان‌دهنده عفونت یا التهاب باشد، یا احتمالاً بیماری‌هایی مانند اختلالات سیستم ایمنی یا بیماری‌های مغز استخوان. همچنین، افزایش تعداد گلبول‌های سفید ممکن است ناشی از واکنش به داروها باشد.

دلایل انجام آزمایش cbc

آزمایش cbc یکی از ابزارهای مهم در تشخیص بسیاری از مشکلات سلامتی است. این آزمون به پزشک اطلاعات مفیدی ارائه می‌دهد که به او کمک می‌کند تا تصمیمات درمانی مناسب‌تری اتخاذ کند. برای مثال، اگر شما دارای علائمی مانند کبودی یا خونریزی، خستگی، سرگیجه یا ضعف، تب، حالت تهوع و استفراغ، التهاب (تورم و تحریک) در هر نقطه از بدن، درد مفاصل، یا مشکلات ضربان قلب یا فشارخون باشید، پزشک ممکن است آزمایش سی بی سی را برای شما تجویز کند.

مواردی که آزمایش سی بی سی بررسی می‌کند عبارت‌اند از:

• بررسی اختلال خونی موجود
• تشخیص اختلالات سیستم ایمنی
• بررسی تأثیر داروهایی که مصرف می‌کنید بر تعداد سلول‌های خونی

این آزمایش به طور خاص به پزشک کمک می‌کند تا علت‌های احتمالی علائم شما را تشخیص دهد و برنامه درمانی مناسبی را برای شما تعیین کند.

رنج نرمال آزمایش cbc

گلبول های قرمز (RBC)

• مردان: 4.32–72 میلیون سلول در هر میکرولیتر خون (cells/mcL)
• زنان: 3.90–03 میلیون سلول در هر میکرولیتر خون (cells/mcL)

گلبول های سفید (WBC)

• 3,500 تا 10,500 سلول در هر میکرولیتر خون (cells/mcL)

پلاکت ها (Platelets)

• 150,000 تا 450,000 در هر میکرولیتر خون (cells/mcL)

هموگلوبین (Hemoglobin)

• مردان: 13.5–5 گرم در دسی‌لیتر خون (g/dL)
• زنان: 12.0–5 گرم در دسی‌لیتر خون (g/dL)

هماتوکریت (Hematocrit)

• مردان: 38.8–0 درصد
• زنان: 34.9–5 درصد

شرایط قبل از انجام آزمایش cbc

اگر تنها برای آزمایش سی بی سی خون را بررسی می‌کنید، نیازی به ناشتا نیست و می‌توانید قبل از آزمایش به طور معمول غذا بخورید و بنوشید. اما اگر نمونه خون شما برای آزمایش‌های اضافی نیاز است، ممکن است برای مدت معینی قبل از آزمایش ناشتا باشید.

عواملی که ممکن است باعث آزمایش cbc غیرطبیعی شوند

آزمایش سی بی سی ممکن است در شرایط خاص نتایج غیرطبیعی نشان دهد که با وضعیت فعلی خون شما “طبیعی” یا “سازگار” نیست که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره شده است:

• کمبود آهن یا سایر مواد معدنی و ویتامین‌ها
• التهاب یا عفونت‌های خاص
• اختلالات و آسیب‌پذیری در سیستم دفاعی بدن یا سیستم “خودایمنی”
• بیماری‌ها و بیماری‌های قلبی
• اختلالات خونریزی
• شرایط مغز استخوان
• واکنش بدن به داروهای مداوم
• سرطان

نکته: توجه داشته باشید که نتایج غیرطبیعی آزمایش cbc ممکن است نیاز به بررسی‌های تکمیلی داشته باشد تا علت دقیق آن مشخص شود. همچنین، تنها پزشک شما می‌تواند نتایج را تفسیر کرده و درمان مناسب را تعیین کند.

زمان مناسب برای انجام‌دادن آزمایش سی بی سی

آزمایش cbc به دلایل مختلفی توسط پزشکان تجویز می‌شود و ممکن است به‌منظور بررسی سلامت عمومی یا به‌عنوان بخشی از چکاپ روتین انجام شود. بهترین زمان برای انجام این آزمایش بستگی به وضعیت عمومی شخص و توصیه‌های پزشک دارد.

گاهی علائمی مانند خستگی، ضعف، تب، التهاب یا کبودی ظاهر می‌شود که پزشک برای بررسی دلایل آن‌ها، آزمایش cbc را تجویز می‌کند. شمارش کامل خون (CBC) به تشخیص علل این علائم کمک می‌کند. به‌عنوان‌مثال، افزایش تعداد سلول‌های سفید خون (WBC) ممکن است نشان‌دهنده عفونت یا حساسیت و آلرژی باشد.

برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.

رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸

آرین طب ارائه ارائه‌دهنده انواع خدمات پزشکی از جمله پزشک متخصص در منزل (قلب، ریه، داخلی و…) و انواع خدمات پرستاری و تزریقات در منزل

تفسیر و خواندن آزمایش cbc

مقادیر شمارش کامل خون معمولاً بر اساس تعداد سلول‌های خون در یک حجم خاص از خون گزارش می‌شود. این مقادیر نرمال ممکن است بر اساس محدوده مرجع و تجهیزات آزمایشگاهی متفاوت باشد، بنابراین نتایج ممکن است از یک آزمایشگاه به آزمایشگاه دیگر کمی متفاوت باشد.

پزشک ممکن است نیاز به بررسی نتایج CBC به همراه نتیجه های سایر آزمایش‌های خون داشته باشد یا ممکن است آزمایش‌های اضافی دیگری را انجام دهید.

در برخی موارد، اگر نتایج شما به طور قابل‌توجهی بالاتر یا کمتر از محدوده طبیعی باشد، ممکن است پزشک شما را به یک پزشک متخصص در اختلالات خونی (هماتولوژیست) ارجاع دهد.

برای تفسیر آزمایش cbc آنلاین، نتایج را با محدوده‌های نرمال مقایسه کنید. معمولاً این آزمایش شامل شمارش گلبول‌های سفید، گلبول‌های قرمز، پلاکت‌ها و سایر پارامترهای مرتبط با خون است. اگر مقادیر شما خارج از محدوده طبیعی باشد، ممکن است نیاز به مشاوره با پزشک داشته باشید.

چگونه آزمایش CBC به شناسایی مشکلات خونی کمک می‌کند؟

آزمایش CBC (Complete Blood Count) یک ابزار بسیار مفید برای شناسایی و ارزیابی مشکلات خونی است. این آزمایش شامل اندازه‌گیری تعداد و ویژگی‌های مختلف سلول‌های خونی مانند گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید، پلاکت‌ها و هموگلوبین است که می‌تواند اطلاعات حیاتی در مورد وضعیت سلامت فرد ارائه دهد. در اینجا به طور خاص نحوه کمک آزمایش CBC در شناسایی مشکلات خونی توضیح داده شده است:

کم‌خونی (آنمی)

یکی از رایج‌ترین مشکلات خونی که آزمایش CBC می‌تواند شناسایی کند، کم‌خونی است. در این وضعیت، تعداد گلبول‌های قرمز یا هموگلوبین در خون کاهش می‌یابد. این کاهش ممکن است ناشی از مشکلات مختلفی مانند کمبود آهن، کمبود ویتامین B12، بیماری‌های مزمن یا خون‌ریزی باشد. در آزمایش CBC، پایین بودن هموگلوبین یا هماتوکریت می‌تواند نشان‌دهنده کم‌خونی باشد.

اختلالات در تعداد گلبول های سفید (WBC)

گلبول‌های سفید مسئول دفاع از بدن در برابر عفونت‌ها هستند. افزایش غیرطبیعی تعداد گلبول‌های سفید (لکوستیوز) می‌تواند نشان‌دهنده عفونت، التهاب، یا حتی بیماری‌های خون‌ساز مانند لوسمی باشد. برعکس، کاهش تعداد گلبول‌های سفید (لکوپنی) می‌تواند نشانه‌ای از مشکلاتی مانند اختلالات سیستم ایمنی، بیماری‌های ویروسی یا اثرات جانبی درمان‌ها مانند شیمی‌درمانی باشد.

اختلالات پلاکتی

پلاکت‌ها برای لخته شدن خون و جلوگیری از خونریزی اهمیت دارند. تعداد کم پلاکت‌ها (ترومبوسیتوپنی) می‌تواند خطر خونریزی را افزایش دهد، در حالی که تعداد زیاد پلاکت‌ها (ترومبوسیتوز) ممکن است باعث لخته شدن خون و ایجاد خطر برای بروز سکته یا لخته‌های خون شود.

اختلالات در گلبول های قرمز

اندازه، شکل و ضخامت گلبول‌های قرمز می‌تواند اطلاعات مفیدی درباره سلامت فرد فراهم کند. برای مثال، در برخی از بیماری‌ها مانند تالاسمی، سلول‌های قرمز خون می‌توانند غیرطبیعی شوند. آزمایش CBC می‌تواند نشان دهد که گلبول‌های قرمز شکل یا اندازه نرمال خود را از دست داده‌اند.

میزان هموگلوبین

هموگلوبین پروتئینی است که در گلبول‌های قرمز یافت می‌شود و مسئول حمل اکسیژن به سلول‌های بدن است. کمبود هموگلوبین که معمولاً همراه با کم‌خونی است، می‌تواند منجر به ضعف، خستگی و تنگی نفس شود. آزمایشCBC می‌تواند کاهش هموگلوبین را شناسایی کند و پزشک را به سمت تشخیص علت آن هدایت کند.

آزمایش سی بی سی در کرونا

آزمایش cbc (شمارش کامل خون) به‌عنوان یکی از آزمون‌های اصلی سلامتی، در تشخیص و مدیریت بیماری‌های مختلف اهمیت دارد. در زمان شیوع ویروس، آزمایش cbc در کرونا می‌تواند به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های تشخیصی مورداستفاده قرار بگیرد، زیرا تغییرات در تعداد گلبول‌های سفید ممکن است نشانگر وجود عفونت وضعیتی مانند COVID-19 باشد. به‌عنوان‌مثال، افزایش نوتروفیل‌ها در CBC ممکن است به‌عنوان نشانه‌ای از عفونت باکتریایی در نظر گرفته شود که می‌تواند در تشخیص و مدیریت بیماری کمک کند.

هزینه آزمایش cbc

هزینه آزمایش cbc ممکن است متغیر باشد و بستگی به مکان، تأمین‌کننده خدمات پزشکی و نیازهای خاص فرد داشته باشد. معمولاً در بیمارستان‌ها، آزمایشگاه‌ها و مراکز پزشکی قیمت‌های مختلفی اعمال می‌شود. در برخی موارد، بیمه‌های بهداشتی هم ممکن است بخشی از هزینه را پوشش دهند. بهتر است قبل از انجام آزمایش، با ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی یا بیمارستان مربوطه تماس بگیرید تا اطلاعات دقیق در مورد هزینه‌ها را دریافت کنید.

جمع بندی

انجام آزمایش خون (CBC) برای بررسی بسیاری از بیماری‌ها و تشخیص به‌موقع آن‌ها اساسی است. همچنین، برای چکاپ کامل و بررسی سلامت کلی بدن، توصیه می‌شود که آزمایش خون را در برنامه سالانه‌ خود قرار دهید. این آزمایش شامل فاکتورهای مختلفی است که پزشک بر اساس علائم شما انتخاب می‌کند. دکتر عمومی می‌تواند شما را در انجام آزمایش خون راهنمایی کند و در صورت نیاز به توصیه‌های بیشتر یا ارجاع به تخصص‌های دیگر کمک کند.

سوالات متداول

آزمایش CBC چیست و چرا انجام می‌شود؟

آزمایش CBC (Complete Blood Count) یک آزمایش خون است که تعداد و ویژگی‌های مختلف سلول‌های خونی را اندازه‌گیری می‌کند. این آزمایش برای ارزیابی وضعیت سلامت عمومی، شناسایی بیماری‌ها و اختلالات خونی مانند کم‌خونی، عفونت‌ها، خون‌ریزی‌های غیرطبیعی، یا مشکلات مغز استخوان انجام می‌شود. نتایج این آزمایش می‌تواند اطلاعات زیادی در مورد مشکلات سیستم ایمنی بدن، التهاب یا حتی برخی از بیماری‌های مزمن مانند دیابت یا سرطان بدهد.

چه زمانی باید آزمایش CBC انجام دهم؟

پزشک ممکن است آزمایش CBC را در موارد مختلفی تجویز کند. این موارد شامل علائم کم‌خونی مانند ضعف و خستگی، علائم عفونت مانند تب و درد، خون‌ریزی‌های غیرطبیعی، یا به‌طور روتین برای بررسی وضعیت سلامت عمومی است. همچنین، اگر فرد سابقه بیماری‌های خونی مانند تالاسمی یا لوسمی داشته باشد، ممکن است آزمایش CBC به‌طور منظم انجام شود.

آیا نیاز به آمادگی خاصی قبل از انجام آزمایش CBC دارم؟

معمولاً آزمایش CBC نیاز به آمادگی خاصی ندارد. در بیشتر مواقع می‌توان آزمایش را در هر زمانی انجام داد، زیرا آزمایش CBC به مصرف غذا یا نوشیدنی بستگی ندارد. با این حال، پزشک ممکن است از شما بخواهد که قبل از آزمایش ناشتا باشید، به‌ویژه اگر آزمایشات دیگری مانند آزمایش‌های مربوط به سطح گلوکز خون نیز همراه با CBC انجام شود. همچنین، اگر دارویی مصرف می‌کنید که می‌تواند نتایج آزمایش را تحت تأثیر قرار دهد، پزشک شما ممکن است بخواهد که مصرف آن را موقتاً متوقف کنید.

برای رزرو خدمات پزشکی یا پرستاری در منزل فرم زیر را پر کنید: