مشکلات معده و دستگاه گوارش امروزه بسیار رایج است و تأثیرگذاری آن بر افراد از تمام رده‌های سنی قابل‌مشاهده است. یکی از اصلی‌ترین بیماری‌های معده، گاستریت یا ورم و التهاب معده (inflammation stomach) است. این بیماری با شدت‌های متنوع ظاهر می‌شود و درمان‌های مختلفی برای آن وجود دارد که بسته به وضعیت بیمار، تجویز می‌شود. در ادامه با ما همراه باشید تا با علائم و روش‌های درمان التهاب معده مزمن آشنا شویم.
التهاب معده چیست؟
التهاب معده یا گاستریت اصطلاحی است که به گروهی از شرایط با ویژگی‌های مشترک اشاره دارد. این مسئله که به‌عنوان یکی از شایع‌ترین مشکلات گوارشی شناخته می‌شود، ممکن است به شکل ناگهانی ظاهر شود یا افراد به‌تدریج با آن مواجه شوند. در این بیماری، مخاط (پوشش داخلی معده) تحت‌تأثیر قرار گرفته و التهاب می‌کند، باعث احساس درد در معده می‌شود. افراد ممکن است تلاش کنند با درمان خانگی حالت تهوع و درد معده را بهبود بخشند، اما مشاوره با پزشک اهمیت دارد تا علت این درد را شناسایی و مناسب‌ترین راهکار را تجویز کند.
انواع ورم معده
گاستریت یا التهاب معده، در انواع مختلفی ظاهر می‌شود و بر اساس علت ایجادکننده التهاب معده، به دسته‌بندی‌های مختلفی تقسیم می‌شود. این دسته‌بندی به شرح زیر است:
گاستریت هلیکوباکترپیلوری:
ناشی از باکتری هلیکوباکترپیلوری به نام خودش است. می‌تواند به زخم معده منجر شود و در صورت عدم درمان، ممکن است به‌صورت مادام‌العمر باقی بماند و حتی منجر به سرطان معده شود.
گاستروپاتی واکنشی:
این نوع از التهاب معده زمانی ایجاد می‌شود که پوشش معده به مدت طولانی با مواد تحریک‌کننده در تماس باشد. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، الکل و صفرا از جمله مواد تحریک‌کننده هستند.
گاستروپاتی واکنشی معمولاً مشکلات فرسایشی دارد و به طور معمول مزمن است.
گاستریت خودایمنی:
وقتی سیستم ایمنی به سلول‌های سالم پوشش معده حمله می‌کند، گاستریت خودایمنی رخ می‌دهد. این بیماری مزمن و غیر فرسایشی است و در افراد مبتلا به بیماری‌های خودایمنی شایع‌تر است. همچنین با کمبود ویتامین B12 نیز مرتبط است.
گاستروپاتی فرسایشی حاد:
ممکن است در تماس با مواد تحریک‌کننده مانند NSAIDs، الکل یا کوکائین ایجاد شود.
گاستروپاتی فرسایشی حاد، به‌ویژه گاستریت استرسی، مشکلاتی مانند سوختگی یا جراحات شدید و بیماری‌های بحرانی ایجاد می‌کند. این مشکلات در نهایت می‌توانند به کاهش جریان خون به پوشش معده منجر شده و تماس اسید معده با پوشش را بیشتر آزار دهند.
این دسته‌بندی‌ها نقاط مختلفی از ورم معده را پوشش داده و به توضیحات جزئی‌تر درباره هر نوع انواع ورم معده ادامه می‌دهد.
برای مشاوره و درخواست خدمات پزشکی یا پرستاری در منزل با کارشناسان آرین طب تماس بگیرید.
رزرو نوبت و هماهنگی: ۰۹۱۲۰۴۴۶۳۰۸
علائم زخم معده
التهاب معده نشانه‌های مختلفی از خود نشان می‌دهد که در تشخیص بیماری اهمیت دارند. برخی از علایم زخم معده شامل موارد زیر هستند:
- درد معده
- سوءهاضمه
- سکسکه
- سوزش معده
- حالت تهوع
- گرفتگی و اسپاسم‌های دردناک معده
- استفراغ
- مدفوع سیاه
- احساس پری در شکم پس از خوردن غذا
- کاهش وزن
- آروغ‌زدن
- ورم دیواره معده
این علائم نشان‌دهنده اختلالات مختلف در معده هستند و در صورت وجود هریک از آن‌ها، مشاوره با پزشک ضروری است.
علل التهاب معده
ورم معده به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
- عفونت باکتریایی: یکی از دلایل التهاب معده، عفونت باکتریایی است که ممکن است ناشی از سبک زندگی ناپسند مانند سیگارکشیدن و رژیم غذایی نامناسب باشد.
- استفاده مکرر از داروهای مسکن: استفاده مکرر از مسکن‌هایی مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن، اگر به طور منظم انجام شود، می‌تواند منجر به گاستریت حاد یا مزمن شود. این داروها ممکن است باعث کاهش ماده محافظتی از بافت پوششی معده شوند.
- افزایش سن: با افزایش سن، بافت معده سست و ضعیف می‌شود و افراد سالمند در معرض خطر التهاب معده قرار می‌گیرند. همچنین شیوع بیماری‌هایی مانند عفونت pylori، اختلالات سیستم ایمنی بدن و پیلوری در سالمندان بیشتر است.
- استرس: استرس شدید، یکی از دیگر عواملی است که می‌تواند به‌عنوان عامل منجر به التهاب معده شود.
- سایر بیماری‌ها: برخی از بیماری‌ها نیز می‌توانند عامل گاستریت باشند، از جمله بیماری‌هایی مانند کرون و سارکوئیدوز.
به علت اهمیت این عوامل در ایجاد ورم معده، درمان زخم معده و پیشگیری از این بیماری نیازمند شناخت دقیق علل و فاکتورهای مؤثر است.
تشخیص ورم معده
ورم معده با استفاده از روش‌های زیر تشخیص داده می‌شود:
بررسی بالینی توسط پزشک:
در ابتدا، پزشک سوابق شخصی و خانوادگی فرد را بررسی کرده و به ارزیابی فیزیکی او می‌پردازد. همچنین ممکن است برخی آزمایش‌ها را درخواست کند.
آزمایش خون:
در برخی موارد، پزشک ممکن است آزمایش خون را درخواست کند. این آزمایش‌ها ممکن است شامل تشخیص کم‌خونی یا عفونت باکتری H. pylori باشد.
آزمایش مدفوع:
آزمایش مدفوع یکی از روش‌های تشخیص التهاب دیواره معده است. وجود خون در مدفوع می‌تواند نشان‌دهنده وجود گاستریت باشد.
آندوسکوپی:
آندوسکوپی یکی از روش‌های اصلی تشخیص ورم معده است. در این روش، یک لوله نازک حاوی دوربین کوچک از طریق دهان وارد معده می‌شود و شرایط پوشش معده بررسی می‌شود. پزشک میزان التهاب را بررسی کرده و در صورت لزوم بیوپسی انجام می‌دهد. نمونه‌ای از بافت برداشت شده به آزمایشگاه ارسال می‌شود.
درمان ورم معده
درمان ورم معده بسته به علل مختلف آن، اقدامات متفاوتی را شامل می‌شود. در این راستا، رویکردهای درمانی عبارت‌اند از:
داروهای آنتی‌بیوتیکی برای درمان پیلوری: در صورت عفونت با باکتری پیلوری، داروهای آنتی‌بیوتیک مثل آموکسی‌سیلین، کلاریترومایسین یا مترونیدازول معمولاً به کار می‌روند. مصرف این داروها باید طبق دستور پزشک به مدت هفت تا ۱۴ روز ادامه یابد.
داروهای توقف تولید اسید: داروهای مهارکننده پمپ پروتن به کاهش تولید اسید در بخش‌هایی از سلول‌های معده می‌پردازند. این داروها شامل لانسوپرازول، امپرازول، استروژن، رابپرازول، پنتوپرازول و دیگران هستند. مصرف طولانی‌مدت این داروها ممکن است خطر شکستگی استخوان‌های مچ، لگن و ستون فقرات را افزایش دهد. در این موارد، استفاده از مکمل‌های کلسیم توصیه می‌شود. همچنین برخی داروها جهت کاهش اسید معده مورداستفاده قرار می‌گیرند. این راهکارها در هدف کاهش التهاب معده و بهبود علائم ورم معده اقدام می‌کنند. بااین‌حال، توصیه می‌شود که قبل از شروع هر درمان، افراد با پزشک خود مشورت کنند تا بهترین و مناسب‌ترین درمان برای شرایط خود را دریافت کنند.
روش‌های درمان نفخ شکم
برای از بین بردن نفخ شکم فوری، روش‌هایی مانند خارج‌کردن گاز و دفع مدفوع مفید هستند. اهمیت داشتن برنامه غذایی مناسب و مراجعه به متخصص تغذیه نیز تأکید شده است. همچنین، بررسی وضعیت توده بدنی با استفاده از شاخص BMI پیشنهاد شده و در صورت نیاز، درخواست مشاوره برای برنامه تمرین و تغذیه اختصاصی را توصیه می‌کند.
درمان نفخ شکم در منزل
درمان نفخ شکم در خانه به شرح زیر است:
رژیم غذایی مناسب: پیشنهاد می‌شود از رژیم غذایی ضدالتهابی استفاده کنید و از مصرف غذاهایی که ممکن است التهاب معده را تشدید کنند، خودداری کنید. محصولات لبنی، غذاهای شیرین، اسیدی و الکل از جمله مواردی هستند که باید به میزان کمتری مصرف شوند.
پروبیوتیک‌ها: مصرف پروبیوتیک‌ها به بهبود هضم کمک کرده و تعادل باکتری‌های روده را حفظ می‌کند. این مکمل‌ها می‌توانند باعث واردآمدن باکتری‌های مفید به دستگاه گوارش شوند و از گسترش باکتری‌های مضر جلوگیری کنند.
سرکه سیب: مصرف سرکه سیب باعث کاهش تولید اسید معده می‌شود و می‌تواند باکتری‌های مضر را نیز از بین ببرد. افزودن مقداری عسل به سرکه می‌تواند به تسکین پوشش آسیب‌دیده معده کمک کند.
سیر: سیر خاصیت ضدقارچی و ضدمیکروبی دارد. مصرف سیر می‌تواند با کاهش گاز در معده به مدیریت گاستریت کمک کند.
کلم‌بروکلی: کلم‌بروکلی یکی از سبزی‌های مفید است که برای درمان خانگی التهاب معده به کار می‌رود. این سبزی، حاوی بسیاری از مواد ضروری است که علائم گاستریت را کاهش می‌دهد.
درمان خانگی باد شکم زیاد شامل چای سبز و عسل، زنجبیل، عسل و دارچین، عرقیات گیاهی و دم‌نوش چغندر است که می‌توانند در کنار موارد فوق به درمان التهاب معده کمک کنند. همچنین یکی از روش‌های از بین بردن کامل نفخ شکم، استفاده از روغن گل میخک به‌عنوان یک بادشکن قوی معده و روده است و یک راه ساده برای کنترل مشکلات گوارشی نیز مورد توصیه قرار می‌گیرد.
قرص ورم معده
برای کنترل ورم معده، می‌توانید از چندین دارو و مکمل گیاهی استفاده کنید. اگر به جستجوی اسم قرص معده بپردازید، احتمالاً با اسم قرص ورم معده گاسترین زیاد برخورد خواهید کرد که نقش بسیار مؤثری در درمان درد معده، زخم‌های گوارشی، حفاظت از غشای موکوسی معده و جلوگیری از زخم معده دارد. قرص گاسترین به‌عنوان داروی اصلی برای کاهش اسید معده و تسکین نفخ معده معروف است. همچنین، داروهای دیگر مانند: قرص دایجستیو گلدن لایف، گاسترودین دینه، قرص د رگلیس،کپسول سلر گاستر فراطب می توانند به کاهش درد معده کمک کنند.
چگونه می‌توان از ورم معده پیشگیری کرد؟
برای پیشگیری از ورم معده، می‌توانید با رعایت بهداشت خوب، اقداماتی انجام دهید. اولاً، شستن دست‌ها به‌عنوان یک اقدام اساسی برای کاهش انتقال باکتری‌ها می‌تواند مؤثر باشد. همچنین، مراقبت از سلامت روان و کاهش تنش، خوردن وعده‌های کوچک‌تر و منظم، پرهیز از مصرف غذاهای سرخ شده و شور، ترک سیگار و مصرف الکل، مدیریت استرس، عدم مصرف NSAIDها و عدم درازکشیدن بعد از غذا نیز می‌توانند به پیشگیری از این عفونت کمک کنند.
این اقدامات به‌صورت کلی به‌سلامت گوارش کمک کرده و از انتقال باکتری‌های ممکنه جلوگیری می‌کنند.
مشکلات معده به‌عنوان یک مسئله گسترده و آزاردهنده در جوامع امروزی شناخته می‌شوند. برای درمان این مشکلات، انواع مختلفی از راهکارها وجود دارد که بسته به نوع و شدت مشکل، ممکن است مؤثر باشند. ایجاد تغییرات در سبک زندگی می‌تواند در پیشگیری یا کاهش عوارض ورم معده تأثیرگذار باشد. توصیه می‌شود که افراد به تنوع و تعادل در تغذیه خود توجه کنند، از مصرف غذاهای چرب و سنگین پرهیز کنند و در کنار آن به‌موقع و به میزان کافی آب بنوشند. در هر صورت، مهمترین گام همیشه مشاوره با پزشک است تا بر اساس شرایط فردی و نیازهای خاص، درمان مناسب و تنظیمات لازم انجام شود.
برای رزرو خدمات پزشکی یا پرستاری در منزل فرم زیر را پر کنید:
